«Τώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να απαντήσει στους ψηφοφόρους του»

14:44 22/2/2015 - Πηγή: Antinews

Με τα πρότυπα της ευρωζώνης, φάνηκε μια απλή υπόθεση, ευτυχώς. Στην σχετικά πολιτισμένη ώρα 20:30 το βράδυ της Παρασκευής, το Eurogroup των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησε να επεκτείνει τη δεύτερη διάσωση στην Ελλάδα, η οποία επρόκειτο να λήξει στις 28 Φεβρουαρίου. Δεν υπήρχε εξασφαλισμένη συμφωνία. Δύο προηγούμενα Eurogroups είχαν τελειώσει άδοξα και μια αψιμαχία μεταξύ της ελληνικής και της γερμανικής κυβέρνησης στις 19 Φεβρουαρίου είχε κλονίσει τη διάθεση περαιτέρω. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ άρχισε χθες υποβαθμίζοντας

τις προσδοκίες. Αλλά μέχρι το βράδυ, μετά την επιτυχή μεσολάβηση συζητήσεων μεταξύ Ελλήνων, Γερμανών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ήταν σε θέση να περιγράψει το αποτέλεσμα ως «πολύ θετικό». (Μια πρόσφατη επιτάχυνση των εκροών καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες φαίνεται, εν μέρει, να επιτάχυνε την πίεση στην Αθήνα). Η παράταση θα ξεκλειδώσει τη χρηματοδότηση που χρειάζεται η Ελλάδα για να επιβιώσει στους επόμενους μήνες και, τουλάχιστον για τώρα, θα ησυχάσει τη συζήτηση περί εξόδου της από το ευρώ.

Αυτά είναι τα καλά νέα. Αλλά οι ευρω-απαισιόδοξοι πάντα ψάχνουν κάτι για να ενισχύσουν τις απόψεις τους. Οι αμφιβολίες αρχίζουν με τους όρους της συμφωνίας. Μέχρι τη Δευτέρα η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να παρουσιάσει μια λίστα με μεταρρυθμίσεις που προτίθεται να πραγματοποιήσει σύμφωνα με τους όρους της παράτασης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ, γνωστά κάποτε ως «τρόικα», που μετονομάστηκαν τώρα σε «θεσμούς» σε μια χειρονομία προς τις ελληνικές σημασιολογικές ευαισθησίες, πρέπει να δώσουν τη σύμφωνη γνώμη τους. Αν δεν το κάνουν, είπε ο Γιάννης Βαρουφάκης, «η συμφωνία είναι νεκρή». Η διάταξη επιτρέπει τουλάχιστον στους Έλληνες να διεκδικήσουν κάποια δικαιώματα πολιτικής στην χώρα τους, αλλά στην πραγματικότητα είναι πιθανό να χρειαστεί να κάνουν κάποιες οδυνηρές παραχωρήσεις, για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, για παράδειγμα. Θα είναι ένα πολυάσχολο Σαββατοκύριακο στην Αθήνα.

Αλλά η κυβέρνηση του Βαρουφάκη θα πρέπει επίσης να ικανοποιήσει ένα διαφορετικό εκλογικό σώμα: την κοινή γνώμη. Ο Αλέξης Τσίπρας εξελέγη βασισμένος στη δέσμευση να σκίσει τα μνημόνια της Ελλάδας και να αφήσει πίσω τη λιτότητα. Ο Βαρουφάκης έχει περάσει τις τελευταίες εβδομάδες αναζητώντας μια «μεταβατική διάταξη» ως μια σαφή εναλλακτική λύση σε μια επέκταση του προγράμματος. Είναι δύσκολο να ταιριάξουν αυτές οι υποσχέσεις με την τελευταία συμφωνία. Η Ελλάδα δεν έχει εξασφαλίσει καμία αλλαγή στους όρους του επικού χρέους της, το οποίο ανέρχεται σε πάνω από 175% του ΑΕΠ. Η συμπεριφορά της θα συνεχίζει να εποπτεύεται από τα όργανα που ήταν παλαιότερα γνωστά ως τρόικα. Είναι υποχρεωμένη να μην περάσει κανένα μέτρο που θα μπορούσε να υπονομεύσει τους δημοσιονομικούς της στόχους. Αυτό φαίνεται να τορπιλίζει τεράστια μέρη του προεκλογικού του μανιφέστο, το οποίο περιελάμβανε κάθε είδους υποσχέσεις δαπανών.

Τα σκληροπυρηνικά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ θα δυσκολευτούν να το καταπιούν, όπως και οι Έλληνες που νόμιζαν ότι είχαν ψηφίσει για ρήξη. «Οι Έλληνες σίγουρα θα δυσκολευτούν να εξηγήσουν τη συμφωνία στους ψηφοφόρους τους», ήταν η ετυμηγορία του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος είναι και ο σφοδρότερος αντίπαλος της Ελλάδας στις συνομιλίες των τελευταίων εβδομάδων. Να αναμένετε ότι ο Τσίπρας θα δώσει μεγάλη σημασία σε αυτά τα λίγα κέρδη που η Ελλάδα ήταν σε θέση να εξασφαλίσει, όπως η άδεια για μια ελαφρώς πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική και, με λίγη τύχη, μια απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να επιτρέψει τη χρήση του ελληνικού δημόσιου χρέους ως εγγύηση.

Ακόμη και αν υποτεθεί ότι η κατάσταση θα εξομαλυνθεί, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μια άμεση πίεση χρηματοδότησης. Τα κεφάλαια διάσωσης μπορεί να απελευθερωθούν μόνο μετά από «επανεξέταση» των διατάξεων της διάσωσης. Αυτό, σύμφωνα με τη συμφωνία, δεν θα συμβεί πριν από το τέλος του Απριλίου. Και η Ελλάδα ήταν ήδη υπό οικονομική πίεση. Πρέπει να αποπληρώσει ένα ομόλογο του ΔΝΤ ύψους € 1,5 δις στα μέσα Μαρτίου και τα φορολογικά έσοδα έχουν μειωθεί δραματικά κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Η κυβέρνηση έχει φτάσει το ανώτατο όριο των 15 δις ευρώ για την έκδοση κρατικών ομολόγων που επιβάλλονται από την τρόικα και δεν υπήρχε καμία πρόταση χθες το βράδυ ότι θα μπορούσε να αρθεί. Οι επόμενοι δύο μήνες θα είναι πράγματι επώδυνοι.

Ωστόσο, μπορεί να θυμόμαστε με νοσταλγία την αναταραχή των τελευταίων εβδομάδων, αν σκεφτούμε αυτή που θα έρθει. Επειδή η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να επιστρέψει στις αγορές όταν η παράταση της διάσωσης λήξει στο τέλος του Ιουνίου και ως εκ τούτου θα πρέπει να εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη συμφωνία χρηματοδότησης με τους εταίρους της ευρωζώνης πριν από αυτό. Οι περισσότεροι θα το αποκαλούσαν ένα τρίτο μνημόνιο. Ο Βαρουφάκης προτιμά το πιο φωτεινό, εύηχο «σύμβαση για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη». Ανεξάρτητα από την ονοματολογία, οι όροι της συμφωνίας θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εξομαλυνθούν. Οι όροι στους οποίους θα επιμείνουν οι Γερμανοί και άλλοι ως το τίμημα για τη στήριξη θα είναι σε ευθεία αντίθεση με τις υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ να κόψει τα δεσμά της Ελλάδας με τους πιστωτές της. Σε αντίθεση με το δεύτερο πακέτο διάσωσης, η συμφωνία αυτή θα «ανήκει» στον κ. Τσίπρα. Δεν θα είναι σε θέση να κατηγορήσει τον προκάτοχό του για αυτήν. Και η προθεσμία έρχεται στη χειρότερη δυνατή στιγμή για τους Έλληνες, επειδή αντιμετωπίζουν αποπληρωμές ομολογιακού δανείου ύψους 6,7 δις ευρώ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Αυτός είναι ο λόγος που αρχικά ζήτησαν εξάμηνη παράταση. Ο Τσίπρας μπορεί να αισθάνεται υποχρεωμένος να θέσει την έκβαση των συνομιλιών σε δημοψήφισμα, ή να προκηρύξει νέες εκλογές.

Εν μέσω της ενασχόλησης με το ευρώ τις τελευταίες εβδομάδες, ένα μαλακότερο νόμισμα έχει απαξιωθεί: η εμπιστοσύνη. Οι Γερμανοί και οι άλλοι ήταν ίσως ένοχοι επειδή περίμεναν πάρα πολλά, πάρα πολύ σύντομα από ένα κόμμα που εκλέχθηκε με μια σαφή υπόσχεση να αντικρούσει τους παλαιούς τρόπους, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ φέρει το βάρος της ευθύνης. Έκανε κινήσεις εντυπωσιασμού και προκάλεσε, κάνοντας αναφορές στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας, και ρίσκαρε πιθανούς συμμάχους στη μάχη του ενάντια στη λιτότητα. Χειρίστηκε λανθασμένα την μάχη για την επέκταση της διάσωσης, κάνοντας διαλέξεις στους εταίρους της ευρωζώνης, όταν θα έπρεπε να ζητά συμβιβασμό. Ως αποτέλεσμα, οι συνομιλίες που θα ακολουθήσουν θα είναι πιο επώδυνες και οι ελιγμοί της Ελλάδας πιο περιορισμένοι από ό, τι θα ήταν διαφορετικά. Ο Ντάισελμπλουμ, ένας άνθρωπος που δεν φημίζεται για την ευγλωττία του, το εξέφρασε καλύτερα: «Η εμπιστοσύνη κερδίζεται δύσκολα, αλλά χάνεται εύκολα».

www.economist.com

Διαβάστε περισσότερα