Ποια τα μαθήματα για τη Δύση από το τρομοκρατικό χτύπημα στην Αγία Πετρούπολη

20:16 4/4/2017 - Πηγή: Antinews

Η τρομοκρατική επίθεση της Δευτέρας στην Αγία Πετρούπολη δεν προκάλεσε σημαντική θεσμική συμπάθεια στη Δύση - σε αντίθεση με τις προηγούμενες μεγάλες επιθέσεις, ο Πύργος του Άιφελ και η Πύλη του Βρανδεμβούργου δεν φωτίστηκαν με τα χρώματα της σημαίας της χώρας θύματος. Και όμως, στέλνει ένα ανησυχητικό μήνυμα στις δυτικές χώρες: τα εμπόδια στην ελευθερία και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο όνομα της ασφάλειας δεν θα σταματήσουν την τρομοκρατία, γράφει ο Leonid Bershidsky.

Η Ρωσία

είναι μια χώρα με μια από τα πιο σκληρές, πιο ανελεύθερες αντιτρομοκρατικές νομοθεσίες στον κόσμο. Ακόμη και η έκφραση έγκρισης της τρομοκρατίας στα κοινωνικά δίκτυα, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης 7 ετών. Η κυβέρνηση δεν ρωτά τους ανθρώπους αν θέλουν περισσότερη προστασία παίρνοντας ως αντάλλαγμα λιγότερη ελευθερία -απλά κινείται αποφασιστικά προς την εξόντωση αυτού που ρωσικό δίκαιο αποκαλεί «εξτρεμισμό», ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων από την κοινή χρήση μιας ανάρτησης στο Facebook ως τη βία στους δρόμους.

Η Ρωσία είναι επίσης μια χώρα με τεράστια αστυνομική παρουσία: σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, είχε το έβδομο υψηλότερο ποσοστό των αστυνομικών σε σχέση με τον πληθυσμό το 2014. Μεταξύ των μεγάλων δυτικών χωρών, μόνο η Ισπανία έχει περισσότερους αστυνομικούς ανά κάτοικο.

Πόσοι αστυνομικοί χρειάζονται;

Τα ορατά μέτρα ασφαλείας στο μετρό της Αγίας Πετρούπολης, όπου μια έκρηξη σκότωσε τουλάχιστον 14 άτομα και τραυμάτισε σοβαρά 49, τη Δευτέρα, είναι πιο ακραία από ό, τι στα περισσότερα συστήματα μετρό της Δύσης. Μετά από μια επίθεση στη Μόσχα στην οποία σκοτώθηκαν 41 άτομα το 2010, η κυβέρνηση άρχισε να εντείνει την ασφάλεια. Μεταξύ 2012 και 2016, η Αγία Πετρούπολη δαπάνησε τουλάχιστον 1,6 δισεκατομμύρια ρούβλια (28,3 εκατ. ευρώ με την τρέχουσα ισοτιμία) για τα συστήματα παρακολούθησης βίντεο, μετρητές Geiger, σαρωτές ακτίνων Χ και άλλες τεχνολογίες. Ανιχνευτές μετάλλων έχουν τεθεί σε λειτουργία εδώ και σχεδόν ένα χρόνο.

Ο τρομοκράτης που πυροδότησε τη βόμβα-καρφί μέσα σε ένα κινούμενο τρένο μεταξύ των σταθμών τη Δευτέρα δεν εμποδίστηκε από τους ανιχνευτές. Μια παρόμοια συσκευή βρέθηκε σε άλλο σταθμό πριν από την έκρηξη. Όμως η παρακολούθηση βίντεο δούλεψε μια χαρά. Λίγο μετά την επίθεση, ένα από τα εθνικά τηλεοπτικά δίκτυα της Ρωσίας, το REN-TV, μετέδωσε εικόνες από το «ύποπτο τρομοκράτη» - έναν γενειοφόρο άνδρα που φορούσε μαύρα ρούχα και ένα στρογγυλό καπέλο, το πρότυπο του αυστηρού μουσουλμάνου. Οι εικόνες κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα με το είδος των παρατηρήσεων που θα περίμενε κανείς. Αργότερα, ο άνδρας μπήκε σε ένα αστυνομικό τμήμα στην Αγία Πετρούπολη για να εξηγήσει ότι δεν ήταν αυτός. Είχε δει και αυτός τις εικόνες.

Η αστυνομία δεν κατονόμασε επίσημα έναν ύποπτο ακόμα, αλλά διάφορα ρεπορτάζ δείχνουν προς έναν βομβιστή αυτοκτονίας ο οποίος κατάγεται από ένα από τα κράτη της Κεντρικής Ασίας, γνωστό ως βασικό σημείο στρατολόγησης του ISIS. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι η ομάδα που σχεδίασε την επίθεση ήταν υπό αστυνομική επιτήρηση, αλλά οι δυνάμεις ασφαλείας απέτυχαν να κινηθούν αρκετά γρήγορα ώστε να αποτρέψουν την πρώτη έκρηξη.

