Τι θα συζητήσουν Πούτιν και Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη

16:47 10/10/2016 - Πηγή: Antinews

Ενώ οι ΗΠΑ επικεντρώνονται στις τελευταίες αποκαλύψεις για τον Ντόναλντ Τραμπ και την αναταραχή που προκαλούν εν όψει εκλογών, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ρετζέπ Ταγίπ πρόκειται να συναντηθούν στην Κωνσταντινούπολη -σε μια συνάντηση που πιθανόν να έχουν πολύ σημαντικές στρατηγικές συνέπειες διεθνώς.

Ο επίσημος λόγος για την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου στην Τουρκία είναι το Παγκόσμιο Συνέδριο Ενέργειας και υπάρχουν, πράγματι, σημαντικά θέματα ενέργειας, τα οποία τόσο η Άγκυρα όσο και η Μόσχα είναι πρόθυμες

να συζητήσουν. Οι συνομιλίες για το έργο του Τουρκικού Αγωγού, που είχαν ανασταλεί μετά την κατάρριψη ενός ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου από την Τουρκία τον περασμένο Νοέμβριο, έχουν πλέον αποκατασταθεί και θα συνεχιστούν με αποφασιστικότητα. Ο στόχος του έργου είναι να μεταφέρει 63 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως στην Ευρώπη μέσω αγωγών στο Βόσπορο.

Η συμφωνία διαμετακόμισης της Ρωσίας για το φυσικό αέριο με την Ουκρανία έρχεται μετά από δυόμισι χρόνια και με τις δύο χώρες να είναι σε διαμάχη για την υποστήριξη της Ρωσίας στους ουκρανούς αυτονομιστές, η Μόσχα ανυπομονεί για μια εναλλακτική διαδρομή. Για τον Πρόεδρο Ερντογάν, μαζί με τα προσοδοφόρα έσοδα, η ροή της ενέργειας μπορεί να προστεθεί στη ροή των προσφύγων ως διαπραγματευτικό χαρτί με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αλλά υπάρχουν και άλλα άμεσα, επείγοντα ζητήματα για να συζητήσουν ο ρώσος και ο τούρκος ηγέτης: η εκστρατεία κατά του ISIS στη Συρία και το Ιράκ. Και οι ΗΠΑ θα είναι ένας σημαντικός παράγοντας σε αυτό που διαφαίνεται. Οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον έχουν ψυχρανθεί, ενώ εκείνες με τη Μόσχα έχουν θερμανθεί. Οι σχέσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, εν τω μεταξύ, έχουν επίσης ψυχρανθεί εξαιτίας του βομβαρδισμού του Χαλεπίου από το συριακό καθεστώς, και, όπως ισχυρίζονται οι ΗΠΑ, ρωσικών πολεμικών αεροσκαφών.

Οι σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας άρχισαν να ξεπαγώνουν μετά τη συγγνώμη του Ερντογάν για την κατάρριψη του αεροπλάνου, μια παραδοχή που η Τουρκία αναγκάστηκε να κάνει όταν ο εξαγριωμένος Πρόεδρος Πούτιν άρχισε να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις. Οι δύο Τούρκοι πιλότοι του F-16, οι οποίοι επαινέθηκαν ως εθνικοί ήρωες όταν καταρρίφθηκε το ρωσικό Su-24, στη συνέχεια συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν ότι συμμετείχαν στο πραξικόπημα πριν από τρεις μήνες. Ο εξόριστος κληρικός Φετουλάχ Γκιουλέν, που υποτίθεται ότι ενορχήστρωσε το πραξικόπημα, προσπαθούσε να προκαλέσει μια σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών, υποστηρίζει τώρα η τουρκική κυβέρνηση.

Η απόπειρα πραξικοπήματος ήταν μία από τις κύριες πηγές τριβής μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσινγκτον. Υπάρχουν διάχυτες υποψίες στο στρατόπεδο Ερντογάν ότι οι Αμερικανοί τουλάχιστον ήξεραν τι επρόκειτο να συμβεί και απέτυχαν να κάνουν τις σχετικές προειδοποιήσεις. Ένα βασικό κέντρο του πραξικοπήματος ήταν η αεροπορική βάση του Ιντσερλίκ, όπου υπάρχει σημαντική αμερικανική παρουσία. Πολλοί από τους 180 ανώτερους στρατιωτικούς που κρατούνται, και 149 που έχουν αφεθεί ελεύθεροι στην καταστολή που ακολούθησε, είχαν εμπλακεί σε επιχειρησιακά έργα του ΝΑΤΟ.

Υπάρχει, επίσης, οργή επειδή οι Αμερικανοί δεν έχουν παραδώσει τον Γκιουλέν, ο οποίος ζει στην Πενσυλβάνια και αρνείται οποιαδήποτε συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναφέρει ότι ακολουθείται κανονικά η δικαστική διαδικασία, αλλά ορισμένοι αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον εξέφρασαν κατ' ιδίαν σκεπτικισμό για το κατά πόσο ισχυρά είναι τα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του κληρικού που παρέχει η Τουρκία, ώστε να δικαιολογούν την έκδοση -και αυτό εξοργίζει περαιτέρω την Άγκυρα.

Είναι τέτοιο το επίπεδο της δυσπιστίας προς το παρόν, που ο Πρόεδρος Ερντογάν κατηγόρησε τις αρχές των ΗΠΑ πρόσφατα ότι στοχεύουν αυτόν και την οικογένειά του, ενώ κάνουν τα στραβά μάτια για τον Γκιουλέν. Αυτό ακολούθησε τη σύλληψη του τουρκο-ιρανού εμπόρου χρυσού Ρεζά Ζαράμπ στο Μαϊάμι, με την κατηγορία της παραβίασης των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης. Ο Τούρκος ηγέτης κατηγόρησε αξιωματούχους των ΗΠΑ που ασχολούνται με την υπόθεση ότι προσπαθούν να εμπλέξουν τον ίδιο και τη σύζυγό του σε δωρεές που έκανε ο Ζαράμπ σε ένα εκπαιδευτικό φιλανθρωπικό ίδρυμα που ονομάζεται Togem. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Άγκυρα έχει στείλει όπλα, εναέριες δυνάμεις και στρατεύματα στη Συρία. Ο στόχος, ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Ερντογάν, είναι να πολεμήσουν το Isis και τους μαχητές των Κουρδικών Λαϊκών Μονάδων Προστασίας (YPG) και των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), μια συμμαχία Σύριων Αράβων και Κούρδων από τα σύνορα της Τουρκίας.

Οι κουρδικές δυνάμεις θεωρούνται από τους Αμερικανούς ως οι πιο αποτελεσματικοί σύμμαχοί τους κατά του Isis, αλλά οι προειδοποιήσεις από την Ουάσιγκτον να μην χτυπήσουν εναντίον τους έχουν αγνοηθεί από τον τουρκικό στρατό. Ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει επίσης δηλώσει ότι ο επόμενος στόχος για τις δυνάμεις του και τις συμμαχικές μονάδες του επαναστατικού Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) θα είναι η πόλη Αλ-Μπαμπ, η πύλη προς την πρωτεύουσα του Isis, Ράκα. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Άστον Κάρτερ, τόνισε ότι η Ουάσιγκτον δεν θέλει να δει τις τουρκικές δυνάμεις ή την FSA στην Αλ-Μπαμπ. Το YPG προσπαθεί επίσης να φτάσει εκεί και, στα μάτια της Άγκυρας, αυτό είναι μια ακόμα απόδειξη της αμερικανικής υποστήριξης στους Κούρδους.

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία θα είναι πρόθυμος εταίρος των ΗΠΑ στην επίθεση στη Ράκα -εφ 'όσον δεν εμπλέκονται κουρδικές δυνάμεις. Η Χίλαρι Κλίντον, η οποία φαίνεται να προηγείται στην κούρσα για τον Λευκό Οίκο, καθώς η εκστρατεία του Τραμπ (θαυμαστή του Προέδρου Πούτιν) παραπαίει, έχει τονίσει ότι η Αμερική πρέπει να "υποστηρίξει τους Άραβες και κούρδους εταίρους μας, ώστε να μπορέσουμε να διώξουμε το Isis από τη Ράκα".

Οι Τούρκοι επιθυμούν να δημιουργήσουν μια "ζώνη ασφαλείας" στο εσωτερικό της Συρίας, κάτι που η Άγκυρα ήθελε εδώ και καιρό ενώ οι ΗΠΑ και η Δύση ήταν σταθερά αντίθετες. Ο Ερντογάν δήλωσε: "Μια περιοχή 900 τετραγωνικών χιλιομέτρων έχει καθαριστεί από τον τρόμο μέχρι στιγμής. Μπορούμε να επεκτείνουμε αυτή την περιοχή σε 5.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ως μέρος μιας ασφαλούς ζώνης". Ο Ερντογάν τηλεφώνησε στον Πούτιν (ο οποίος είχε αποκαλέσει τον Τούρκο ηγέτη "αγαπητό φίλο" μετά από μια πρόσφατη συνάντηση στην Αγία Πετρούπολη), αμέσως μετά την κατάληψη της συριακής πόλης Τζαραμπλούς από τουρκικές δυνάμεις, ένα ακόμα στρατηγικό σημείο που οι Κούρδοι επιδιώκουν να λάβουν.

Το Κρεμλίνο δεν προβάλει συνεχώς σοβαρές αντιρρήσεις σε ό,τι οι Τούρκοι κάνουν στη Συρία και ο επικεφαλής του ρωσικού στρατού του γενικού επιτελείου, Βαλέρι Γκεράσιμοφ, επισκέφθηκε την Άγκυρα πρόσφατα για να ενημερωθεί από τον Τούρκο ομόλογό του, στρατηγό Χουλουσι Ακάρ, για τη συριακή αποστολή την επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη. Προκαταρκτικές συνομιλίες διεξήχθησαν, λένε αξιωματούχοι, για συντονισμό της δράσης. Ο Ταχλα Κέσε, ένας ακαδημαϊκός και ανώτερο μέλος μιας ομάδας προβληματισμού, της SETA, η οποία ιδρύθηκε από τον Εκπρόσωπο του Προέδρου του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε: "Οι Ρώσοι δεν αντιτίθεται σε αυτό που κάνει η Τουρκία στη βόρεια Συρία. Κι αυτό επειδή εν μέρει εστιάζουν πραγματικά στο Χαλέπι τώρα, αλλά και επειδή αυτό που κάνει η Τουρκία δεν βλάπτει τα συμφέροντά τους. Η Τουρκία βλέπει τι κάνει η Αμερική στη Συρία, καθώς βλάπτει τα τουρκικά συμφέροντα".

Η επερχόμενη στρατιωτική επίθεση στο Ιράκ, επίσης, θα συζητηθεί στη συνάντηση μεταξύ των δύο προέδρων στην Κωνσταντινούπολη, λένε Τούρκοι αξιωματούχοι. Οι αμερικανικές και ιρακινές δυνάμεις προετοιμάζουν μια επιχείρηση για την ανακατάληψη της Μοσούλης από το Isis, σε περίπου εννέα ημέρες. Ο Ερντογάν επέμεινε ότι οι τουρκικές δυνάμεις "θα παίξουν ρόλο στην επιχείρηση απελευθέρωσης της Μοσούλης και κανείς δεν μπορεί να μας αποτρέψει από τη συμμετοχή". Υποστήριξε επίσης ότι υπάρχουν σχέδια να συμμετάσχουν στην αποστολή και Κούρδοι μαχητές από το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), "κάτι που ποτέ δεν θα δεχτούμε".

Αλλά ούτε οι ΗΠΑ ούτε το Ιράκ θέλουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στη Μοσούλη και η Βαγδάτη κατηγόρησε την Άγκυρα για παραβίαση της ιρακινής κυριαρχίας με τα στρατεύματά της στην περιοχή Μπασίκα, βόρεια της πόλης, όπου παρέχουν εκπαίδευση σε σουνίτες πολιτοφυλακές. Ο συνταγματάρχης Τζον Ντόριαν, ο Αμερικανός εκπρόσωπος των συμμαχικών δυνάμεων στο Ιράκ, δήλωσε ότι "η τουρκική στρατιωτική δύναμη στο ιρακινό έδαφος δεν αποτελεί μέρος των συμμαχικών δυνάμεων, δεν βρισκόταν εκεί μετά από πρόσκληση και με την άδεια της ιρακινής κυβέρνησης και, ως εκ τούτου, είναι παράνομη".

Είναι απίθανο ότι ο Πούτιν θα είναι σε θέση να βοηθήσει τον Ερντογάν σε αυτό το σημείο. Ο Τούρκος ηγέτης έχει δηλώσει ότι μόνο Σουνίτες - Άραβες, Τουρκμένοι και Κούρδοι - θα πρέπει να επιτρέπεται να ζουν στη Μοσούλη μετά την απελευθέρωση από το Isis. Το αίτημα έχει απορριφθεί από την κυριαρχούμενη από σιίτες κυβέρνηση του Ιράκ και η Ρωσία δεν πρόκειται να ζητήσει από ομάδες Σιιτών, ορισμένες από τις οποίες καθοδηγούνται από Ιρανούς, να εξαφανιστούν. Η Τεχεράνη, πολύτιμος σύμμαχος του Μπασάρ αλ-Άσαντ και το Κρεμλίνο παραμένουν σημαντικοί παράγοντες στην πολύπλοκη πολιτική εξουσία σε αυτή την ασταθή και βίαιη περιοχή.

independent.co.uk

Διαβάστε περισσότερα