Τα νεα βλαστικα κυτταρα

12:43 9/12/2012 - Πηγή: Fimotro

Ρεπορτάζ : Θεοδώρα Τσώλη
(από το Βήμα της Κυριακής)
Τα καλά (αλλά ανήθικα), τα καλύτερα (καθ' ότι ηθικά) και - τώρα - τα κάλλιστα. Μην πάει ο νους σας σε σκοτεινά μονοπάτια, διότι το μονοπάτι που δείχνει η μελέτη που θα σας παρουσιάσουμε είναι άκρως...
φωτεινό για την υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού αφού αναμένεται να φέρει πιο κοντά την ημέρα εκείνη κατά την οποία η εξατομικευμένη ιατρική - «κομμένη και ραμμένη» στα μέτρα του κάθε ασθενούς - θα αποτελεί πραγματικότητα. Για να εξηγούμαστε, ο λόγος στο σημερινό μας άρθρο αφορά

τα βλαστικά κύτταρα. Τα «καλά» που προαναφέραμε είναι τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα τα οποία είναι τα πιο «εύπλαστα», ικανά να δώσουν όλους τους ιστούς του οργανισμού αλλά συνδεδεμένα με ηθικά κωλύματα αφού για τη λήψη τους απαιτείται η καταστροφή εμβρύων. Τα «καλύτερα» είναι τα αποκαλούμενα κύτταρα iPS (induced pluripotent stem cells) που πρωτογεννήθηκαν στο εργαστήριο πριν από μερικά χρόνια. Πρόκειται για κύτταρα με τις πολυδύναμες ιδιότητες των εμβρυϊκών βλαστικών που προκύπτουν από μετατροπή ενηλίκων κυττάρων με προσθήκη των κατάλληλων γονιδίων - τα κύτταρα αυτά δεν «σκοντάφτουν» σε ηθικούς... εμβρυϊκούς σκοπέλους και λόγω των όσων υπόσχονται κέρδισαν εφέτος το Νομπέλ Ιατρικής και Βιολογίας. Και τώρα, με μια νέα online δημοσίευση που έγινε στην έγκριτη επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS) στις 19 Νοεμβρίου και η οποία αν επαληθευθεί πιθανότατα θα αλλάξει τον ρουν της εξατομικευμένης ιατρικής, έρχονται τα κύτταρα CRC (conditionally reprogrammed cells, υπό όρους επαναπρογραμματιζόμενα κύτταρα). Πρόκειται για κύτταρα τα οποία, όπως τουλάχιστον δείχνουν τα μέχρι στιγμής πειράματα, έχουν όλα τα... καλά: μπορούν να παραχθούν γρήγορα και σε τεράστιες ποσότητες στο εργαστήριο και, το σημαντικότερο, ξεπερνούν το εμπόδιο της ογκογένεσης στο οποίο «σκοντάφτουν» τόσο τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα όσο και τα iPS. Κοινώς ό,τι καλύτερο...
Ας δούμε όμως τι ακριβώς είναι και τι υπόσχονται τα CRC με τη βοήθεια του «πατέρα» τους, καθηγητή και διευθυντή του Τμήματος Παθολογίας στο Κέντρο Georgetown Lombardi που αποτελεί τμήμα του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Georgetown στην ΟυάσιγκτονΡίτσαρντ Σλέγκελ (σημειώνεται ότι ο καθηγητής Σλέγκελ είναι πρωτοπόρος σε πολλά πεδία της Ιατρικής καθώς μεταξύ άλλων είναι ένας από τους «πατέρες» του εμβολίου για τον ιό HPV, του πρώτου προληπτικού εμβολίου ενάντια σε έναν καρκίνο, αυτόν του τραχήλου της μήτρας).
Οι δύο καταλυτικοί παράγοντεςΟπως μας εξηγεί ο δρ Σλέγκελ «τα κύτταρα CRC "γεννήθηκαν" μέσα από μια συνεργασία του δικού μας Κέντρου με ένα εργαστήριο του Εθνικού Ινστιτούτου για τις Αλλεργίες και τις Μεταδοτικές Ασθένειες που ανήκει στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΗ), επικεφαλής του οποίου είναι η δρ Αλισον Μακ Μπράιντ. Είδαμε ότι για να παραχθούν τα κύτταρα με βάση κερατινοκύτταρα στο εργαστήριο απαιτούνται δύο βασικά "συστατικά" (ένας αναστολέας της Ρ-κινάσης καθώς και κύτταρα τροφοδότες των ινοβλαστών)». Οι ερευνητές ανακάλυψαν μάλισ