Πολωνία: Οι εκλογές σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής

13:17 25/10/2015 - Πηγή: Antinews

Οι εκλογές στην Πολωνία πιθανόν να οδηγήσουν σε τέλος την οκταετή κυβέρνηση της κεντροδεξιάς Πλατφόρμας των Πολιτών. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στο συντηρητικό κόμμα Νόμου και της Δικαιοσύνης, αν και πιθανόν να είναι πολύ δύσκολη η δημιουργία ενός συνασπισμού μετά τις εκλογές.

Η Πολωνία είναι ακόμα ένα έθνος σε

μεταβατικό στάδιο. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της, τη Βαρσοβία. Το κέντρο της πόλης, που ισοπεδώθηκε από βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, έχει ανακατασκευαστεί ως ένα είδος ζωντανού μουσείου. Αλλά γύρω από το ιστορικό κέντρο της πόλης, ψηλά γυάλινα κτίρια αναδεικνύουν τις νέες φιλοδοξίες της Πολωνίας: να γίνει ένας βασικός επιχειρηματικός κόμβος της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Τα μεγάλα έργα υποδομής - κυρίως το τεράστιο στάδιο όπου διεξήχθη μέρος του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου το 2012- προσφέρει μια γεύση του πολωνικού εκσυγχρονισμού που τροφοδοτείται από τις ξένες επενδύσεις και κεφάλαια ανάπτυξης της ΕΕ.

Η οικονομική ανάπτυξη της Πολωνίας υπήρξε συνεχής και εντυπωσιακή. Είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει σταματήσει να αναπτύσσεται παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση. Στην πραγματικότητα, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Πολωνίας έχει εκτιναχθεί στα ύψη κατά την τελευταία δεκαετία και η ανεργία βρίσκεται στο σχετικά χαμηλό 8 τοις εκατό - καλύτερη από ότι ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το κυβερνών κόμμα Πλατφόρμα των Πολιτών έχει κάνει τις περισσότερες φιλικές προς τις επιχειρήσεις μεταρρυθμίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Κατά τη διάρκεια οκτώ χρόνων παρουσίας στην εξουσία, εισήγαγε πολιτικές ελεύθερης αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της χαμηλής φορολογίας των επιχειρήσεων και ένα σχετικά ασθενές κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της στη Δυτική Ευρώπη. Ο στόχος της κυβέρνησης ήταν να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, διατηρώντας παράλληλα το χρέος σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο.

Ωστόσο, υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση μεταξύ ορισμένων πολωνών ψηφοφόρων, ότι αυτή η οικονομική ανάπτυξη είναι άνισα κατανεμημένη. Ενώ η απόλυτη φτώχεια έχει μειωθεί σταθερά τις τελευταίες δύο δεκαετίες στην Πολωνία, οι δείκτες για την ισότητα όπως ο Gini δείχνουν ότι η ανισότητα έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή η διαφορά είναι, επίσης, περιφερειακή, με τις μεγάλες αστικές περιοχές να αναπτύσσονται ταχύτερα από ό,τι οι μικρές πόλεις και αγροτικές περιοχές. Πολλοί Πολωνοί, ειδικά οι νέοι, είναι στο πλαίσιο των συμβάσεων προσωρινής απασχόλησης και λαμβάνουν χαμηλούς μισθούς, που σημαίνει ότι απογοητεύονται όλο και περισσότερο από τα οφέλη της ένταξης στην ΕΕ. Άλλοι επέλεξαν να μεταναστεύσουν, όπως φαίνεται από την μαζική εκροή πληθυσμού που ακολούθησε την ένταξη της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004.

Οι παράγοντες αυτοί έχουν διαβρώσει την δημοτικότητα κάθε κόμματος που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και οκτώ χρόνια και ο αντίπαλος της Πλατφόρμας των Πολιτών, το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, υπόσχεται να ανατρέψει πολλές από τις πολιτικές της τελευταίας δεκαετίας. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει αγωνιστεί σε μια πλατφόρμα που περιλαμβάνει την ακύρωση μιας πρόσφατης αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, τη θέσπιση φορολογικών απαλλαγών για τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα και την εφαρμογή των υψηλότερων φόρων σε τράπεζες και σούπερ μάρκετ, τα περισσότερα από τα οποία είναι ξένης ιδιοκτησίας. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν στο κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης περίπου 36 τοις εκατό, πάνω από δέκα μονάδες περισσότερο από την Πλατφόρμα των Πολιτών.

Μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη θα μπορούσε, ως εκ τούτου, να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση στην οικονομία. Οι τράπεζες θα μπορούσαν να βρεθούν σε μια ιδιαίτερα δυσάρεστη κατάσταση υπό την ηγεσία του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη. Δεδομένου ότι η Ελβετία έκλεισε τη σύνδεση του νομίσματός της με το ευρώ τον Ιανουάριο, Πολωνοί αξιωματούχοι έχουν προσπαθήσει να καταλήξουν σε μια λύση για την κατάσταση των πολωνών πελατών των τραπεζών που πήραν δάνεια σε ελβετικά φράγκα. Το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη έχει στόχο να φέρει στις τράπεζες το μεγαλύτερο βάρος της μετατροπής καταθέσεων σε ελβετικά φράγκα από πολωνικό ζλότι, ενώ η Πλατφόρμα των Πολιτών αναζητά τρόπους για να μετριαστούν οι αρνητικές επιπτώσεις της μετατροπής για τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Παιχνίδι συμμαχιών

Ενώ οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μια εκλογική νίκη για το κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης, μπορεί να μην είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση μόνο του. Αυτό το βάζει σε δύσκολη θέση - το κόμμα Νόμου και της Δικαιοσύνης δεν έχει πολλές επιλογές για μια κυβέρνηση συμμαχίας. Ένας πιθανός σύμμαχος είναι το Κουκίζ '15, ένα κόμμα κατά του κατεστημένου με επικεφαλής τον πρώην ροκ σταρ και κοινωνικό ακτιβιστή Παόυελ Κουκίζ. Αλλά παρότι το Κουκίζ'15 τα πήγε καλά στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου, η δημοτικότητά του έχει μειωθεί κατά τους τελευταίους μήνες.

Η έλλειψη ισχυρών πολιτικών συμμάχων του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη ανοίγει την πόρτα για την κεντρώα Πλατφόρμα των Πολιτών, για να σχηματίσει μια συμμαχία ενάντια στον πιο συντηρητικό ανταγωνιστή της. Η συμμαχία θα μπορούσε να περιλαμβάνει μικρά κόμματα όπως το Αγροτικό Κόμμα Πολωνίας, επίσης γνωστό ως Πολωνικό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο ήταν μικρός εταίρος του συνασπισμού της Πλατφόρμας των Πολιτών από το 2007. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει το φιλελεύθερο Σύγχρονο Κόμμα, που ιδρύθηκε πριν από περίπου έξι μήνες. Επιπλέον, πολλά άλλα μικρά κόμματα θα μπορούσαν να ευθυγραμμιστούν με την Πλατφόρμα των Πολιτών, υπό την προϋπόθεση ότι θα ξεπεράσει το εκλογικό όριο για να εισέλθει στο κοινοβούλιο: 5 τοις εκατό για τα κόμματα και 8 τοις εκατό για τις εκλογικές συμμαχίες.

Αλλά ενώ μια συμφωνία μεταξύ της Πλατφόρμας των Πολιτών και μικρότερων κομμάτων θα μπορούσε να αποτρέψει το κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης από το σχηματισμό κυβέρνησης, η ασταθής συμμαχία θα αφορά κόμματα με πολύ διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια εύθραυστη κυβέρνηση. Ένα τέτοιο μπλοκ ενάντια το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη θα οδηγήσει σε σύγκρουση και με τον πρόεδρο της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα. Οι πολωνοί πρόεδροι παραδοσιακά παραιτούνται από τα κόμματά τους μόλις παίρνουν το αξίωμα, αλλά πριν από την εκλογή του τον Μάιο, ο Ντούντα ήταν ένα μακροπρόθεσμο μέλος του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο Πρόεδρος πρότεινε στην κυβέρνηση να αποκαταστήσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 60 έτη για τις γυναίκες και 65 για τους άνδρες σε σχέση με το τρέχον 67, στοιχεία μιας λαϊκιστικής ατζέντας, σύμφωνης με την εκλογική πλατφόρμα του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη.

