Το μέλλον και οι άβολοι ψηφοφόροι της Ευρώπης

08:16 22/11/2013 - Πηγή: Antinews

Οι ηγέτες της ΕΕ προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να σχηματίσουν μια ένωση που θα λήξει τους πολέμους και θα επεκτείνει τις οικονομικές αγορές. Οι ψηφοφόροι όμως φαίνεται να στρέφονται εναντίον της, σχολιάζει ο John Lloyd.

Πριν από εξήντα χρόνια, μελετώντας το ζήτημα ενός απείθαρχου λαού, ο Γερμανός θεατρικός συγγραφέας Μπέρτολτ Μπρεχτ έγραψε: «Δεν θα ήταν πιο εύκολο, σε αυτή την περίπτωση για την κυβέρνηση,

να διαλύσει το λαό και να εκλέξει έναν άλλο;»
Ήταν ένα σπάνιο κομμάτι ειρωνικής κριτικής του κομμουνιστικού καθεστώτος της Ανατολικής Γερμανίας από τον Μπρεχτ -αφού συνήθως το υποστήριζε. Όμως, μετά την καταστολή μιας εξέγερσης εργατών από το καθεστώς το 1953, εκφράστηκε. Είναι μια από τις πιο φημισμένες παρατηρήσεις του, που ξαναέρχονται στην επικαιρότητα κάθε φορά που ένας λαός είναι αρκετά αχάριστος, ώστε ψηφίζει «ενάντια στο συμφέρον του». Οι πολιτικοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να συμπάσχουν. Έχουν εργαστεί επί έξι δεκαετίες για να δημιουργήσουν μια Ένωση η οποία υποτίθεται ότι θα έληγε τους πολέμους και σε μεγάλο βαθμό θα επέκτεινε τις οικονομικές αγορές, για να μην αναφέρουμε το ότι θα έφερνε την ελευθερία στα πρώην κομμουνιστικά κράτη.
Ωστόσο, οι ευρωπαϊκοί λαοί, αντί της ευγνωμοσύνης, πιέζουν τώρα εναντίον ενός οργάνου για το οποίο έχουν ελάχιστο λόγο άμεσα. Σε ένα από τα πολλά πρόσφατα βιβλία που εκφράζουν την απαισιοδοξία για το μέλλον του νομίσματος του ευρώ, με τίτλο «The Fall of the Euro» (Η πτώση του ευρώ) του Jens Nordvig, ο επικεφαλής στρατηγικής συναλλάγματος της Nomura Securities, το θέτει ωμά: «Η οικονομική ανάγκη για περαιτέρω ενοποίηση συγκρούεται με το δημόσιο συναίσθημα, που όλο και περισσότερο αντιτίθεται στην παράδοση πρόσθετων λειτουργιών στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς». Η απαισιοδοξία του Nordvig πηγάζει από την άποψη ότι οι πολιτικοί δεν μπορούν να διασφαλίσουν την πολιτική υποστήριξη της ΕΕ και όχι ότι οι αρχές δεν μπορούν να διαχειριστούν τους μηχανισμούς του ευρώ.
Ο Βρετανός οικονομολόγος και σχολιαστής David Marsh είναι οριακά λιγότερο κατηγορηματικός στο νέο του βιβλίο, «Europe’s Deadlock» (Το αδιέξοδο της Ευρώπης). Νομίζει ότι το ευρώ ως νόμισμα μπορεί να επιβιώσει, αλλά και το οικονομικό του αποτύπωμα θα συρρικνωθεί. Διαπίστωσε από πρώτο χέρι πόσο δύσπιστοι είχαν γίνει οι Γερμανοί όταν πήρε μέρος σε μια συζήτηση στο Αμβούργο το 2009. Το κοινό πίστευε ότι το ευρώ ήταν μη αναστρέψιμο. Αλλά όταν ήρθαν αντιμέτωποι με το ζήτημα του ποιος θα πληρώσει γι ‘αυτό, η προηγούμενη πλειοψηφία που είχε θεωρήσει ότι το ευρώ θα διαρκέσει για πάντα έγινε μια μικρή μειοψηφία.