Ο μηχανισμός ασφαλείας της Ρωσίας δεν είναι ανίκανος ή αναποτελεσματικός. Έχει ισχυρές παραδόσεις και είναι καλά εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος. Ο προϋπολογισμός για την ασφάλεια είναι συνήθως το τελευταίο που κόβεται, όταν η κυβέρνηση αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα. Είναι επίσης μέρος μιας κυβέρνησης που είναι βουτηγμένη στη διαφθορά. Η εταιρεία που κατασκεύασε και παρείχε τους ανιχνευτές μετάλλων στο μετρό της Αγίας Πετρούπολης ήταν ο μόνος συμμετέχων στο διαγωνισμό προμηθειών. Είχε πιστοποιηθεί για το σκοπό αυτό από την εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών FSB, παρά τις καταγγελίες σχετικά με τα προϊόντα της. Και, ενώ παρέδωσε την παραγγελία της, το σύστημα του μετρό ήξερε ότι δεν είχε αρκετό προσωπικό ασφαλείας για να επανδρώσει σωστά τα μηχανήματα. Αυτό είναι μόνο ένα από τα μέρη όπου τα συνολικά όνειρα περί ασφάλειας πληρούν την πραγματικότητα: είναι σχεδόν αδύνατο να εξεταστεί κάθε πιθανή απειλή για ένα σύστημα μετρό τόσο μεγάλο όσο αυτό της Αγίας Πετρούπολης, το οποία διαχειρίζεται περισσότερους επιβάτες από όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις -πλην τριών.

Η επίθεση, όμως, συνέβη στη μέση της ημέρας, όταν η κυκλοφορία ήταν μικρή (κάτι το οποίο εξηγεί τον σχετικά χαμηλό αριθμό των θυμάτων), και ο τρομοκράτης ή οι τρομοκράτες θα ήταν πιο εύκολο να εντοπιστούν και να σταματήσουν - και, ελλείψει αυτού, να εντοπιστούν πολύ γρηγορότερα.

Πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι θα ανεχθούν ένα ορισμένο επίπεδο ορατής ασφαλείας - όπως κάμερες CCTV, ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά, ακόμη και μικρές καθυστερήσεις στα ταξίδια- αλλά θα αντισταθούν σε σκληρότερα μέτρα όπως αυτά που ελήφθησαν στη Ρωσία. Οι άνθρωποι που πηγαίνουν στο μετρό της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης με μεγάλα σακίδια ή βαλίτσες συχνά σταματούν και ελέγχονται. Και οι ανιχνευτές μετάλλων είναι σαν το "σκρίνινγκ" που υπάρχει στα αεροδρόμια που τόσο απεχθάνονται. Υπάρχουν επίσης πολλοί άτυποι εθνοτικοί χαρακτηρισμοί, όπως αποδεικνύεται από την περίπτωση του ανθρώπου του οποίου η εικόνα κυκλοφόρησε από το REN-TV. Αλλά ο κίνδυνος για τους επιβάτες παραμένει.

Η τρομοκρατική επίθεση θα ξεκινήσει έρευνες σχετικά με το πώς λειτούργησε ο εξοπλισμός και πώς ήταν επανδρωμένος. Η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι τα μέτρα ασφαλείας θα γίνουν αυστηρότερα για λίγες ημέρες, ίσως και εβδομάδες, και θα υπάρξουν σχέδια για την μόνιμη εγκατάσταση περισσότερης τεχνολογίας και προσωπικού. Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα έχει επίσης μια δικαιολογία για την περαιτέρω πίεση πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2018. Το Κρεμλίνο θα πει, επίσης, στον κόσμο ότι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εταίρος στην καταπολέμηση της παγκόσμιας τρομοκρατίας, και όχι ως αντίπαλος. Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έχει ήδη κάνει μια δήλωση για το σκοπό αυτό.

Θα υπάρξουν -και ήδη υπάρχει κάποια- πολλές εικασίες σχετικά με το ρόλο του Κρεμλίνου στην επίθεση, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά από τις πρώτες σε εθνικό επίπεδο διαδηλώσεις κατά του Πούτιν εδώ και πέντε χρόνια. Και κάποιοι θα πουν ότι η Ρωσία παίρνει αυτό που της αξίζει για την ανελέητη στρατιωτική εκστρατεία της στη Συρία.

Όλα αυτά, όμως, είναι ο τυπικός θόρυβος μετά την επίθεση, που έχει μικρότερη σημασία για όσους από εμάς παίρνουν το μετρό κάθε μέρα. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι η «ασφάλεια έναντι της ελευθερίας» είναι μια ψευδής διχοτόμηση. Οι πολιτικοί που προσπαθούν να το πουλήσουν σε εμάς συχνά ενδιαφέρονται περισσότερο να αφαιρέσουν την ελευθερία μας, παρά να μας κάνουν πιο ασφαλείς. Οι Ρώσοι έχουν συναινέσει σε αυτό, αλλά η επίθεση της Αγίας Πετρούπολης δείχνει ότι πήραν ελάχιστα σε αντάλλαγμα για την ελευθερία που εγκατέλειψαν. Οι Δυτικοί θα πρέπει να το λάβουν αυτό υπόψιν τους, όταν η επόμενη επίθεση προκαλέσει την εκπόνηση των αυστηρότερων νόμων ή την αύξηση των δαπανών για την παρεμβατική ασφάλεια.

bloomberg.com

Διαβάστε περισσότερα