Πώς η Ρωσία έγινε o νούμερο ένα στόχος των τζιχαντιστών

13:05 4/4/2017 - Πηγή: Antinews

Η βομβιστική επίθεση της Δευτέρας στην Αγία Πετρούπολη μπορεί να είναι μόνο η αρχή ενός νέου τρομοκρατικού κύματος, γράφει ο Colin P. Clarke, πολιτικός επιστήμονας στο RAND Corporation και συνεργάτης στο Διεθνές Κέντρο Αντιμετώπισης της Τρομοκρατίας.

Είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πούμε ποιος είναι υπεύθυνος για τη βομβιστική επίθεση στο μετρό στην Αγία Πετρούπολη, αλλά δεν θα ήταν έκπληξη αν οι διεθνείς τρομοκράτες ήταν υπεύθυνοι. Η Ρωσία

αντικαθιστά γρήγορα τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ο νούμερο ένα εχθρός της Αλ Κάιντα, του Ισλαμικού Κράτους και άλλων σουνιτικών τζιχαντιστικών ομάδων που υποκινούνται από τη βίαιη και πουριτανική ιδεολογία των σαλαφιστών.

Αυτή η μετατόπιση έχει τις ρίζες της στις πρόσφατες δράσεις της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή - συμπεριλαμβανομένων της κλιμάκωσης της παρέμβασής της στη Συρία και των κινήσεών της προς παρέμβαση στη Λιβύη με την πρόσφατη ανάπτυξη ειδικών δυνάμεων σε μια αεροπορική βάση στην Αίγυπτο- που έχουν προκαλέσει την οργή των μαχητών σουνιτών σε όλο τον κόσμο και έχουν ανάγει τη Ρωσία σε κορυφαίο στόχο των τζιχαντιστών. Και αν το "χαλιφάτο" του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία καταρρεύσει και ξένοι μαχητές, από τους οποίους όπως εκτιμάται περίπου 2.400 είναι από τη Ρωσία, προσπαθήσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και να βάλουν στόχο το Κρεμλίνο, η κατάσταση θα μπορούσε να επιδεινωθεί δραματικά για τη Μόσχα.

Οι τρομοκρατικές ομάδες έχουν κάνει την αλλαγή των προτεραιοτήτων τους σαφή. Σε ένα βίντεο του ISIS με τίτλο "Σύντομα, πολύ σύντομα, το αίμα θα κυλάει σαν ωκεανός", ένας μαχητής του ISIS απειλεί τον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν άμεσα, επικαλούμενος την παρέμβαση της χώρας στη Συρία και την αυξανόμενη συμμαχία της με τον Σύρο δικτάτορα Μπασάρ αλ-Άσαντ, το Ιράν και την τρομοκρατική ομάδα του Λιβάνου Χεζμπολάχ, ως απόδειξη ότι η Μόσχα είναι ο κύριος υποστηρικτής της αύξησης του σιιτικού άξονα σε όλη τη Μέση Ανατολή. Σαράντα ακόμα συριακές ομάδες ανταρτών συμφώνησαν, υποστηρίζοντας εύστοχα ότι "οποιαδήποτε δύναμη κατοχής στην αγαπημένη χώρα μας είναι ένας νόμιμος στόχος".

Η Ρωσία ήταν η κύρια δύναμη ενδυνάμωσης του καθεστώτος Άσαντ, ο οποίος έχει εξαπολύσει έναν αιματηρό εξαετή πόλεμο εναντίον αντικυβερνητικών ανταρτών, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι σουνίτες. Η πολιτική και στρατιωτική συμμαχία μεταξύ της Ρωσίας και του Ιράν, επίσης, εμβαθύνεται, καθώς οι χώρες συνεργάζονται για να βοηθήσουν τον Άσαντ να ανακτήσει εδάφη από τους αντάρτες. Ρωσικές ειδικές δυνάμεις και πολεμικά αεροπλάνα έχουν υπηρετήσει ως πολλαπλασιαστές ισχύος για τους μαχητές της Χεζμπολάχ που έχουν αιματοκυλήσει τους σουνίτες μαχητές στη μάχη, πιο πρόσφατα στην Παλμύρα.