Οι Γάλλοι είναι ακόμη λιγότερο υποστηρικτικοί και «έχουν γίνει ένας όλο και πιο απρόβλεπτος εταίρος», σύμφωνα με τον Economist. Ο πιο σημαντικός πνευματικός αποστάτης της ευρωζώνης κατάγεται από εκεί: ο Francois Heisbourg στο «La fin du Rêve européen» («Το τέλος του ευρωπαϊκού ονείρου») ισχυρίζεται η ηρεμία στις αγορές της Ευρώπης είναι «καρκίνος σε ύφεση» και ότι η συνέχιση της στρατηγικής της λιτότητας θα φέρει μια «σειρά κρίσεων που θα καταλήξει σε έναν νευρικό κλονισμό και μια ανεξέλεγκτη διάσπαση του ευρώ με όλες τις συνέπειές της». Ο Heisbourg, επί χρόνια σύμβουλος σε θέματα στρατηγικής σε κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, δεν αφήνει το κοινό νόμισμα να φύγει. Σκιαγραφεί τη δυνατότητα για μια καλύτερη απόπειρα διαχείρισης της νομισματικής ένωσης σε μια δεκαετία. Αλλά μια ομάδα λιγότερο διακεκριμένων οικονομολόγων του think tank Observatoire de l’ Europe έγραψε πέρυσι ότι το νόμισμα ήταν καταδικασμένο «αργά ή γρήγορα, σε μια ανεξέλεγκτη έκρηξη».

Το τέλος της ευρω- χορωδίας δεν είναι το μόνο που ακούγεται. Ο φημισμένος Βρετανός κοινωνιολόγος Anthony Giddens, στο πρόσφατο «Turbulent and Mighty Continent» (Ταραχώδης και Ισχυρή Ήπειρος) πιστεύει ότι «μια ομοσπονδιακή λύση, που υποστηρίζεται από μεγαλύτερη νομιμότητα και ικανότητα σε επίπεδο ΕΕ, είναι ο μόνος εφικτός τρόπος προς τα εμπρός». Ο ολλανδός φιλόσοφος Luuk van Middelaar, ο οποίος γράφει ομιλίες του Χέρμαν βαν Ρομπάι, προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, γράφει στο «Passage to Europe» (Πέρασμα στην Ευρώπη) ότι η κρίση θα «αναγκάσει τον κύκλο των κρατών μελών να πολιτικοποιηθεί, να αυξήσει την ικανότητά του να ενεργεί και να αναλάβει την ευθύνη». Ο βετεράνος ακτιβιστής και πολιτικός των Πρασίνων Daniel Cohn-Bendit απευθύνει έκκληση στους «Ευρωπαίους, να αρχίσουν να ψηφίζουν όχι σαν Γάλλοι, Γερμανοί ή Έλληνες πολίτες – αλλά ως Ευρωπαίοι».

Ο Cohn – Bendit έρχεται πιο κοντά στην ειρωνική μπρεχτική προειδοποίηση προς την πολιτική τάξη. Θέλει να αλλάξει τις πεποιθήσεις των ανθρώπων, όχι τους ίδιους τους ανθρώπους – να κάνει όσους έχουν εγκλωβιστεί στην εθνική τους ταυτότητα Ευρωπαίους, ευρωπαϊστές και όχι εθνικιστές. Ωστόσο, η κρίση έχει δείξει μία γυμνή αλήθεια πριν από όλους τους άλλους: «Οι Ευρωπαίοι» θεωρούν τους εαυτούς τους Γερμανούς, Γάλλους, Ολλανδούς, Ισπανούς και Ιταλούς πρώτα και συχνά περιφρονούν τα άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επωφελούνται από την Ευρώπη και επιβεβαιώνουν την ευρωπαϊκότητά τους όταν βρίσκονται εκτός της ηπείρου. Αλλά όταν ψηφίζουν, η ψήφος τους είναι εθνική. Ακόμη και στις ευρωπαϊκές εκλογές με τη χαμηλή συμμετοχή, η επιλογή αυτή αντανακλά την υποστήριξη και τη δυσαρέσκεια στους πολιτικούς σε εθνικό επίπεδο.
Το όνειρο μιας Ευρώπης της οποίας η πρόδηλη καλοσύνη και το πεπρωμένο ήταν αναγνωρισμένα από όλους σχεδόν, έχει περάσει. Αυτό που απομένει είναι το γεγονός του έθνους-κράτους και, για εκείνους που θα ανανεώσουν την ευρωπαϊκή προσπάθεια, η σκληρή δουλειά να κερδίσουν την υποστήριξη του λαού. Όταν, τον επόμενο χρόνο, θα συμπληρωθεί η εκατονταετηρίδα αυτού του «πολέμου που έληξε όλους τους πολέμους», θα πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτό δεν έγινε. Η ΕΕ ήταν μια ευγενής προσπάθεια, μετά από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, για να δοθεί σε αυτή την κατάσταση μια πραγματική βάση. Αλλά δεν υπάρχει εύκολη έξοδος από το έθνος-κράτος, το οποίο καλώς ή κακώς έχει κερδίσει και εξακολουθούν να πιστεύουν σε αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι.

http://blogs.reuters.com/john-lloyd/2013/11/19/the-inconvenient-voters-of-europe/