Τι θα ακολουθήσει μετά το «ναι» των Ιρακινών Κούρδων για την ανεξαρτησία τους

11:22 26/9/2017 - Πηγή: Antinews

Οι Κούρδοι του Ιράκ ελπίζουν ότι το μη δεσμευτικό δημοψήφισμα της Δευτέρας για την ανεξαρτησία τους σηματοδοτεί την έναρξη ενός ειρηνικού, διαπραγματεύσιμου "διαζυγίου" με τη Βαγδάτη, αλλά ίσως να τους έχει οδηγήσει σε μια νέα πορεία σύγκρουσης με το Ιράκ και τους γείτονές του.

Η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ απέρριψε το δημοψήφισμα

πολύ πριν από την πραγματοποίησή του και ο πρωθυπουργός Χάιντερ αλ-Αμπάντι προειδοποίησε για "βήματα παρακολούθησης για την προστασία της ενότητας της χώρας". Η Τουρκία και το Ιράν διοργάνωσαν στρατιωτικές ασκήσεις στα σύνορα της κουρδικής περιοχής του Ιράκ και ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε να στείλει στρατεύματα.

Η ψηφοφορία διεξήχθη ειρηνικά, αλλά οι επόμενες μέρες θα μπορούσαν να προκαλέσουν κλιμάκωση των ταραχών, καθώς οι Κούρδοι πιέζουν προς την ανεξαρτησία, κάτι που αντιτίθεται ουσιαστικά σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα, συμπεριλαμβανομένου του στενού συμμάχου τους, των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα αρχικά αποτελέσματα δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Κούρδων (93%) τάχθηκε υπέρ της ανεξαρτησίας. Τα επίσημα αποτελέσματα αναμένεται να ανακοινωθούν αργότερα την εβδομάδα. Ιδού όμως μια εκτίμηση για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Πορεία προς την ανεξαρτησία ή τη σύγκρουση

Κούρδοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η επικράτηση του "ναι" στέλνει ένα μήνυμα που δεν μπορεί να αγνοήσει η Βαγδάτη, ανοίγοντας το δρόμο για διαπραγματεύσεις με σκοπό την ειρηνική έξοδο. Ωστόσο, οι ιρακινοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν το αντίθετο, ότι το δημοψήφισμα θα απομακρύνει τις δύο πλευρές και θα καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την επίλυση διαχρονικών διαφορών.

Η περιφερειακή κυβέρνηση είναι μακράν σε αντίθεση με τη Βαγδάτη σε αμφισβητούμενες περιοχές όπως η πλούσια σε πετρέλαιο πόλη Κιρκούκ, που ελέγχονται από τις κουρδικές δυνάμεις αλλά έξω από την αυτόνομη ζώνη τους. Έχουν επίσης υποστηρίξει την κατανομή των εσόδων από το πετρέλαιο, με τους Κούρδους να εξάγουν μέσω τουρκικού αγωγού παρά τις αντιρρήσεις από τη Βαγδάτη.

Η σύγκρουση ήταν μέχρι στιγμής ειρηνική, αλλά τις τελευταίες ημέρες και οι δύο πλευρές απειλούν να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δύναμη για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Στο Κιρκούκ, το επίκεντρο της εδαφικής διαμάχης, ο κυβερνήτης επέβαλε μια νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας μετά το δημοψήφισμα.

Περιφερειακή απάντηση

Τόσο η Τουρκία όσο και το Ιράν καταδίκασαν το δημοψήφισμα, φοβούμενοι ότι θα εμπνεύσουν τις δικές τους σημαντικές κουρδικές μειονότητες, ενώ και οι δύο πραγματοποίησαν στρατιωτικές ασκήσεις αυτή την εβδομάδα στα σύνορα της κουρδικής περιοχής του Ιράκ. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε τη Δευτέρα ότι η ανεξαρτησία των Κούρδων ήταν απαράδεκτη και "ζήτημα επιβίωσης" για τη χώρα του. Αναφερόμενος στις στρατιωτικές ασκήσεις κατά μήκος των συνόρων, είπε ότι "θα μπορούσαμε να φτάσουμε ξαφνικά μια νύχτα".

Η Τουρκία έχει αρκετούς τρόπους να ασκήσει πιέσεις στους Κούρδους εκτός της στρατιωτικής παρέμβασης. Μεγάλο μέρος των εξαγωγών πετρελαίου της κουρδικής περιοχής περνά από έναν τουρκικό αγωγό και η Τουρκία είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος της περιοχής. "Ας δούμε πού -και μέσα από ποια κανάλια- θα πουλήσουν το πετρέλαιο τους. Έχουμε τη βαλβίδα. Τη στιγμή που θα κλείσουμε τη βαλβίδα, αυτό θα είναι το τέλος", δήλωσε ο Ερντογάν.

Ο πόλεμος στο Ισλαμικό Κράτος

Μια ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του Ιράκ και των Κούρδων θα έπληττε δύο στενούς συμμάχους των ΗΠΑ και θα τους αποσπούσε την προσοχή από τον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Οι ιρακινές και κουρδικές δυνάμεις κατάφεραν να διώξουν το ISIS από τη βόρεια πόλη Μοσούλη τον Ιούλιο μετά από μια εξαντλητική εκστρατεία εννέα μηνών, αλλά οι εξτρεμιστές εξακολουθούν να ελέγχουν εδάφη στο Ιράκ και έχουν μακρά ιστορία στην εκμετάλλευση πολιτικών κενών.
Ο Μασούντ Μπαρζάνι, ο Κούρδος περιφερειακός πρόεδρος ο προώθησε το δημοψήφισμα, επέμεινε πριν από την ψηφοφορία ότι οι ιρακινές και κουρδικές δυνάμεις θα συνέχιζαν να συντονίζουν τον αγώνα ενάντια στους εξτρεμιστές.

Πολιτικές επιπτώσεις

Η κουρδική ώθηση για ανεξαρτησία είναι πιθανό να αποδυναμώσει τον αλ-Αμπάντι, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα το 2014 με την υπόσχεση ενοποίησης της χώρας, πριν από τις γενικές εκλογές του επόμενου έτους. Το δημοψήφισμα θα μπορούσε να ενισχύσει τους σκληροπυρηνικούς όπως ο πρώην πρωθυπουργός Νούρι αλ-Μαλίκι, ο οποίος πιστεύεται ευρέως ότι επιδιώκει την επιστροφή στην εξουσία, καθώς και τις υποστηριζόμενες από το Ιράν φατρίες και πολιτοφυλακές. Ο Αλ-Μαλίκι καταδίκασε περισσότερο από τον Αλ-Αμπάντι το δημοψήφισμα, χαρακτηρίζοντάς το "κήρυξη πολέμου".

Παρόλο που η συντριπτική πλειοψηφία των Κούρδων υποστηρίζει την αρχή της ανεξαρτησίας, πολλοί έχουν αντιταχθεί στο δημοψήφισμα, θεωρώντας το ως ένα κυνικό σχέδιο από τον Μπαρζάνι να κρατηθεί στην εξουσία μετά τη λήξη της θητείας του το 2015. Όταν το κοινοβούλιο συγκλήθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, για πρώτη φορά μέσα σε δύο χρόνια, σχεδόν οι μισοί βουλευτές μποϊκοτάραν τη σύνοδο. Ο Μπαρζάνι στοιχηματίζει ότι το δημοψήφισμα θα τον ενισχύσει εναντίον των πολιτικών αντιπάλων του, αλλά επίσης θα αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης αν ξεσπάσει μια κρίση.

Πηγή: nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα