Πώς μπορεί να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος στη Βενεζουέλα

18:49 27/7/2017 - Πηγή: Antinews

Οι μονομερείς κυρώσεις της κυβέρνησης Τραμπ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα καταστήσουν την κατάσταση της Βενεζουέλας ακόμη δυσχερέστερη, γράφει ο David Smilde, καθηγητής κοινωνιολογίας και μέλος της οργάνωσης Washington Office on Latin America.

Στις 16 Ιουλίου, περισσότεροι από επτά εκατομμύρια πολίτες της Βενεζουέλας ψήφισαν σε ένα δημοψήφισμα

που απέρριψε με έμφαση τα σχέδια του Προέδρου Νικολάς Μαδούρο να συγκαλέσει μια Συντακτική Συνέλευση για να ξαναγράψει το Σύνταγμα. Υπήρξε μια αξιοσημείωτη προσέλευση για δημοψήφισμα, με έντονη, αν και νευρική, παρουσία στις περιφέρειες της εργατικής τάξης που κάποτε ήταν οχυρά του προκατόχου του Μαδούρο, Ούγκο Τσάβες.

Μετά το δημοψήφισμα, η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας έλαβε μέτρα για την ίδρυση μιας παράλληλης κυβέρνησης. Αυτό μπορεί να παραμείνει συμβολική πρωτοβουλία. Αλλά αν η αντιπολίτευση συνεχίσει να ακολουθεί αυτόν τον δρόμο, σύντομα θα ψάχνει για διεθνή αναγνώριση και χρηματοδότηση και τουλάχιστον εμμέσως θα υποστηρίξει τον ισχυρισμό της παράλληλης κυβέρνησης για το νόμιμο μονοπώλιο στη χρήση βίας. Μετά από αυτό θα αναζητήσει αυτό που θέλει κάθε κυβέρνηση: τα όπλα για την υπεράσπισή της. Εάν επιτύχει, η Βενεζουέλα θα μπορούσε να βυθιστεί σε έναν εμφύλιο πόλεμο που θα κάνει τη σημερινή σύγκρουση να μοιάζει με σχολικό καβγά.

Είναι δύσκολο να κατηγορήσουμε την αντιπολίτευση για το γεγονός ότι εξετάζει το δρόμο της παράλληλης κυβέρνησης. Οι σχεδόν τέσσερις μήνες διαμαρτυριών στους δρόμους κατά της δικτατορίας του Μαδούρο είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 100 άτομα. Οι ελπίδες ότι ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών θα μπορούσε να επιβάλει την Δημοκρατική Χάρτα της έχουν επανειλημμένα καταρρεύσει. Και η κυβέρνηση Μαδούρο, με μια λενινιστική επιμονή που βλέπει τη διαμάχη ως μια ευκαιρία για να παγιώσει τα σχέδιά της, αρνείται να τα αποσύρει.

Η απάντηση της διοίκησης Τραμπ ήταν να υποδείξει ότι σκοπεύει να προσθέσει ονόματα στο υπάρχον πρόγραμμα των κυρώσεων των Ηνωμένων Πολιτειών και εξετάζει τις ευρύτερες οικονομικές κυρώσεις. Ωστόσο, οι μονομερείς αυτές κυρώσεις είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα καταστήσουν την κατάσταση της Βενεζουέλας ακόμη δυσχερέστερη.

Η επέκταση της λίστας αξιωματούχων της Βενεζουέλας που υπόκεινται σε κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα βοηθήσει μόνο την κυβέρνηση της Βενεζουέλας να εδραιώσει τον εσωτερικό της κύκλο. Οι επτά άνθρωποι που εντάχθηκαν στον κατάλογο κυρώσεων το 2015 έγιναν απαραίτητοι παράγοντες στα υψηλότερα επίπεδα του καθεστώτος, όπως και ο αντιπρόεδρος Τάρεκ Ελ Αϊσάμι, που μπήκε στη λίστα τον Φεβρουάριο. Ο μοναδικός υψηλόβαθμος αξιωματούχος που διέκοψε την κυβέρνηση Μαδούρο, η γενική εισαγγελέα Λουίζα Ορτέγκα, έχει εξουδετερωθεί πλήρως από ένα Ανώτατο Δικαστήριο, τα βασικά μέλη του οποίου προστέθηκαν στη λίστα τον Μάιο.

Ένας από τους ανθρώπους που προφανώς πρέπει να προστεθεί είναι ο υπουργός Άμυνας Βλαντιμίρ Παντρίνο Λόπες. Εδώ και καιρό θεωρείται πιθανός αδύναμος κρίκος στο πλαίσιο του καθεστώτος και έχει αντιμετωπιστεί με κάποια υποψία από τον Μαδούρο. Αν ο Παδρίνο μπει στη λίστα, ο πρόεδρος θα είναι σε θέση να υπολογίζει τελικά στην πίστη του. Η τιμωρία της πετρελαϊκής βιομηχανίας της Βενεζουέλας θα ήταν πολύ χειρότερη. Θα επέβαλε σημαντικά δεινά στους πολίτες της Βενεζουέλας, πολλοί από τους οποίους ήδη βρίσκονται σε δύσκολη θέση, και ενδέχεται να προκαλέσει μια προσφυγική κρίση.

Ο Μαδούρο και ο κύριος κύκλος του θα συνεχίσουν να τρώνε καλά και θα χρησιμοποιήσουν τις κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών για να ενισχύσουν το κύριο επιχείρημα που χρησιμοποιούν για να εξηγήσουν την καταστροφική τους διοίκηση: οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες αυτοκρατορικές δυνάμεις διεξάγουν έναν οικονομικό πόλεμο εναντίον της Βενεζουέλας. Ένα τέτοιο μέτρο θα ενθάρρυνε επίσης τους γείτονές της να συσπειρωθούν γύρω από τη Βενεζουέλα με αλληλεγγύη και θα μπορούσαν ενδεχομένως να μετατρέψουν τη χώρα σε πελάτη της Ρωσίας. Οι οικονομικές κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών θα ενισχύσουν πιθανώς τον τσαβισμό στη Βενεζουέλα για τα επόμενα 55 χρόνια, όπως συνέβη και με τον Κάστρο στην Κούβα.

Τι μπορεί να γίνει; Η συζήτηση του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών βοήθησε στο να επικεντρωθεί η προσοχή στη Βενεζουέλα, αλλά η πορεία της τελειώνει. Σε αυτό το σημείο, τυχόν προτάσεις που θα υποβάλει ο ΟΑΚ απλώς θα απορριφθούν από την κυβέρνηση Μαδούρο. Αυτό που πρέπει να συμβεί είναι πολύ απλούστερο από ένα ψήφισμα του ΟΑΚ. Μια ομάδα φίλων πρέπει να προκύψει από μια πρωτοβουλία τεσσάρων έως έξι χωρών της Λατινικής Αμερικής. Δεν υπάρχουν τέλειοι εταίροι. Όλες οι σχετικές χώρες είναι είτε πολύ κοντά στην κυβέρνηση Μαδούρο είτε πολύ κοντά στην αντιπολίτευση. Αλλά χώρες όπως η Ουρουγουάη, ο Ισημερινός, η Κολομβία, η Χιλή, η Δομινικανή Δημοκρατία και το Ελ Σαλβαδόρ θα μπορούσαν να συνεργαστούν σε ένα πακέτο που απευθύνεται και στις δύο πλευρές. Ίσως μια ευρωπαϊκή χώρα με μια γνωστή τροχιά για διαμεσολάβηση και επίλυση συγκρούσεων θα μπορούσε να παράσχει κάποια εξωτερική συμβολή. Ειδικοί εκπρόσωποι από το Βατικανό, τα Ηνωμένα Έθνη ή την Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσαν επίσης να είναι σημαντικοί συμμετέχοντες σε μια διαπραγμάτευση, ιδίως στην παρακολούθηση της εκπλήρωσης των συμφωνιών που επιτεύχθηκαν.

Οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να πραγματοποιηθούν εκτός της Βενεζουέλας, ίσως μέσω της παλινδρομικής διπλωματίας. Πρέπει να συμπεριλάβουν ένα σχέδιο εξόδου για τους ηγέτες του τσαβισμού και διαβεβαιώσεις ότι η ακόμη σημαντική στήριξη στον τσαβισμό στη Βενεζουέλα θα λάβει εκπροσώπηση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να παραμείνουν στο περιθώριο. Η διοίκηση Τραμπ μπορεί σίγουρα να κάνει πολλά για να διευκολύνει την υλικοτεχνική υποστήριξη και τη διπλωματία γύρω από τις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, πρέπει να αποφύγει την προσπάθεια να είναι επικεφαλής και πρέπει να αντισταθεί στην υιοθέτηση αποσπασματικών μονομερών ενεργειών.

Μια τέτοια προσπάθεια πρέπει να υποστηριχθεί από μια απειλή επιπτώσεων. Οι χώρες της περιοχής πρέπει να συντονιστούν και να μιλήσουν ομόφωνα, λέγοντας ότι δεν θα αναγνωρίσουν ως νόμιμη τη Συντακτική Συνέλευση του Μαδούρο, το σύνταγμα που γράφει, ούτε την κυβέρνηση που δημιουργεί. Αυτό θα καταστήσει δύσκολη τη χρηματοδότηση της Βενεζουέλας και θα καταστήσει σαφές στους ηγέτες της κυβέρνησης Μαδούρο ότι είναι καλύτερο να διαπραγματευτούν. Οποιεσδήποτε κυρώσεις εξετάζονται πρέπει να είναι συλλογικές, αν όχι από έναν πολυμερή οργανισμό, ή από μια σημαντική ομάδα χωρών της περιοχής.

Στο τέλος, αυτό το πρόβλημα πρέπει να επιλυθεί από τους ίδιους τους πολίτες της Βενεζουέλας. Αλλά αν οι κύριοι "παίκτες" στην περιοχή μπορούν να καταστήσουν σαφές ότι η αρπαγή εξουσίας του Μαδούρο είναι απαράδεκτη την ίδια στιγμή που θα προτείνουν μια μελλοντική πορεία, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σημαντική πρόοδο.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα