Πώς οι Βρυξέλλες σκοπεύουν να αφαιρέσουν από τις χώρες της Σένγκεν την εξουσία να ελέγχουν τα σύνορά τους

Οι Βρυξέλλες πρόκειται να παρουσιάσουν ριζικά σχέδια για να αφαιρέσουν από τις εθνικές κυβερνήσεις την εξουσία να ελέγχουν τα σύνορά τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και για να δημιουργήσουν μια δύναμη συνοριοφυλάκων για την αστυνόμευση των συνόρων της ΕΕ, την εποπτεία των αιτημάτων ασύλου και την κράτηση και απέλασης όσων τελικά δεν καταφέρνουν να πάρουν άσυλο. Η αμφιλεγόμενη απάντηση στην μεταναστευτική κρίση θα ξεκινήσει την Τρίτη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ζητά μια ισχυρή δύναμη

2.000 αστυνομικών για τα ευρωπαϊκά σύνορα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης χωρίς την έγκριση της εν λόγω χώρας.

Το σχέδιο θα αποδειχθεί άκρως διχαστικό μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων εμμένουν στην εθνική κυριαρχική εξουσία τους στον έλεγχο των συνόρων. Αλλά η πρόταση υποστηρίζεται από τη Γερμανία και τη Γαλλία, κάτι που της δίνει προβάδισμα -αν και αναμένεται να ακολουθήσουν δύο χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων προτού υλοποιηθεί.

Στη θεωρία, το νέο καθεστώς και οι αρμοδιότητες που εκχωρούνται στις Βρυξέλλες, εφαρμόζονται και στις 26 χώρες της ζώνης ελεύθερης μετακίνησης της Σένγκεν, η οποία δεν περιλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία, αλλά όχι και χώρες μη μέλη της ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ελβετία. Στην πράξη, το καθεστώς θα ισχύει για τα εξωτερικά σύνορα της ζώνης Σένγκεν, οπότε δεν θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό χώρες όπως η Γερμανία, που περιβάλλονται από άλλες χώρες της Σένγκεν. Με περισσότερους από 1 εκατομμύριο αιτούντες άσυλο να φτάνουν στην Ευρώπη φέτος και επιπλέον 1.500.000 να αναμένονται το επόμενο έτος, οι προτάσεις της Επιτροπής απευθύνονται κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία, τα κύρια σημεία εισόδου από την Τουρκία στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Και οι δύο χώρες που "πρωταγωνιστούν" είναι αντίθετες με το σχέδιο, παρά το γεγονός ότι έχουν βαρεθεί να φέρουν το κύριο βάρος της εισροής, ενώ επίσης δέχονται επιπλήξεις για την αποτυχία του να εγγράφουν σωστά τους πρόσφυγες. "Το ιταλικό υπουργείο Εσωτερικών είναι πολύ δυσαρεστημένο για την εμπλοκή εξωτερικών παραγόντων στα σύνορα της Ιταλίας", δήλωσε ένας ανώτερος διπλωμάτης στις Βρυξέλλες. "Υπάρχουν πάρα πολλά ευαίσθητα θέματα όσον αφορά την εθνική κυριαρχία. Αυτό θα χρειαστεί πολύ χρόνο, αλλά οι κυβερνήσεις δεν έχουν χρόνο".

Η Επιτροπή δήλωσε την Πέμπτη ότι η Ιταλία είχε εγγράψει μόνο τους μισούς από τους ανθρώπους που έφτασαν στις νότιες ακτές του τρέχοντος έτους, ενώ η Ελλάδα είχε ένα πολύ μικρότερο ρεκόρ, εγγράφοντας μόλις το ένα τέταρτο. Το νέο καθεστώς με τους συνοριοφύλακες θα βασίζεται στο νεοσύστατο οργανισμό για τα σύνορα της ΕΕ, τον Frontex, που εδρεύει στη Βαρσοβία. Οι επιχειρήσεις του Frontex και οι εξουσίες του είναι περιορισμένες και σε μεγάλο βαθμό καθορισμένες. Επί του παρόντος, μπορεί να επιχειρήσει μόνο σε κράτη-μέλη της ΕΕ, ύστερα από πρόσκληση των εθνικών αρχών.

Η Αθήνα αντιστέκεται στη βοήθεια του Frontex επί μήνες, οδηγώντας σε διακριτικές προειδοποιήσεις ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αποκλειστεί από τη ζώνη Σένγκεν. Αλλά την περασμένη εβδομάδα η Αθήνα υπέκυψε και ζήτησε βοήθεια. "Η εμπειρία με την Ελλάδα είναι ότι υπόσχονται πολλά, αλλά δεν παρέχουν" είπε ένας ανώτερος διπλωμάτης. "Απέρριψαν τη βοήθεια, απειλήθηκαν και στη συνέχεια ενέδωσαν. Η Ελλάδα κινείται μόνο όταν αισθάνεται ότι το κόστος της αδράνειας είναι υψηλότερο από αυτό της δράσης".

Η μεταναστευτική κρίση θέτει υπό αμφισβήτηση την επιβίωση της 20ετούς ζώνης Σένγκεν, με τα κράτη-μέλη να ασκούν πολιτικές παρασιτισμού στους γείτονές τους, αγνοώντας τους κανόνες για την εκ νέου ανέγερση ελέγχων στα εθνικά σύνορα. Την περασμένη εβδομάδα τα πρώτα συρματοπλέγματα υψώθηκαν μεταξύ δύο κρατών της Σένγκεν, της Αυστρίας και της Σλοβενίας. "Ο χειρισμός των αφίξεων των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο από την ΕΕ ήταν απλά καταστροφικός" δήλωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης, το σώμα για τα ανθρώπινα δικαιώματα που εδρεύει στο Στρασβούργο και το οποίο είναι αρκετά ανεξάρτητο από την ΕΕ.

Τα γαλλο-γερμανικά αιτήματα για μια μεθοριακή δύναμη θέτουν επίσης την ευθύνη σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία για να ιδρύσουν αυτά που θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικά μεγάλα στρατόπεδα κράτησης προσφύγων, ενώ οι υποθέσεις τους εξετάζονται. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, είπε στην εφημερίδα Guardian την περασμένη εβδομάδα ότι οι αιτούντες άσυλο μπορεί να κρατούνται μέχρι και δύο χρόνια. Η Ρώμη παραπονέθηκε ότι η Ιταλία θα καταλήξει με ένα όγκο κρατουμένων, μεγαλύτερο από τον πληθυσμό των εθνικών φυλακών.

"Όλοι οι μετανάστες που φθάνουν στην Ιταλία και την Ελλάδα πρέπει να περάσουν από τα κέντρα υποδοχής", δήλωσε η Γερμανία και η Γαλλία την περασμένη εβδομάδα. Μια κοινή επιστολή προς την Επιτροπή από τους υπουργούς Εσωτερικών των δύο χωρών, πρόσθεσε: «Αυτό σημαίνει ότι τα κέντρα αυτά θα πρέπει να είναι σε θέση να λάβουν αρκετούς ανθρώπους και να τους κρατούν για το χρονικό διάστημα που απαιτείται... έτσι ώστε να μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες ελέγχου ασφαλείας και η κατάστασή τους να καθοριστεί με σαφήνεια"

Το προσωπικό του Frontex σήμερα εξαρτάται εντελώς από τις δεσμεύσεις και τον εξοπλισμό των εθνικών κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν επανειλημμένα υποσχεθεί να αυξήσουν τους πόρους, αλλά γενικά δεν κατάφεραν να ακολουθήσουν αποτελεσματικά. Οι νέες προτάσεις θα δημιουργήσουν μία ξεχωριστά χρηματοδοτούμενη, καλά εξοπλισμένη δύναμη 2.000 συνοριοφυλάκων και λιμενοφυλάκων, που θα μπορεί να αναπτυχθεί εντός ημερών. Η Επιτροπή στις Βρυξέλλες θα αποφασίζει πότε η δράση θα δικαιολογείται. "Σε εξαιρετικές περιστάσεις, ο Frontex θα πρέπει να είναι σε θέση να αναπτύξει ομάδες ταχείας αντίδρασης στα σύνορα με δική του πρωτοβουλία και με δική του ευθύνη", αναφέρει η γαλλο-γερμανική επιστολή.

"Θα μπορούσατε να φανταστείτε έναν Γάλλο πρόεδρο να ζητά από τη Frontex να έρθει και να αναλάβει τα σύνορα της χώρας;" είπε ένας από τους διπλωμάτες. Η μεταναστευτική κρίση έχει προκαλέσει οξείες εντάσεις ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ. Οι νέες αυτές προτάσεις είναι πιθανό να προκαλέσουν μια μακρά περίοδο αντεγκλήσεων.

theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα

Keywords
Τυχαία Θέματα