Τα υπολογιστικά συστήματα πλοήγησης στη χειρουργική του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης

08:43 10/2/2020 - Πηγή: Fimotro

Όπως όλες οι ειδικότητες της χειρουργικής, η νευροχειρουργική προχωρά βήμα βήμα. Ωστόσο ένα από τα τελευταία βήματά της αποτελει κάτι περισσότερο, αποτελεί τομή, με την έννοια ότι βάσει αυτού ή νευροχειρουργική μπορεί να καταταγεί σε νευροχειρουργική πριν και νευροχειρουργική μετά.

Γράφει ο:

Αντώνιος Καπετανάκης

Διευθυντής Νευροχειρουργός στο Νοσοκομείο Αεροπορίας

και στο Metropolitan Hospital

Η νευροχειρουργική μετά

Ως εκ του αντικειμένου της, η νευροχειρουργική αναζητά συνεχώς

νέες τεχνολογίες και  είναι πρωτοπόρος στην προώθησή τους, προσαρμόζοντας συσκευές και αναπτύσσοντας επιτυχώς νέες τεχνικές με στόχο να αυξηθούν η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της χειρουργικής επέμβασης στον εγκέφαλο και στη σπονδυλική στήλη. Μεταξύ αυτών των εφαρμογών περίοπτη θέση καταλαμβάνουν δικαιωματικά η ρομποτική χειρουργική και τα υπολογιστικά συστήματα πλοήγησης (Image Guided in Brain and Spine Surgery).

Ο ρόλος της  νευροπλοήγηση

Η προσέγγιση της παθολογίας εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος –σε απόσταση ελάχιστων χιλιοστών– είναι τεχνικά απαιτητική. Μέχρι σήμερα τα συστήματα καθοδήγησης εικόνων και ρομποτικής χειρουργικής αποτελούσαν τον γενικό όρο για οποιαδήποτε επέμβαση, κατά την οποία ο ειδικός χρησιμοποιούσε χειρουργικά εργαλεία υποβοηθούμενα από προεγχειρητικές ή διεγχειρητικές εικόνες, ώστε να καθοδηγείται στον στόχο με ακρίβεια κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Σήμερα, όμως, με την υποστήριξη της νευροπλοήγησης μπορούν πλέον να πραγματοποιηθούν ιδιαίτερα λεπτές κρανιοεγκεφαλικές επεμβάσεις για παλαιότερα ανεγχείρητες καταστάσεις, όπως η αφαίρεση κάποιων όγκων εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού, καθώς και ευαίσθητες επεμβάσεις σπονδυλικής στήλης όπως είναι οι σπονδυλοδεσίες.

Η προεγχειρητική διαδικασία

Πραγματοποιούνται μαγνητική και αξονική τομογραφία, αγγειογραφία ή και δεσμιδογραφία, με όλες αυτές τις εικόνες να διοχετεύονται στο σύστημα του υπολογιστή και να συγχωνεύονται με άλλες απεικονίσεις από κάμερες, υπερήχους και ηλεκτρομαγνητικά πεδία εντός χειρουργείου ώστε να σχηματιστούν τρισδιάστατες εικόνες της ανατομίας της περιοχής-στόχος.  Αυτό σημαίνει πως, σε πραγματικό χρόνο, κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ο χειρουργός έχει τόσο την εικόνα της ανατομίας σε τρεις άξονες, όσο και των ακριβών κινήσεων των εργαλείων του. Και όλα αυτά αποτυπωμένα ταυτόχρονα σε ψηφιακές οθόνες.

Η χειρουργική προσέγγιση

Το θεραπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τη διεγχειρητική καθοδήγηση με χρήση δύο και τριών διαστάσεων εικόνων από φορητό αξονικό τομογράφο πολυδιάστατης πλατφόρμας (O-arm), της πλατφόρμας που έφερε, παγκοσμίως,  μια αληθινή επανάσταση στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης. Άλλη μία επαναστατική πλατφόρμα αποτελεί το σύστημα ExcelsiusGPS, που είναι σχεδιασμένο για βέλτιστη ακρίβεια, συνδυάζοντας έναν ρομποτικό βραχίονα με τη νευροπλοήγηση, έτσι ώστε να παρέχει τη δυνατότητα για τρισδιάστατη απεικόνιση της ανατομίας της σπονδυλικής στήλης και, συνεπώς, να επιτρέπει ακριβή προεγχειρητικό σχεδιασμό της επέμβασης και χρήση των εμφυτευμάτων της σπονδυλικής στήλης, με ασφάλεια κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.

Το Metropolitan Hospital

Σήμερα η χρήση του συνδυασμού συστημάτων διεγχειρητικής πλοήγησης και ρομποτικής χειρουργικής εφαρμόζεται ευρέως στο Metropolitan Hospital τόσο στην αφαίρεση όγκων εγκεφάλου όσο και στις επεμβάσεις σπονδυλοδεσίας για όγκους ή εκφυλιστικές παθήσεις όπως οι δισκοπάθειες, τα κατάγματα και οι παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης. Έχοντας την εμπειρία της αντιμετώπισης πλείστων όσων περιστατικών όπως τα παραπάνω, ο γράφων αισθάνεται την ανάγκη να απευθύνει ένα από καρδιάς ευχαριστώ στους συνεργάτες του επιμελητές της Νευροχειρουργικής Kλινικής κ.κ. Χρήστο Σταματόπουλο και Σπύρο Σφήκα και στη Διευθύντρια Αναισθησιολόγο κυρία Ελένη Χάλαρη, για την ανθρώπινη και την επιστημονικά άρτια αντιμετώπιση των ασθενών του Θεραπευτηρίου.