Η ρωσική επέμβαση στη Συρία έχει επιταχύνει μόνο αυτές τις αλλαγές στην περιοχή του Καυκάσου. Όμως, η συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και των σιιτικών δυνάμεων στην περιοχή είχε ένα τίμημα. Το ISIS έχει ήδη εκφράσει την επιθυμία και την ικανότητα να χτυπήσει ρωσικούς στόχους, με το παρακλάδι τους στην χερσόνησο του Σινά στην Αίγυπτο να αναλαμβάνει την ευθύνη για την κατάρριψη της πτήσης 9268 της Metrojet μετά την αναχώρησή της από το Σαρμ Ελ-Σεΐχ προς την Αγία Πετρούπολη, τον Οκτώβριο του 2015.

Οι ρωσικές ενέργειες στη Μέση Ανατολή ανταγωνίζονται τους μαχητές της τζιχάντ, αλλά οι πράξεις τους πιο κοντά στην πατρίδα είναι ακόμα πιο προκλητικές. Εκτός από την πρωτόγνωρη τάση της Ρωσίας για τυχοδιωκτισμό στις μουσουλμανικές χώρες, ο στρατός της έχει εξαπολύσει μια δρακόντεια επαναλαμβανόμενη εκστρατεία καταστολής εξεγέρσεων ενάντια σε ένα συνονθύλευμα σουνιτών μαχητών από την Ινγκουσετία ως την Οσετία και τον Καύκασο.

Η Ρωσία μάχεται διάφορες ένοπλες ομάδες εκεί για χρόνια, αλλά η κατάσταση της πολιτικής βίας στον Καύκασο έχει αλλάξει με διάφορους τρόπους κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών. Η κύρια ιδεολογική καθοδήγηση των μαχητών έχει μεταμορφωθεί από την κοσμική-εθνικιστική στην ισλαμιστική φύση. Αυτός ο μετασχηματισμός σημαίνει ότι οι μαχητές είναι ακόμη λιγότερο πρόθυμοι να εξετάσουν μια διαπραγμάτευση πολιτικής διευθέτησης, απ' ό,τι σε οποιοδήποτε σημείο στην ιστορία της σύγκρουσης. Την ίδια στιγμή, το κέντρο βάρους της εξέγερσης έχει μετατοπιστεί από την Τσετσενία στο Νταγκεστάν, με το Κυβερνείο του Καυκάσου του Ισλαμικού Κράτους να κατέχει την εξουσία σε αυτές τις δύο περιοχές, καθώς και σε άλλες στην περιοχή -Καμπαρντά, Μπαλκάρια και Καρατσάι- ενώ το Εμιράτο του Καυκάσου που έχει σχέσεις με την Αλ Κάιντα έχει προσκολληθεί στις περιοχές του στην Τσερκεσία και στη στέπα Νογκάι.

Η ρωσική επέμβαση στη Συρία έχει επιταχύνει αυτές τις αλλαγές στην περιοχή του Καυκάσου. Ο συναγωνισμός για στρατολογήσεις και πόρους εντείνεται μεταξύ των δύο κυρίαρχων τζιχαντιστικών φορέων, προωθώντας την αποκέντρωση της εξέγερσης. Καθώς οι τζιχαντιστές του Καυκάσου έχουν αναχωρήσει για το πεδίο της μάχης στη Συρία, η βία έχει μειωθεί σε όλη την Τσετσενία - τουλάχιστον προς το παρόν- ενώ έχει αυξηθεί δραματικά σε όλο το Νταγκεστάν.

Η Ρωσία γνωρίζει καλά την τρομοκρατική βία. Τζιχαντιστές ήταν υπεύθυνοι για μεγάλες επιθέσεις εναντίον του ρωσικού κράτους, συμπεριλαμβανομένων μιας ομηρείας σε θέατρο στη Μόσχα το 2002, μιας πολιορκίας σε σχολείο στο Μπεσλάν το 2004, βομβιστικών επιθέσεων στο μετρό της Μόσχας το 2010 και μιας επίθεσης αυτοκτονίας στο αεροδρόμιο Ντομοντέντοβο το 2011, για να αναφέρουμε μερικές. Και να είστε σίγουροι, υπάρχουν αρκετοί άλλοι σημαντικοί παράγοντες που ευθύνονται για την εξασθένηση της εξέγερσης σε περιοχές της περιφέρειας της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της επιλεκτικής στόχευσης των ανταρτών και των υποστηρικτών τους, και της διείσδυσης και εξάλειψης ομάδων ανταρτών. Μέσα από μια εκστρατεία στοχευμένων δολοφονιών, Ρώσοι της αντιτρομοκρατικής έχουν σκοτώσει υψηλόβαθμους στρατιωτικούς διοικητές των ανταρτών, συμπεριλαμβανομένου του Ντζοχάρ Ντουντάεβ το 1996, του Ζέλιμκαν Γιαντερμπίγεφ το 1997, του Ασλάν Μασχάντοφ το 2005, του Αμπντούλ-Χαλίμ Σαντουλάγεφ το 2006 και του Ντόκου Ουμάροφ το 2013.

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Πολέμου της Τσετσενίας, την περίοδο 1994-1996, ο ρωσικός στρατός επιδίωξε σε μεγάλο βαθμό μια πολιτική "καμένης γης" για να καταστρέψει τα πάντα. Από τότε, η τυπική ρωσική στρατηγική καταστολής των εξεγέρσεων στον Καύκασο έχει χαρακτηριστεί από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Άλλες τακτικές περιλαμβάνουν τις βίαιες εξαφανίσεις και την συλλογική τιμωρία, όπως η στόχευση φίλων και συγγενών των υπόπτων ανταρτών.

Η αυταρχική προσέγγιση της Ρωσίας στην αντιμετώπιση των εξεγέρσεων έχει θεωρηθεί αποτελεσματική, αν όχι βίαιη. Αλλά η καταπιεστική προσέγγιση είναι μυωπική, ανταλλάζοντας την μακροχρόνια σταθερότητα με την ασφάλεια σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Σύμφωνα με την φαινομενική άρνηση της Ρωσίας ακόμη και να προσπαθήσει να "κερδίσει τις καρδιές και το μυαλό" τους, τα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά "παράπονα" των ανταρτών δεν έχουν αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό, εξασφαλίζοντας ουσιαστικά ότι οι μελλοντικές γενιές των αγωνιστών θα σηκώσουν το μανδύα της τζιχάντ.

Παρά τις επιπτώσεις και τον επακόλουθο ανταγωνισμό για στρατολογήσεις και πόρους μεταξύ του Εμιράτου του Καυκάσου και του Κυβερνείου του Καυκάσου του Ισλαμικού Κράτους, ένα θέμα που θα μπορούσε να ενώσει αυτές τις αντίπαλες σουνιτικές φατρίες είναι το κοινό μίσος των σιιτών - και ο κύριος προστάτης τους, η Ρωσία του Πούτιν.

Στην πορεία προς τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Σότσι το 2014, οι ρωσικές αρχές στην πραγματικότητα ενθάρρυναν τους Σουνίτες μαχητές στα εδάφη της να αναχωρήσουν για τη Συρία και να διεξάγουν τζιχάντ. Το σκεπτικό πίσω από αυτή την κίνηση: οι μαχητές θα έφευγαν για τη Συρία και οι αυστηροί έλεγχοι στα ρωσικά σύνορα - ή η Πολεμική Αεροπορία της Ρωσίας- θα τους απέτρεπαν από το να επιστρέψουν. Αλλά αυτή η στρατηγική δεν είναι αλάνθαστη, δεδομένου ότι αρκούν μόνο λίγοι μαχητές να ξεγλιστρήσουν μέσα στο σύστημα και να σπείρουν τον όλεθρο. Για το λόγο αυτό, ορισμένοι μελετητές συγκρίνουν την απειλή που θέτει η τρέχουσα φουρνιά ξένων μαχητών στη Συρία με μια προηγούμενη ομάδα μουτζαχεντίν, που ενώθηκαν για να πολεμήσουν εναντίον των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980.

Η Ρωσία είναι ένα έθνος πολύ καλών σκακιστών και η εξωτερική πολιτική της φαίνεται συνήθως δύο ή τρεις "κινήσεις μπροστά". Αλλά η εμβάθυνση της συμμετοχής της στο τέλμα της Μέσης Ανατολής σημαίνει ότι η Μόσχα έχει ήδη επιλέξει πλευρά σε μια θρησκευτική σύγκρουση στο εξωτερικό - μια στρατηγική που θα μπορούσε να οδηγήσει σε τραγωδία στο εσωτερικό.

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα