Η ύφεση του κορωνοϊού και η στήριξη της αγοράς ακινήτων και κατασκευών

16:45 28/3/2020 - Πηγή: Fimotro

Η έλευση της πανδημίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, και στην Ελλάδα, του κορωνοιού αποτελεί πρώτα και κύρια μια κρίση υγείας, του πολυτιμότερου αγαθού. Παράλληλα επηρεάζει παγκόσμια, συντριπτικά και αναμφίβολα, την οικονομία και την αγορά ακίνητης περιουσίας και κατασκευών. Ήδη η συμμετρική διεθνής ύφεση εκτιμάται από 3% και ένω ανάλογα την οικονομία και την χώρα.

Του Μάνου Κρανίδη*

*Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ,

MSc, CEO «KRAMA PROPERTY”,

Γραμματέας Ενημέρωσης ΔΣ ΠΟΜΙΔΑ, Πρόεδρος ΕΝΙΒΟΠΑ

Υποψ.Δήμαρχος, Επικεφ.ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ 2023

Η αγορά ακινήτων και κατασκευών είναι κομβικής σημασίας για την ελληνική οικονομία αφού αποτελεί το 25% περίπου του ελληνικού ΑΕΠ και το 80% της λαϊκής αποταμίευσης των 6 εκατ. ιδιοκτητών. Ειδικά στην ελληνική αγορά, στην οποία στυλοβάτης της ενεργού ζήτησης είναι σήμερα η ζήτηση εξωτερικού (επενδύσεις εξοχική κατοικία, airbnb,golden visa, τουρισμός, κλπ.) γίνεται προφανές ότι θα επηρεαστεί με ένταση και δομικά. Για να γίνει κατανοητή η σημασία της ζήτησης εξωτερικού η άνοδος της καθαρής εισροής κεφαλαίων εξωτερικού έφτασε το 174% το 2018 και 94% το 2019 με επενδύσεις 1,1 δις ευρώ το 2018 και άνω του 1,8 δις το 2019. Το 2020 οι  εκτιμήσεις είναι τώρα εξαιρετικά αρνητικές και η πτώση της ζήτησης εξωτερικού θα είναι ισχυρή. Παράλληλα η ύφεση της ελληνικής οικονομίας λόγω της κρίσης του κορωνοιού και της ραγδαίας πτώσης της παραγωγής και των εισοδημάτων θα ακυρώσει την όποια ανάκαμψη της εσωτερικής ζήτησης ακινήτων. Ενώ τέλος καθίσταται αδύνατη η εξυπηρέτηση των τραπεζικών χρεών και εξαιρετικά δύσκολη η ανάληψη νέας ρευστότητας για την διακράτηση ή αγορά ακινήτων. Το μέγεθος της αρνητικής οικονομικής επιρροής δεν μπορεί τώρα να εκτιμηθεί, θα είναι υπερβολικά μεγάλο και θα εξαρτηθεί από την χρονική εξέλιξη της πανδημίας. Σε κάθε περίπτωση η βαριά αρνητική ψυχολογία ήδη οδηγεί σε προσωρινή αναστολή ή αναβολή επενδυτικών αποφάσεων στην αγορά ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, άρα και σε μείωση της ζήτησης και τελικά στις πραγματικές αξίες ακινήτων. Δημιουργούν ένα κοκτέιλ επερχόμενης ύφεσης που πρέπει από τώρα να αντιμετωπιστεί προληπτικά. Για αυτό η ελληνική κυβέρνηση και πολιτεία πρέπει άμεσα να λάβει μέτρα στήριξης γενικά στην οικονομία και ειδικά για την αγορά ακίνητης περιουσίας. Μια 1η δέσμη άμεσων μέτρων στήριξης για την ανακούφιση των πολιτών, μισθωτών, επαγγελματιών, μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εκατ. μικροϊδιοκτητών και μια 2η ευρεία προληπτική δέσμη για την μελλοντική αντιμετώπιση της αναμενόμενης ύφεσης.

Τα ανακοινωμένα μέτρα στήριξης της 1η δέσμης είναι θετικά αλλά όχι επαρκή. Για το κλάδο ακίνητης περιουσίας η αναβολή των αυξήσεων αντικειμενικών τιμών για το 2020 είναι θετική και κοινή λογική αφού δεν θα αυξήσει τουλάχιστον 20 φόρους και τέλη στην ελληνική αγορά ακινήτων. Ενώ η νομοθετική μείωση κατά 40% των μισθωμάτων Μαρτίου και Απριλίου των επιχειρήσεων που έκλεισαν υποχρεωτικά και των κύριων κατοικιών των εργαζομένων τους με ταυτόχρονη αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων είναι φυσιολογική για τους πληττόμενους αλλά ανεπαρκής για τους χιλιάδες μικροιδιοκτήτες. Δεν φτάνουν όμως ούτε κατά διάνοια για την ανάσχεση της έντασης της κρίσης. Απαιτείται μια συνολική πολιτική στήριξης, μιας 2ης δέσμης μέτρων, για την οικονομία συνολικά και ειδικά για την ακίνητη περιουσία και κατασκευές τα οποία να αποφορτίσουν αποτελεσματικά την ισχυρή ένταση της ύφεσης. Πάντα στο πλαίσιο της αξιοποίησης της νέα μεγάλης ρευστότητας (Ε.Ε κλπ.) της επόμενης εποχής.

Για την αγορά ακινήτων και κατασκευών, ενδεικτικά μέτρα για ένα πακέτο ανάσχεσης της ύφεσης είναι:

H μείωση των συντελεστών φορολογίας μισθωμάτων κατά 5 μονάδες ανά κλίμακα (δηλαδή 10% μέχρι 12.000, 30% μέχρι 30.000 και 40% άνω 30.000€).Η μείωση κατά 50% της έκτακτης εισφοράς.H οριζόντια μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά τουλάχιστον 20%.Η απαλλαγή πληρωμής των αναδρομικών στους ΟΤΑ από την ημέρα δήλωσης και όχι την αρχή του 2020.Η έκπτωση φόρου για επενδυτικές δαπάνες πολιτών για ανακαίνιση, ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση της κύριας κατοικίας σε όλο το ποσό και όχι μόνο στο 40% των υπηρεσιών.Η σημαντική μείωση των επιτοκίων για νέα αγορά κύριας κατοικίας και εγκαταστάσεων πρωτογενούς ή δευτερογενούς παραγωγήςΗ έκπτωση δαπανών τόκων δανείων για νέα αγορά κύριας κατοικίας και εγκαταστάσεων πρωτογενούς ή δευτερογενούς παραγωγήςΗ δημιουργία νέου ειδικού προγράμματος ρευστότητας για νέα αγορά κύριας κατοικίας και εγκαταστάσεων πρωτογενούς ή δευτερογενούς παραγωγήςΗ μείωση συντελεστών δημοτικών τελών και ΤΑΠ σε όλους του δήμους με δεδομένη την αύξηση των επιφανειών των ακινήτων μέσω του επιτυχημένου προγράμματος αδήλωτα ‘tetragonika”

Όλα τα ανωτέρα μέτρα είναι δημοσιονομικά θετικά και δίνουν κίνητρο, μαζί με υφιστάμενα σημαντικά μέτρα όπως η αναστολή του ΦΠΑ για νεόδμητες κατασκευές από το 2006 και μετά, για συγκράτηση του κύματος ύφεσης λόγω του κορωνοιού. Άλλωστε είναι από τις πρωταθλήτριες σε είσπραξη φόρων ακίνητης περιουσίας στην Ευρώπη, άρα υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια μείωσης του και δημιουργίας σημαντικών κινήτρων. Η αναστολή του στόχου του πλεονάσματος και του Συμφώνου Σταθερότητας και η γιγάντια ρευστότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι το καλύτερο αντίδοτο στην ισχυρή σημερινή κρίση. Αυτή την δυνατότητα πρέπει να αξιοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση, να αφήσει στην άκρη την ήπια σταδιακή φορολογική ελάφρυνση και να εφαρμόσει ένα μίγμα επιθετικής επεκτατικής οικονομικής πολιτικής. Μόνο ένα πλέγμα προληπτικών μέτρων στήριξης, μειώσεων φόρων, σημαντικών επενδυτικών κινήτρων και ενέσεων ρευστότητας θα δώσει την μεγάλη αντίσταση στην επερχόμενη ύφεση. Η κρίση του κορωνοιού έχει μια μόνο απάντηση, τον άνευ ορίων αγώνα για την προστασία της υγείας και την άνευ ορίων δράση για την αντιστροφή του τσουναμι της ύφεσης τελικά σε ένα ποτάμι δυναμικής μελλοντικής ανάπτυξης.