Οι ρίζες του μίσους

16:25 20/2/2019 - Πηγή: Antinews

Του Laurent Joffrin (*)

Πού οφείλεται ο αντισημιτισμός; Γνωρίζουμε τα άμεσα αίτιά του. Ένα είναι η επιμονή, ή η αναβίωση, μιας παλιάς προκατάληψης με χριστιανική προέλευση (παρόλο που καταπολεμήθηκε από τις Εκκλησίες μετά το 1945), την οποία υιοθέτησε ένα μέρος του γαλλικού εθνικισμού την περίοδο της υπόθεσης Ντρέιφους και συναντάμε σήμερα στην άκρα Δεξιά. Ένα άλλο είναι η άνοδος ενός μαχητικού ισλαμισμού που στηρίζεται σε άλλες αντιεβραϊκές προκαταλήψεις, οι οποίες γεννήθηκαν από τον παλιό ανταγωνισμό

μεταξύ ισλάμ και ιουδαϊσμού παρόλο που έχουν συχνά καταδικαστεί από τις μουσουλμανικές αρχές.

Πολλοί αναφέρουν επίσης γενικότερα, και λιγότερο άμεσα αίτια: τη βύθιση στην οικονομική και κοινωνική κρίση, την αναγέννηση της βίας στις κοινωνικές σχέσεις, την τοξικότητα των ακραίων κομμάτων που δημιουργεί ένα κλίμα εχθροπάθειας στην πολιτική ζωή, καθώς και την «απελευθέρωση του λόγου» που έχει προκαλέσει η ενίσχυση των «κοινωνικών δικτύων», όπου τα συμβατικά φράγματα είναι αδύναμα ή ανύπαρκτα.

Με κίνδυνο να γίνουμε δυσάρεστοι, θα προσθέσουμε άλλο ένα αίτιο, επίσης γενικό και έμμεσο, που παίζει όμως έναν όλο και μεγαλύτερο ρόλο: είναι αυτό που αποκαλείται «πολιτική της ταυτότητας». Πρόκειται για αυτή τη μανία των ημερών να τοποθετείται στο κέντρο μιας πολιτικής σύλληψης, ή μιας ακτιβιστικής δράσης, η εθνοτική, θρησκευτική ή πολιτισμική ένταξη των ατόμων, να κρίνονται δηλαδή οι άνδρες και οι γυναίκες όχι με βάση αυτά που κάνουν ή λένε, αλλά με βάση αυτό που είναι. Αυτή η «ουσιοκρατία», που συνιστά άρνηση της ατομικής ευθύνης και ανοίγει την πόρτα σε όλες τις συλλογικές ταξινομήσεις, είναι δυστυχώς κοινό κτήμα της άκρας Δεξιάς και ενός μέρους της άκρας Αριστεράς.

Από τη μια πλευρά εξαίρουμε την εθνική, χριστιανική, δυτική ένταξη, η οποία υποτίθεται ότι απειλείται από εχθρικές δυνάμεις και μετατρέπεται στην πυξίδα κάθε πολιτικής κρίσης. Από την άλλη υπερασπιζόμαστε τις μειονότητες παγιδεύοντας τα μέλη τους, στο όνομα της μάχης κατά της «κυριαρχίας», στην εθνοτική ή θρησκευτική τους ένταξη, αντί να απαιτούμε για κάθε άτομο τα δικαιώματα του πολίτη και την εφαρμογή των οικουμενικών αξιών.

Αυτός ο διπλός κοινοτισμός είναι δηλητηριώδης. Οι μεν ισχυρίζονται ότι μιλούν στο όνομα της πλειοψηφίας που φοβάται ότι θα χάσει αυτόν τον χαρακτήρα, οι δε στο όνομα της μειοψηφίας που θέλει μια συλλογική αναγνώριση. Όλα αυτά δημιουργούν ένα πολυκερματισμένο και επιθετικό τοπίο, στους κόλπους μιας Δημοκρατίας που είναι κατ’αρχάς ενιαία, που θεωρεί ότι όλοι οι πολίτες έχουν τα ίδια δικαιώματα, αλλά που έχει περάσει στην άμυνα μπροστά στην άνοδο των εθνοτικών ή θρησκευτικών ιδιαιτεροτήτων.

Η ιστορία δείχνει ότι ο αντισημιτισμός, η πιο επικίνδυνη εκδοχή της ουσιοκρατίας (επιτιθέμεθα εναντίον των Εβραίων επειδή είναι Εβραίοι, χωρίς να το ψάχνουμε περισσότερο), αναπτύσσεται ευκολότερα σε τέτοιες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες, όπου το ζήτημα της ταυτότητας αποκτά εμμονικό χαρακτήρα. Οι διαδηλώσεις κατά του αντισημιτισμού που πραγματοποιήθηκαν στη Γαλλία έχουν αυτό το καλό: υπενθυμίζουν ότι πολλοί πολίτες δεν υιοθετούν την «ταυτοτική πολιτική», αλλά τις οικουμενικές αξίες στις οποίες στηρίζονται οι δημοκρατίες.

(*) O Λοράν Ζοφρέν είναι διευθυντής της Lib?ration

Πηγή: Liberation, ΑΠΕ - ΜΠΕ

Διαβάστε περισσότερα