Το πόκερ του Πούτιν στην κυπριακή κρίση

11:45 21/3/2013 - Πηγή: Antinews

Ο Πούτιν και ο επικεφαλής της Gazprom Alexei Miller

Το γερμανικό Spiegel ενημερώνει τους αναγνώστες του για την αλληλεπίδραση Ρωσίας και Κύπρου στην παρούσα κρίση μέσω του ανταποκριτή του στη Μόσχα Benjamin Bidder. Η ενημέρωση που παρέχει το άρθρο, οσοδήποτε αποστασιοποιημένη, σαρκώνει την γερμανική οπτική για το ζήτημα – ή για την ακρίβεια, όσα ενδιαφέρουν πρωτίστως την γερμανική πλευρά. «Η Κύπρος

απέρριψε το πακέτο διάσωσης από τις Βρυξέλλες – τώρα πρέπει να βοηθήσει η Μόσχα την χώρα της Ευρωζώνης, η οποία βρίσκεται ένα βήμα πριν τη χρεωκοπία. Γι’ αυτήν την βοήθεια θα μπορούσε να απαιτήσει ο Βλαδίμηρος Πούτιν ένα υψηλό αντίτιμο».

Σωτήρης Μητραλέξης

«ΜΙΚΡΗ ΜΟΣΧΑ» ονομάζουν περιστασιακά οι κάτοικοι της Λάρνακας την πόλη τους, εξαιτίας των πολλών Ρώσων επιχειρηματιών. Στη νότια Κύπρο βρίσκονται τα holdings ουκ ολίγων Ρώσων ολιγαρχών. Τώρα, αφού η Βουλή της Λευκωσίας απέρριψε το πακέτο διάσωσης των Ευρωπαίων, η κυβέρνηση της Κύπρου στρέφεται για βοήθεια προς εκείνη την κατεύθυνση, απ’ όπου κατά τα προηγούμενα χρόνια έρρεαν αμέτρητα δισεκατομμύρια προς τη Μεγαλόνησο: στην Ανατολή, στη Ρωσία.

Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης βρίσκεται σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον αρχηγό του ρωσικού κράτους Βλαδίμηρος Πούτιν. Ο υπουργός οικονομικών Μ. Σαρρής έφτασε αμέσως στη Μόσχα, το απόγευμα της Τρίτης. Ο Σαρρής συζήτησε με το Κρεμλίνο και τους ομολόγους του για το ενδεχόμενο ρωσικής υποστήριξης. Η ηγεσία ενός κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης ζητιανεύει για βοήθεια στη Ρωσία – …για το Κρεμλίνο υπάρχουν σίγουρα και πιο δυσάρεστες καταστάσεις από αυτήν.

Ποια είναι η θέση της Μόσχας στην κρίση της Κύπρου;

Για τη Ρωσία η Κύπρος, όπως και η Ελλάδα, έχει μια ειδική θέση ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ. Πολλοί Κύπριοι και Έλληνες ανήκουν στην ορθόδοξη εκκλησία, η οποία διατηρεί μια πολύ στενή σχέση με το Πατριαρχείο της Ρωσίας. Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος παρακάλεσε τον Πατριάρχη Κύριλλο να πει μια καλή κουβέντα στον Πούτιν για την Κύπρο.

Οι συζητήσεις στη Μόσχα δεν ήταν καθόλου εύκολες, ο υπουργός οικονομικών της Ρωσίας Anton Siluanow είναι εκνευρισμένος, επειδή η Ρωσία ενημερώθηκε τόσο καθυστερημένα για το ευρωπαϊκό πακέτο διάσωσης και για την προγραμματισμένη υποχρεωτική εισφορά. O προκάτοχος του Siluanow, Alexej Kudrin, έμπιστος του Putin, μιλάει ακόμη και για ένα «στοιχείο έλλειψης σεβασμού».

Πρέπει η Ρωσία να φοβάται την Κύπρο;

Και ναι και όχι. Μαζί με τους βρετανούς επενδυτές, οι Ρώσοι είναι οι μεγαλύτεροι επενδυτές στο νησί. Η κυβέρνηση της Μόσχας υποτίθεται πως δεν ξέρει ακόμα το ακριβές ποσό, μα σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις οι καταθέσεις των Ρώσων επενδυτών κυμαίνονται από 20 ως 40 δισεκατομμύρια δολλάρια. Η κρατική Sberbank φορολόγησε στο 40% το ρωσικό μερίδιο από τα 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ τα οποία θα πρέπει αρχικά να εισπραχθούν μέσω της υποχρεωτικής εισφοράς. Για αυτό το λόγο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Μόσχας εικάζουν ήδη σχετικά με μια πιθανή υπερπήδηση της κρίσης στην αχανή αυτοκρατορία, αφού τα τραπεζικά συστήματα των δύο χωρών είναι «συνδεδεμένα όπως τα σιαμαία δίδυμα».

