Ποια τα σενάρια του Γιούνκερ για τη μετά - Brexit εποχή

Η «Λευκή Βίβλος" του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ περιγράφει τα ανανεωμένα σχέδιά του για την ένταξη στην ΕΕ στην μετά-Brexit εποχή και τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ έχουν ασχοληθεί αρκετά με το θέμα. Η ιταλική εφημερίδα La Repubblica ανέφερε ότι ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ είχαν προτρέψει τον Γιούνκερ να καθυστερήσει τη δημοσίευση για μετά τον εορτασμό της εξηκοστής επετείου

της Συνθήκης της Ρώμης στις 25 Μαρτίου - το γεγονός που το έγγραφο επρόκειτο να σηματοδοτήσει.

H βελγική εφημερίδα Le Soir έχει λάβει πληροφορίες σχετικά με το γενικό περιεχόμενο της περίφημης πλέον Λευκής Βίβλου. Ενδιαφέρον, σύμφωνα με το άρθρο της, είναι ότι ο Γιούνκερ ενημέρωσε την ομάδα των επιτρόπων σχετικά με την πρωτοβουλία μόλις την περασμένη εβδομάδα και σήμερα, σε μια έκτακτη συνάντηση, θα συζητήσουν το θέμα.

Στη σημερινή συνάντηση, ο Γιούνκερ θα προωθήσει τέσσερα ή πέντε συγκεκριμένα σενάρια για τη διαμόρφωση μιας μετα-Brexit ΕΕ, στην οποία οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των υπόλοιπων κρατών-μελών θα πρέπει να εξετάσουν. Η Le Soir επικαλείται μια "ευρωπαϊκή πηγή που παρακολουθεί στενά την προετοιμασία" της Λευκής Βίβλου, λέγοντας ότι αυτά τα σενάρια δεν είναι "ακαδημαϊκά πρότυπα", αλλά αντ' αυτού "επιλογές που βασίζονται σε πραγματικές πολιτικές εμπειρίες της ΕΕ". Καμία από τις επιλογές δεν θα συνεπάγεται αλλαγή της Συνθήκης, μια κίνηση η οποία αποσκοπεί στο να αποφύγουν πολιτικά φορτισμένα δημοψηφίσματα και περίπλοκες κοινοβουλευτικές επικυρώσεις από τα κράτη-μέλη.

Η Λευκή Βίβλος πιθανώς να ολοκληρωθεί σύντομα, καθώς ο Γιούνκερ θέλει να είναι έτοιμη για την επέτειο της Συνθήκης της Ρώμης στο τέλος του επόμενου μήνα. Όταν δημοσιευτεί, θεωρείται ευρέως ότι θα είναι δύσκολο πραγματικά να αποφασίσουν οτιδήποτε μέχρι και μετά τις γερμανικές εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου.

Κάποια πιθανά σενάρια που ο Γιούνκερ θα μπορούσε να παρουσιάσει, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Soir (αν και το έργο είναι ακόμα σε εξέλιξη), είναι τα εξής:

Σενάριο 1ο: "Προχωράμε ως συνήθως"

Το πρώτο σενάριο είναι η ΕΕ "να συνεχίσει την τρέχουσα πορεία": εφαρμογή των διαφόρων προγραμμάτων εργασίας και της πολιτικής ατζέντας που για άλλη μια φορά επανέλαβε κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Μπρατισλάβα τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Σενάριο 2: Η επιλογή Φερχόφσταντ

Το δεύτερο σενάριο είναι να συνεχιστεί ο " φεντεραλισμός της ΕΕ στο μέγιστο", κάτι που η πηγή της Le Soir χαρακτήρισε " επιλογή Φερχόφσταντ". Αναφέρεται βέβαια στον πρώην βέλγο πρωθυπουργό, επικεφαλής διαπραγματευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Brexit, ο οποίος είναι επίσης ο ηγέτης της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο Φερχόφσταντ έχει εδώ και καιρό ταχθεί υπέρ των "Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης".

Σενάριο 3: Ενισχυμένη συνεργασία χωρίς δύναμη βέτο για όσους δεν συμμετέχουν

Το τρίτο σενάριο επιτρέπει οι χώρες που προτιμούν να προχωρήσουν πιο γρήγορα στην πορεία της περαιτέρω ολοκλήρωσης να το πράξουν χωρίς οι άλλες να είναι σε θέση να τις εμποδίσουν. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ είναι υποστηρικτής αυτής της ιδέας, καθώς έχει προτείνει ότι η Ευρωζώνη θα μπορούσε να είναι μια φυσική πλατφόρμα για να χρησιμεύσει ως κατάλληλη τροχιά.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ έχει επίσης υποστηρίξει αυτό το σενάριο, αφού ανέφερε ότι "θα υπάρξει μια πολλαπλών ταχυτήτων ΕΕ, και δεν θα συμμετέχουν όλα τα μέλη στα ίδια βήματα της ολοκλήρωσης. Νομίζω ότι αυτό μπορεί να βρίσκεται και στη διακήρυξη [της 25ης Μαρτίου] της Ρώμης". Η πολωνική κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Μπεάτα Σίντλο είναι γνωστή ως αντίπαλος της ιδέας, αλλά η πρωθυπουργός της Πολωνίας δεν απάντησε στην Μέρκελ όταν επανέλαβε την υποστήριξή της σε αυτή την ιδέα σε κοινή συνέντευξη Τύπου. Η πηγή της Le Soir σημειώνει ότι "ορισμένα κράτη-μέλη βλέπουν αυτήν την επιλογή ως έναν τρόπο για να απαλλαγούμε από τα κράτη-μέλη που επιβραδύνουν την ΕΕ - κάποιος θα σκεφθεί ιδιαίτερα την Ουγγαρία και την Πολωνία- ενώ άλλοι αντίθετα τη βλέπουν ως έναν τρόπο για να τους ωθήσει να αποδεχθούν τη συνέχιση της ολοκλήρωσης".

Ένα μυστικό, "καινοτόμο" 4ο Σενάριο , που υποστηρίζεται από τον Γιούνκερ, συνδυάζοντας στοιχεία από τις τρεις πρώτες επιλογές

Σύμφωνα με την εφημερίδα Le Soir, ο Γιούνκερ δεν προτίθεται να στηρίξει το τρίτο σενάριο μιας "ομάδας avant-garde", ακόμα κι αν ανέφερε κάτι παρόμοιο σε μια πρόσφατη ομιλία του, καθώς φέρεται να προτίθεται να κάνει τα πάντα για να κρατήσει τους 27 ενωμένους μετά το Brexit. Ως αποτέλεσμα, ο Γιούνκερ πιστεύεται ότι υποστηρίζει ένα τέταρτο σενάριο που θα έχει δύο ποικιλίες και θα είναι «καινοτόμο». Θα συνδυάζει στοιχεία από τις τρεις πρώτες επιλογές, αλλά οι λεπτομέρειες είναι μυστικές, και η πηγή της εφημερίδας δεν ήθελε να τις αποκαλύψει.

Τι θέλει να πετύχει με αυτή τη Λευκή Βίβλο;

Με αυτή τη Λευκή Βίβλο, ο Γιούνκερ θέλει να αναθερμάνει τη συζήτηση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η επέτειος της Συνθήκης της Ρώμης θα είναι το εφαλτήριο, ενώ η τελευταία σύνοδος κορυφής της ΕΕ για το έτος, τον Δεκέμβριο (μετά τις γερμανικές εκλογές) προβλέπεται ως το αποκορύφωμα της διαδικασίας. Με βάση όσα αναφέρει η Le Soir, θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει τα τέσσερα σενάρια για το μέλλον της μετα-Brexit ΕΕ ως "μία από τα ίδια" - δηλαδή, ένα ακόμη αίτημα για «περισσότερη Ευρώπη», αλλά με ελάχιστη προθυμία να αναλάβουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις της ΕΕ. Δεδομένου ότι η Λευκή Βίβλος θα αποφεύγει να συνιστά αλλαγή της Συνθήκης της ΕΕ, μια απλή πολιτική δέσμευση για να μεγαλύτερη χρήση της «ενισχυμένης συνεργασίας», χωρίς χαλάρωση της διαδικασίας της Συνθήκης για να το πράξουν, είναι μόνο μία ασταθής πολιτική υπόσχεση.

Επιπλέον, δεν έπεται αναγκαστικά ότι, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας, ο πυρήνας των κρατών-μελών της ΕΕ θα θέλει ξαφνικά "όλο και στενότερη ένωση". Δεν ήταν μόνο η Βρετανία, αλλά και η δύναμη των αντισυστημικών κομμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία εμπόδισε την ΕΕ να προχωρήσει σε περαιτέρω συμφωνία. Και στην Ιταλία ή την Αυστρία, τα εν λόγω κόμματα μπορεί να είναι ακόμη πιο κοντά στην εξουσία.

Περιττό να πούμε ότι ο Γιούνκερ δεν έχει καταγράψει την επιλογή του να γίνει η ΕΕ των 27 μια απλή εμπορική συμφωνία - ένα όραμα στο οποίο μπορεί να πίστευαν οι Βρετανοί. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Pew, η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ θέλουν να επιστρέψουν εξουσίες από την ΕΕ στα κράτη-μέλη. Σε ελάχιστους εξάλλου δεν αρέσει το γεγονός ότι η ΕΕ εξασφαλίζει ότι η Ryanair και η Wizzair μπορούν να προσφέρουν φτηνές πτήσεις παντού. Αλλά αναπόφευκτα υπάρχει θυμός προς την ΕΕ όταν οι Βρυξέλλες παρεμβαίνουν στους εθνικούς προϋπολογισμούς, όταν οργανώνουν δημοσιονομικές μεταβιβάσεις ή όταν επιβάλλουν προϋποθέσεις που συνδέονται με αυτές τις δημοσιονομικές μεταβιβάσεις. Όταν η ΕΕ κακομεταχειρίζεται εθνικές αποφάσεις για την πολιτική ασύλου, αντιμετωπίζει τομείς πολιτικής που πλησιάζουν στην καρδιά του δημοκρατικού διαλόγου και οι οποίες συχνά θεωρούνται πολύ ευαίσθητες για να αποφασίσουν οι υπερεθνικοί αξιωματούχοι. Η ΕΕ θα μπορούσε να περιοριστεί σε κάτι που είναι ήδη αρκετά φιλόδοξο: την άρση των εμποδίων στο εμπόριο.

openeurope.org.uk

Διαβάστε περισσότερα

Keywords
Τυχαία Θέματα