Οι λόγοι της αποτυχίας του ευρωπαϊκού οράματος

11:01 11/11/2011 - Πηγή: Antinews

Η παγκόσμια οικονομική κρίση είχε μεγάλη επίπτωση στην Ευρώπη, όπου σημειώνεται μια συνταρακτική μετατόπιση.

Από το 1991, το ευρωπαϊκό όραμα είναι αυτό που ωθεί την παγκόσμια οικονομία. Η ΕΕ προτάθηκε σαν μια εναλλακτική στις ΗΠΑ  οικονομική δύναμη, και ως ένα εναλλακτικό κέντρο βάρους στην παγκόσμια οικονομία.

Συνολικά, η ευρωπαϊκή οικονομία ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη από αυτήν των ΗΠΑ. Αν κινητοποιούνταν, θα αποτελούσε δύσκολο αντίπαλο για την Αμερική. Στο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής, οι Ευρωπαίοι περηφανεύονταν

για τη διαφορετική προσέγγιση που χρησιμοποιούσαν, αυτήν δηλαδή της «ήπιας ισχύος». Η πολιτική αυτή βασίζεται περισσότερο στη χρήση πολιτικών και οικονομικών εργαλείων, παρά στρατιωτικών.

Παράλληλα, η ΕΕ αποτελεί και έναν μεγάλο καταναλωτή, κυρίως κινεζικών προϊόντων. Όλες λοιπόν οι δυνάμεις της, θα μπορούσαν κάλλιστα να επαναπροσδιορίσουν το διεθνές σύστημα.

Στα πλαίσια της σημερινής κρίσης της ευρωζώνης, το ζήτημα δεν είναι αν θα επιβιώσει το ευρώ, ή αν η ιταλική οικονομία θα επιτηρείται από τις Βρυξέλλες. Το βασικό ζήτημα είναι αν οι θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ παραμένουν άθικτες.

Είναι φανερό, πως η σημερινή ΕΕ δεν μοιάζει καθόλου με αυτήν του 2007. Θεσμικά είναι η ίδια, αλλά λειτουργικά όχι. Τα ζητήματα που την απασχολούν σήμερα είναι εντελώς διαφορετικά. Οι σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών, έχουν μια άλλη δυναμική. Το ερώτημα σήμερα δεν είναι τι θα απογίνει η ΕΕ, αλλά αν θα συνεχίσει να υπάρχει. Και αυτό δεν είναι κάτι το προσωρινό, αλλά μια μόνιμη μετατόπιση με παγκόσμιες συνέπειες.

Μια από τις αρχικές φιλοδοξίες της ΕΕ ήταν να λυθεί το πρόβλημα του εθνικισμού. Αν όχι, τότε θα υπήρχαν πόλεμοι. Η περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού ήταν ενδεικτική των πανευρωπαϊκών φόβων.

Το ζήτημα  της εθνικής ταυτότητας είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένο στην Ευρώπη. Υπάρχουν εθνικές και ιστορικές πικρίες μεταξύ των χωρών της, και ιδιαίτερα ως προς την Γερμανία. Η ΕΕ προσπάθησε να ισορροπήσει το ζήτημα αυτό, διατηρώντας τόσο τις εθνικές ταυτότητες,  όσο και τα εθνικά κράτη. Παράλληλα, προσπάθησε να αναπτύξει ένα κοινό σημείο συνεργασίας, αυτό της κοινής οικονομίας που θα συνδέει μεταξύ τους διαφορετικά έθνη. Η λογική ήταν πως αν η ΕΕ παρείχε  ευημερία στην ήπειρο, τότε η ύπαρξη των διάφορων εθνικών κρατών δεν θα προκαλούσε πρόβλημα στην ένωση. Με τον καιρό, ο εθνικισμός θα μαράζωνε, και θα ανέρχονταν μια νέα ευρωπαϊκή ταυτότητα. Η υπόθεση εργασίας ήταν ότι η ευμάρεια θα μείωνε τις εθνικές εντάσεις, αλλά  και τον ίδιο τον εθνικισμό. Αν αυτό ήταν αλήθεια θα πετύχαινε.

Η Ευρώπη  όμως, αποτελεί  κάτι το πολύ  μεγαλύτερο από απλά μια οικονομική και εμπορική ζώνη, και μάλιστα, ακόμη και εκεί, δεν υπάρχει καθόλου ομοιογένεια.

Η γερμανική οικονομία σχεδιάστηκε εξαρχής ως εξαγωγική. Για να ευημερεί, πρέπει να εξάγει. Μια ελεύθερη ζώνη εμπορίου, δομημένη γύρω από την δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα του πλανήτη, εξ ορισμού δημιουργεί σημαντικές πιέσεις στις ανερχόμεν