Αυτός ο φόβος είναι παρατραβηγμένος. Η επιδείνωση της κυπριακής κρίσης ή ακόμα και μια πτώχευση του κράτους θα ήταν σκληρό χτύπημα για τις ρωσικές τράπεζες. Κατονομάζεται κυρίως η κρατική τράπεζα VTB, η οποία διατηρεί μια κυπριακή θυγατρική. Τόσο το ρωσικό κράτος όσο και η οικονομία μοιάζουν αρκετά ισχυρές σχετικά με τις συναλλαγματικές καταθέσεις ύψους 530 δισεκατομμυρίων δολαρίων ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν ακόμη και μια ολική απώλεια όλων των ρωσικών καταθέσεων στην Κύπρο.

Τι θέλει να επιτύχει η Ρωσία;

Πρώτον: να περιορίσει τη ζημία για τους Ρώσους επενδυτές. Ο Putin κρατάει τους ολιγάρχες της Ρωσίας σε μία ορισμένη απόσταση, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Boris Jelzin. Το Κρεμλίνο θα εξετάσει όμως τα συμφέροντά τους και θα προσπαθήσει να διαφυλάξει τις επενδύσεις τους, πιστεύει ο Alexej Muchin, διευθυντής του Κέντρου πολιτικών πληροφοριών. Ο Putin «δεν έχει κανένα συμφέρον ή επιθυμία να δημιουργήσει επιπλέον εχθρούς».

Δεύτερον: να επωφεληθεί από την κρίση για να φροντίσει την εικόνα της. Το Κρεμλίνο είναι πρόθυμο να προβάλει τη Ρωσία ως άγκυρα σταθερότητας στην κρίση, ως σίγουρο οικονομικοπολιτικό λιμάνι, τόσο στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, όσο και απέναντι στους ίδιους τους πολίτες της. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Ρωσίας έχουν ξεπεράσει τον εαυτό τους με τα κύκνεια άσματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μιλάμε για «ευρω-μπολσεβικισμό», και η ίδια η αρθρογράφος της αντιπολίτευσης Julija Latynina γράφει για «ευρωπαϊκά παράσιτα που τρέφονται από την Κύπρο και τη Ρωσία». Ενώ η Ευρώπη κινδυνεύει να συνθλιβεί κάτω από το βάρος του χρέοςς της, το Κρεμλίνο μπορεί να λάμπει με τις οικονομικοπολιτικές του επιτυχίες. Χάρη στα υψηλά έσοδα του φυσικού αερίου και του πετρελαίου βρισκόταν το πλεόνασμα του προϋπολογισμού του 2012 στο 0,8% της οικονομικής παραγωγής, ενώ το κρατικό χρέος είναι μικρότερο από 10%.

Θα βοηθήσει η Ρωσία την Κύπρο;

Η πλάστιγγα γέρνει προς το ναι. Η Μόσχα χορήγησε το περασμένο έτος στη Λευκωσία δάνειο 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Κύπρος ελπίζει να επεκτείνει την προθεσμία εξόφλησης μέχρι το 2021 και να επιτύχει μια αύξηση στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Μόσχα θα προσφέρει την υποστήριξή της, αλλά υπό προϋποθέσεις.

Τι θα επιτύχει η Ρωσία;

Περισσότερη διαφάνεια: Η Ρωσία επιθυμεί να έχει περισσότερες πληροφορίες για το ρωσικό χρήμα και τις ρωσικές εταιρείες στο νησί. Η Κύπρος είναι ένα είδος θερμοσίφωνα για το ρωσικό χρήμα. Δεκάδες δισεκατομμύρια μεταφέρονται χρόνο με το χρόνο από τη Ρωσία στο νησί, μόνο και μόνο για να επενδυθούν αμέσως ξανά στην αχανή Ρωσία. Κάπου στο 2010 η Κύπρος πρωταγωνιστούσε ως ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη Ρωσία, με σχεδόν 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι επενδύσεις από τη Γερμανία ανήλθαν σε μόλις 21 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η Κύπρος είναι αγαπητή μεταξύ των ολιγαρχών και των εγκληματιών για αποφυγή πολλών φόρων και ξέπλυμα χρήματος. Αμέτρητες ρωσικές μεγαλοεπιχειρήσεις ανήκουν επισήμως σε μικρές εταιρείες με έδρα την Κύπρο. Το Κρεμλίνο επιθυμεί να το αλλάξει αυτό.

Φυσικό αέριο: Ως αντάλλαγμα για τη ρωσική βοήθεια, θα μπορούσε η Κύπρος να παραχωρήσει προτεραιότητα στη ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στα ανοιχτά των ακτών.

Έλεγχος στις κυπριακές εταιρείες: Ρωσικές εταιρείες θα μπορούσαν να επωφεληθούν από ιδιωτικοποιήσεις κρατικών εταιρειών της Κύπρου.

Στρατιωτική παρουσία: Η Ρωσία τρέφει φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία ενός μεσογειακού στόλου, έχει όμως στη διάθεσή της μόνο ένα λιμάνι στη Μεσόγειο: μια μικρή ναυτική βάση στο Ταρτούς της Συρίας. Δεν πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να απαιτήσει η Ρωσία έναντι οικονομικής βοήθειας μια πιο στενή στρατιωτική συνεργασία.

Από τον ανταποκριτή του Spiegel στην Μόσχα Benjamin Bidder

Απόδοση: Μ.Τ.-Σ.Μ.