Βουλγαρία, Ελλάδα και Τουρκία: Οι Σύριοι πρόσφυγες στην πύλη της Ευρώπης

12:46 12/3/2013 - Πηγή: Antinews

Μια ερώτηση για τους ευρωπαίους πολιτικούς που καταρτίζουν σχέδιο για την παροχή “βοήθειας” στη Συρία: αν ένας ρακένδυτος Σύριος αποδράσει από τον πόλεμο, αν ξεφύγει από το χάος των στρατοπέδων προσφύγων στο Ιράκ ή την Ιορδανία ή την Τουρκία, αν φτάσει κουρασμένος, αλλά γεμάτος ελπίδες στο κατώφλι σας, τι θα του συμβεί; Η Rebecca Omonira-Oyekanmi γράφει στο New Statesman την εμπειρία της από τα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας και Τουρκίας, όταν συνάντησε έναν σύριο πρόσφυγα που κινδύνεψε να πνιγεί προκειμένου να αποφύγει, όπως λέει, το βασανιστικό άσυλο της ΕΕ και το σύστημα

μετανάστευσης.
Αφού έμαθα πως κατέληξε στις όχθες της Τουρκίας από τους συνοριοφύλακες στην Ελλάδα, υπέθεσα ότι η συνέντευξή μου με τον Φαρούκ, έναν πρόσφυγα από τη Συρία, είχε τελειώσει. Ήταν σούρουπο, και το άθλιο καφενείο στην άκρη του μικρού χωριού της Βουλγαρίας ήταν άδειο. Κάθισα σε ένα μικρό ξύλινο τραπέζι βυθισμένη στη σιωπή, καθώς δεκάδες μάτια με παρακολουθούσαν περίεργα. Ήταν όλοι Σύριοι που είχαν καταλήξει μαζί εξαιτίας του πολέμου. Δύο άχαροι έφηβοι με ανόητα χαμόγελα μιμήθηκαν τον ήχο από τοις βόμβες. Ο γέρος, σκυφτός και κοιλαράς, με κοίταξε καχύποπτα. Ο φίλος του Φαρούκ έφτυσε εξαγριωμένα στα αραβικά, επιμένοντας να κάνει ησυχία. Έτρωγαν από ένα μεγάλο πιάτο ηλιόσπορους. Κατάπια το κατακάθι ενός παχύ, πικρού καφέ της Βουλγαρίας. «Λοιπόν, μετά από αυτό ταξίδεψες από την Τουρκία στη Βουλγαρία; Πώς διέσχισες τα σύνορα;» ρώτησα.

«Όχι, αυτό είναι μια άλλη ιστορία». Παραγγείλαμε κι άλλο καφέ και ο Φαρούκ μου είπε για το δεύτερο πισωγύρισμά του.
Μετά τη συνάντησή του με την αστυνομία των συνόρων στον ποταμό Έβρο στην Ελλάδα, ο Φαρούκ πήγε πίσω στο λαθρέμπορο του, ο οποίος τον έστειλε στο Αιγαίο. Τον «πακετάρισαν» σε ένα μεγάλο ξύλινο σκάφος με προορισμό την Ιταλία, με περισσότερους από 100 ακόμα ανθρώπους. Πολύ σύντομα έχασαν τον έλεγχο του σκάφους και βρέθηκαν να περιστρέφονται στη μέση του ωκεανού ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα. «Μετά από τρεις-τέσσερις ώρες άρχισαν να κάνουν εμετό», είπε. «Υπήρξε πρόβλημα μέσα στο σκάφος και άρχισε να μπαίνει νερό. Όλοι φοβήθηκαν και σκέφτηκαν τον θάνατο. Υποφέραμε πολύ».
Με την ευκαιρία αυτή, το ελληνικό λιμενικό προσπάθησε να τους σώσει, αλλά ο διορισμένος καπετάνιος του σκάφους, ένας άλλος πρόσφυγας από τη Συρία, απέτρεψε σκόπιμα την προσπάθεια. «Είχε ένα πρόβλημα με την Ελλάδα, επειδή είχε συλληφθεί στην Ελλάδα παλιότερα», δήλωσε ο Φαρούκ. Για να μην βρεθεί πίσω στην Ελλάδα, ο απελπισμένος καπετάνιος έριξε άγκυρα στη θάλασσα, η οποία πιάστηκε σε κάτι στερεό. Ο Φαρούκ και οι συνεπιβάτες του, μεταξύ των οποίων και μικρά παιδιά, τρόμαξαν. Τελικά τους έσωσε το τουρκικό λιμενικό. Ένας από τους αξιωματικούς τους πήδηξε πάνω στο σκάφος, απέσπασε τον έλεγχο από τον καπετάνιο, και οδήγησε τη βάρκα πίσω στην Τουρκία. Όλο αυτό το διάστημα οι πρόσφυγες επευφημούσαν, χειροκροτούσαν και τραγουδούσαν «Ζήτω η Τουρκία».
Τι έκανε τον σύριο καπετάνιο να ρισκάρει τις ζωές των ανθρώπων στη βάρκα για να αποφεύγει την Ελλάδα; Τα δακτυλικά αποτυπώματα του κάθε μη-Ευρωπαίου που έχει ταξιδέψει “ανεπίσημα” σε διασυνοριακό επίπεδο παίρνονται κατά την άφιξή του σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν θέλετε να κάνετε μια αίτηση ασύλου, σύμφωνα με τους κανονισμούς του Δουβλίνου ΙΙ της ΕΕ θα πρέπει να το πράξετε στην πρώτη χώρα της ΕΕ που φτάσατε. Υπάρχει μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων που περιέχει τα δακτυλικά αποτυπώματα όλων των παράνομων μεταναστών και των προσφύγων (Eurodac) για να παρακολουθεί τις κινήσεις τους. Αν προσπαθήσετε να καταφύγετε σε άλλη χώρα της ΕΕ, τα δακτυλικά αποτυπώματα σας θα εμφανιστούν σε μια κεντρική βάση δεδομένων που δείχνει τη χώρα εισόδου, και θα απελαθείτε εκεί.
Το Δουβλίνο ΙΙ θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο αν κάθε χώρα της ΕΕ παρείχε ένα αποτελεσματικό, δίκαιο και ανθρώπινο άσυλο και μεταναστευτικό πρόγραμμα. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ φαίνεται να διαθέτουν συνεκτικές δομές, αλλά στην πραγματικότητα σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν εκατοντάδες πραγματικοί πρόσφυγες και παιδιά που κρατούνται σε φυλακές ή κέντρα κράτησης, ορισμένες φορές για μήνες, που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και έχουν κολλήσει στο κενό για χρόνια, ενώ επεξεργάζονται τις αιτήσεις τους.
Από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα πριν από 60 χρόνια και πλέον ως τα πρώτα δειλά βήματα προς την κατεύθυνση ενός κοινού συστήματος ασύλου στο Δουβλίνο το 1990, κάθε κομμάτι της νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα του ασύλου και της μεταναστευτικής πολιτικής επανέλαβε τη δέσμευση της ηπείρου για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη για όλους. Πράγματι, όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεδρίασε για να συζητήσει ένα κοινό σύστημα ασύλου, στο Τάμπερε το 1999, ειπώθηκε ότι αν αρνούνταν εκείνους που προέρχονται από λιγότερο ελεύθερες και δημοκρατικές κοινωνίες θα ήταν σα να προδίδουν τις φιλελεύθερες παραδόσεις της Ευρώπης. Αλλά η κακή εφαρμογή του ισχύοντος συστήματος σημαίνει ότι η Ευρώπη προδίδει αυτές τις παραδόσεις, γι’ αυτό ένας τρομοκρατημένος Σύριος πρόσφυγες θα προτιμούσε να πνιγεί παρά να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα είναι ένα τραγικό παράδειγμα, όπου το κοινό σύστημα ασύλου στην Ευρώπη έχει αποτύχει. Μέχρι το Νοέμβριο του περασμένου έτους 26.000 πρόσφυγες και παράνομοι μετανάστες εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα, με πρώτους τους Σύριους και μετά τους Αφγανούς. Περίπου το 90% όλων των μεταναστών και των προσφύγων που εισέρχονται στην Ευρώπη ανεπίσημα εισέρχονται από την Ελλάδα, η οποία ενσωματώνει το χειρότερο από τα διαφορετικά εθνικά συστήματα ασύλου και μετανάστευσης στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σύστημα στην Ελλάδα είχε ήδη καταρρεύσει πριν από τα οικονομικά προβλήματα. Μέχρι το 2010 οι αιτήσεις ασύλου ποτ δεν είχαν εξεταστεί έφταναν τις 70.000. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χαρακτήρισαν την κατάσταση στα κέντρα κράτησης μεταναστών «μεσαιωνική». Και το ένα τέταρτο του ενός εκατομμυρίου παράνομων μεταναστών και των προσφύγων στοιχειώνουν την πόλη της Αθήνας, παγιδευμένοι σε διάφορες καταστάσεις εξαθλίωσης, ανήμποροι να φύγουν νόμιμα λόγω των κανονισμών του Δουβλίνου ΙΙ.
Ο Ναγίμπ προσπάθησε να διαφύγει από τον ελληνικό εφιάλτη αρκετές φορές. Ο 25χρονος Αφγανός έφτασε ως τη Γερμανία, όπου έζησε για ένα χρόνο προτού συλληφθεί και του είπαν να αποχωρήσει μέσα σε 10 ημέρες. Πήγε στην Ολλανδία. Τον έστειλαν πίσω στη Γερμανία, όπου πέρασε ένα μήνα στη φυλακή, προτού απελαθεί πίσω στην Ελλάδα, τη χώρα των πρώτων δακτυλικών αποτυπωμάτων του. Περιορισμένος στην Αθήνα, ο Ναγίμπ αντιμετωπίζει καθημερινές παρενοχλήσεις από την αστυνομία και την Χρυσή Αυγή. Όταν οπαδοί της Χρυσής Αυγής τον χτύπησαν, πήγε στην αστυνομία, η οποία ζήτησε την ταυτότητα του, και βλέποντας ότι η προσωρινή άδεια παραμονής του είχε λήξει, τον φυλάκισαν για 10 ημέρες.
Δεν ξέρω τι συνέβη με τον καπετάνιο που πανικοβλήθηκε, αλλά και άλλοι από το σκάφος αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο Αιγαίο Πέλαγος. Πολλοί δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά τον να αναζητήσουν ένα ασφαλέστερο πέρασμα. Πνίγηκαν όταν το σκάφος τους βυθίστηκε σκοτώνοντας 60 ανθρώπους στις 6 Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους. Σοκαρισμένος, ο Φαρούκ αποφάσισε να παραμείνει στη γη για το υπόλοιπο ταξίδι του και ελπίζοντας σε μια θερμότερη Ευρωπαϊκή υποδοχή αλλού, πέρασε τα σύνορα στην Βουλγαρία.