Μηπως η ρουτινα σας εχει γινει εμμονη και καταναγκασμος ;

14:24 21/2/2014 - Πηγή: Fimotro

Όλοι μας αισθανόμαστε πότε-πότε την παρόρμηση να διπλοτσεκάρουμε εάν κλειδώσαμε την εξώπορτα ή αν κλείσαμε όλες τις ηλεκτρικές συσκευές... πριν βγούμε από το σπίτι. Ορισμένα άτομα όμως παρουσιάζουν επαναληπτικές συμπεριφορές σε επίπεδο ψυχοπαθολογίας.

Η αγχώδης διαταραχή που συνδέεται με τις επαναλαμβανόμενες πράξεις και τις εμμονικές ιδεοληψίες ονομάζεται ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (obsessive-compulsive disorder – OCD). Είναι επίσης γνωστή ως ψυχαναγκαστική ψυχονεύρωση ή ιδεοληπτική νεύρωση και προκαλεί στο άτομο έντονη ανησυχία και δυσφορία, ενώ αποτελεί εμπόδιο σε μια φυσιολογική

ζωή.
Οι συχνές ανησυχητικές σκέψεις ονομάζονται εμμονές. Σε μια προσπάθεια να τις καταπνίξει, το άτομο αισθάνεται μια ακατανίκητη ανάγκη να επαναλαμβάνει συμπεριφορές και τελετουργίες που ονομάζονται καταναγκασμοί. Τα άτομα με ΙΨΔ δεν είναι σε θέση να ελέγξουν αυτές τις εμμονές και τους ψυχαναγκασμούς. Τις περισσότερες φορές, το τελετουργικό επικρατεί της ατομικής θέλησης.
Για παράδειγμα, εάν ένα άτομο έχει εμμονή με τα μικρόβια, μπορεί να αναπτύξει καταναγκασμό σχετικά με το πλύσιμο των χεριών. Εάν έχει εμμονή με τους εισβολείς, μπορεί να κλειδώνει ξανά και ξανά την πόρτα πριν πάει για ύπνο. Τέτοιου είδους «τελετουργικά» δεν προσφέρουν κανενός είδους ευχαρίστηση. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, παρέχουν μια προσωρινή ανακούφιση από το άγχος που δημιουργούν οι εμμονικές σκέψεις.
Άλλοι καταναγκασμοί αφορούν στην ανάγκη του ατόμου να τσεκάρει ένα πράγμα ξανά και ξανά, να αγγίζει αντικείμενα σε μια ορισμένη σειρά ή να μετρά. Τα άτομα με ΙΨΔ έχουν εμμονή με την τάξη και τη συμμετρία και συχνά δυσκολεύονται να πετάξουν περιττά αντικείμενα.
Οποιοσδήποτε υγιής άνθρωπος ενδίδει σε μικρές καθημερινές τελετουργίες, όπως να ελέγχει τις συσκευές πριν βγει από το σπίτι. Η βασική διαφορά με ένα άτομο με ΙΨΔ είναι ότι στην περίπτωση της διαταραχής τα τελετουργικά εκτελούνται παρά το γεγονός ότι αποτελούν εμπόδιο σε μια ομαλή καθημερινή ζωή, ενώ η επαναλαμβανόμενη φύση της κάθε διαδικασίας προκαλεί δυσφορία. Η πλειοψηφία των ενηλίκων με ΙΨΔ αναγνωρίζει το παράδοξο αυτών των συμπεριφορών, ωστόσο ορισμένοι από αυτούς θεωρούν πως ό,τι κάνουν είναι εντελώς φυσιολογικό.
Αίτια
Η διαταραχή είναι πολλές φορές κληρονομική, κανείς όμως δε γνωρίζει τα πραγματικά αίτια εμφάνισής της. Οι ερευνητές δηλώνουν πως συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου συνδέονται με το φόβο και το άγχος. Θα πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω αυτές οι εγκεφαλικές διεργασίες προκειμένου να βρεθούν καλύτερες μέθοδοι θεραπείας. Οι επιστήμονες αναζητούν επίσης τους τρόπους με τους οποίους το στρες και το περιβάλλον επηρεάζουν την ΙΨΔ.
Ενδείξεις και συμπτώματα

Τα άτομα με ΙΨΔ σε γενικές γραμμές:
- -Έχουν εμμονές και επαναλαμβανόμενες σκέψεις ή εικόνες για πολλά διαφορετικά πράγματα, π.χ. μικρόβια, βία, σεξ, θρησκεία.- -Επαναλαμβάνουν ορισμένα τελετουργικά ξανά και ξανά, π.χ. πλύσιμο χεριών, κλείδωμα πόρτας, μέτρημα.- -Δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τις ανεπιθύμητες σκέψεις και συμπεριφορές.- -Δεν απολαμβάνουν τα τελετουργικά, αλλά ανακουφίζονται από το άγχος που προκαλούν οι ανεπιθύμητες σκέψεις.- -Αφιερώνουν τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα στις σκέψεις και στα τελετουργικά, κάτι που προκαλεί έντονη δυσφορία και αποτελεί εμπόδιο στην καθημερινότητα.
Η ΙΨΔ μπορεί να συνοδεύεται από διατροφικές διαταραχές, άλλες αγχώδεις διαταραχές ή κατάθλιψη.

Θεραπεία

Η ΙΨΔ θεραπεύεται συνήθως με τη βοήθεια ψυχοθεραπείας, φαρμακευτικής αγωγής ή ενός συνδυασμού και των δύο.

Ψυχοθεραπεία: Υπάρχει ένα είδος ψυχοθεραπείας που ονομάζεται γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία και η οποία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στη θεραπεία της ΙΨΔ. Υπό την καθοδήγηση του θεραπευτή, το άτομο μαθαίνει να σκέπτεται, να συμπεριφέρεται και να αντιδρά με διαφορετικούς τρόπους στις διάφορες καταστάσεις, με αποτέλεσμα να αισθάνεται λιγότερο άγχος και φόβο, χωρίς την παρουσία εμμονικών σκέψεων και καταναγκαστικών συμπεριφορών.

Φαρμακευτική αγωγή: Ο θεράπων ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ειδική αγωγή για τη θεραπεία της ΙΨΔ. Στις περισσότερες περιπτώσεις, χορηγούνται φάρμακα κατά του άγχους και αντικαταθλιπτικά.

Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την κατάσταση του ασθενούς και τη διάγνωση του γιατρού.

Πηγή: onmed.gr