Σταθερή εξωτερική πολιτική

Αλλά ούτε το Νόμος και Δικαιοσύνη, ούτε η Πλατφόρμα των Πολιτών θα αλλάξουν την τροχιά της εξωτερικής πολιτικής της Πολωνίας, η οποία έχει τις ρίζες της στις διαρκείς γεωπολιτικές επιταγές της χώρας και την επισφαλή θέση της ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Ρωσία. Η Βαρσοβία θα συνεχίσει να επιδιώκει στενή συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ. Η σημερινή κυβέρνηση ήταν ιδιαίτερα επιθετική, όσον αφορά τη Ρωσία και η επόμενη κυβέρνηση θα συνεχίσει να πιέζει την Ευρωπαϊκή Ένωση να διατηρήσει το υπάρχον καθεστώς κυρώσεων εναντίον της Μόσχας. Η Βαρσοβία θα συνεχίσει επίσης να πιέζει για την ενεργειακή διαφοροποίηση, ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία.

Η Πλατφόρμα των Πολιτών ήταν αρκετά ασαφής σχετικά με τις προοπτικές της Πολωνίας για ένταξη στην ευρωζώνη και μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης δεν θα έφερνε τη χώρα πιο κοντά στην ένταξή της στο κοινό νόμισμα. Το πιο σημαντικό, η Πολωνία θα έρθει σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με θέματα όπως η μετανάστευση ή η ενσωμάτωση στην υπόλοιπη ήπειρο. Η Πολωνία έχει αντισταθεί στα σχέδια της ΕΕ να θεσπίσει έναν μηχανισμό για την αυτόματη κατανομή των αιτούντων άσυλο σε όλο το μπλοκ και η επόμενη κυβέρνηση της Βαρσοβίας θα συνεχίσει αυτή τη γραμμή. Η Πολωνία θέλει να διατηρήσει την ένταξή της στην ΕΕ, αλλά θα παραμείνει επιφυλακτική απέναντι στα μέτρα που αφορούν τη μεταφορά επιπλέον αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες.

Αυτό ανοίγει την πόρτα για τακτικές πολιτικές συμμαχίες για τα επόμενα χρόνια. Η Πολωνία θα στηρίξει κατά πάσα πιθανότητα τις προτάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου για την προστασία των χωρών εκτός ευρωζώνης, από τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί από τα μέλη της νομισματικής ένωσης. Η Πολωνία θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα άλλα μέλη της ομάδας Βίζεγκραντ (Ουγγαρία, Τσεχική Δημοκρατία και Σλοβακία), καθώς και με τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία για να υπερασπιστεί την αγροτική ανάπτυξη της ΕΕ και κεφάλαια και να αντιταχθεί στις ποσοστώσεις των μεταναστών, μεταξύ άλλων θεμάτων.

Μετά τις εκλογές της 25ης Οκτωβρίου, η Βαρσοβία θα εισέλθει σε μια νέα πολιτική φάση που θα κυριαρχείται είτε από μία εθνικιστική κυβέρνηση ή από μια πολυκομματική συμμαχία που θα αγωνίζεται για να παραμείνει στην εξουσία. Αυτό δεν θα αλλάξει σημαντικά τον προσανατολισμό της χώρας, αλλά θα μπορούσε να παγώσει ή ακόμη και να αντιστρέψει ορισμένες πτυχές της διαδικασίας οικονομικής απελευθέρωσης της χώρας και την ενσωμάτωσή της στην ΕΕ. Η έκταση αυτής της αλλαγής θα εξαρτηθεί από την τελική σύνθεση της κυβέρνησης.

stratfor.com

Διαβάστε περισσότερα