Το ελληνικο χρεος κυριο αρθρο της wall street journal

14:38 12/10/2013 - Πηγή: Fimotro

Η ετήσια σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ξεκινά την Παρασκευή (σ.σ. σήμερα) στην Ουάσιγκτον και ενώ το αδιέξοδο των ΗΠΑ ως προς τον προϋπολογισμό θα είναι το πρώτο θέμα στην ατζέντα, η Ελλάδα...
δεν θα βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερη θέση. Αυτό που διακυβεύεται σήμερα, 3 ½ χρόνια αφότου η Αθήνα αναγκάστηκε να αποδεχτεί το πρώτο της δάνειο, είναι το εάν η Ελλάδα

θα πρέπει να υποστεί δεκαετίες υπό την επιτήρηση των γειτόνων της εντός ευρωζώνης.

Αυτό δεν είναι η ιστορία που ακούτε στις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και τη Φραγκφούρτη. Σύμφωνα με τη δική τους ιστορία, η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας βρίσκεται υπό έλεγχο και η οικονομία της έχει ήδη φθάσει στο ναδίρ. Οι ελληνικές τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν με χρήματα ιδιωτών και ο προϋπολογισμός της Αθήνας προσεγγίζει ένα ετήσιο πλεόνασμα – εκτός των ποσών για αποπληρωμή χρεωστικών τόκων και δανειακού κεφαλαίου- για πρώτη φορά μετά το 2002.

Κανένα από αυτά τα στοιχεία της ιστορίας δεν είναι ψευδές, ωστόσο αποκρύπτονται ορισμένα δυσάρεστα δεδομένα. Το μικρό πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της ελληνικής κυβέρνησης φέτος είναι εν μέρει το αποτέλεσμα της καθυστέρησης στην επιστροφή φόρων και της πληρωμής λογαριασμών σε ιδιώτες εργολάβους και προμηθευτές. Η ε/φ «Καθημερινή» ανέφερε αυτήν την εβδομάδα ότι το ελληνικό Υπουργείο Εργασίας εξετάζει το ενδεχόμενο κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων ιδιωτικών εταιρειών προκειμένου να συγκεντρώσει χρωστούμενες καταβολές για κοινωνική ασφάλιση. Οι κατασχέσεις περιουσιών μπορεί να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών προβλέπει υψηλότερα εισοδήματα κατά το προσεχές έτος χάρη σε μια αύξηση της «φορολογικής συμμόρφωσης».

Εν τω μεταξύ, το πραγματικό μελανό σημείο για το μέλλον της χώρας είναι το ότι φέτος το κρατικό χρέος αναμένεται να φθάσει το 175.5% του ΑΕΠ. Η συζήτηση συνεχίζεται ως προς το εάν πρέπει να παραγραφεί μέρος των δανείων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προς την Ελλάδα, ωστόσο αυτή παραμένει συγκεχυμένη και μη εποικοδομητική. Το ΔΝΤ ζητά να παραγράψουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ένα μεγάλο μερίδιο από αυτά που τους χρωστά η Ελλάδα, αλλά για ιδιοτελείς λόγους: επιθυμεί να προβεί η ΕΕ σε ‘κούρεμα’ του ελληνικού χρέους, ούτως ώστε το ίδιο να αποπληρωθεί πλήρως.

Η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί ότι το βάρος του ελληνικού χρέους μπορεί να καταστεί υποφερτό, μειώνοντας το μέσο επιτόκιο του χρέους και επιμηκύνοντας το μέσο χρόνο ωρίμανσης. Η εξαγορά χρέους του περασμένου έτους σημαίνει ότι η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών δανείων προς την Ελλάδα ήδη φέρει μέσο χρόνο ωρίμανσης μεταξύ 15-30 ετών και ένα μέσο επιτόκιο περίπου 3.5%.

Το τρίτο δανειακό πακέτο της Ελλάδας, που αναμένεται τον επόμενο χρόνο, θα περιλαμβάνει περισσότερα δάνεια που θα αποπληρωθούν με αργούς ρυθμούς επί δεκαετίες. Υπάρχει ακόμη και η πρόταση για ανταλλαγή ορισμένων διμερών δανείων κ-μ της ευρωζώνης προς την Ελλάδα για 50ετή ομόλογα.

Ωστόσο, από τη στιγμή που η Ελλάδα θα αρχίσει να αναζητά αποπληρωμή σε 50 χρόνια, γιατί να μην αρχίσει να αναζητά το ίδιο σε 100 ή 200 χρόνια; Το να παρατείνεις και να προσποιείσαι είναι μια στρατηγική με μακρά παρουσία στην ιστορία των κρίσεων εθνικού χρέους. Παρ’ όλα αυτά η αποδοχή μιας τέτοιας στρατηγικής τώρα θα ήταν ένας δυσάρεστος τρόπος για να θυμούνται οι ιστορικοί οικονομολόγοι τις πρώτες δεκαετίες του μεγάλου ευρωπαϊκού νομισματικού πειράματος, εάν υποτεθεί ότι θα διαρκέσει τόσο πολύ.

Οι δανειστές της Ελλάδας ήδη σημειώνουν οικονομική ζημία καθώς το επιτόκιο των δανείων τους πλησιάζει το μηδέν και η ωρίμανσή τους πλησιάζει το άπειρο, ακόμα κι αν στην πράξη δεν καταγράφουν λογιστική ζημία. Εντούτοις, η προοπτική ενός άμεσου κουρέματος διαφαίνεται ως η πιο διαφανής και δημοκρατική λύση. Οι φορολογούμενοι των κ-μ της ευρωζώνης δικαιούνται να γνωρίζουν επακριβώς τις επιπτώσεις που έχει επιφέρει η απόφαση των κυβερνήσεων τους να μην αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει την άνοιξη του 2010. Εξάλλου, η δραστική μείωση του υπερβολικού χρέους της Ελλάδας θα βελτιώσει και τις πιθανότητες που έχει η Αθήνα να επιστρέψει στο δανεισμό από τις αγορές.

Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν αρκετές αντιρρήσεις ως προς το κούρεμα. Σύμφωνα με το γερμανικό δίκαιο, η κυβέρνηση της χώρας δεν έχει το δικαίωμα να προβαίνει σε περαιτέρω δανεισμό δανειοληπτών οι οποίοι, στο πλαίσιο δέσμευσης με τη μορφή δανείου ή εγγύησης από τη γερμανική κυβέρνηση, οδηγούνται στην χρεοκοπία. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους μπορεί να λάβει χώρα μόνο αν είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί εκ νέου ένα πακέτο διάσωσης. Αυτή βέβαια η πιθανότητα μόνο προφανής δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια. Όταν, όμως, η Αθήνα ξεκινήσει με συνέπεια να σημειώνει μικρά πλεονάσματα, τότε το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες θα μπορέσουν πιο εύκολα να σταματήσουν την παροχή πακέτων διάσωσης και να αποδεχτούν το ενδεχόμενο χρεοκοπίας.

Μια άλλη αντίρρηση αφορά το γεγονός ότι η διαγραφή θα απαλύνει την πίεση που υφίσταται η Αθήνα για μεταρρύθμιση και αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Αυτός ο φόβος δεν είναι καθόλου αβάσιμος. Εντούτοις, αν η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στο ευρώ, παρά τα πακέτα διάσωσης, τότε το ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν η χώρα μπορεί να ανήκει πραγματικά στη νομισματική ένωση. Καλύτερα θα ήταν να έρθει κανείς αντιμέτωπος με το ζήτημα αυτό τώρα από το να τεθεί η Ελλάδα σε ένα αργόσυρτο πεντηκονταετές πρόγραμμα διάσωσης.

Ένας τύπος συμβιβασμού θα μπορούσε να είναι να απαλλαγούμε από την, ομολογουμένως, παρωδία των συνεχιζόμενων δανείων και να ανταλλάξουμε εν συνόλω τα υφιστάμενα δάνεια της Ελλάδας με ομόλογα άνευ τοκομεριδίων με επιτόκιο 1%. Αυτό θα σήμαινε και την παραδοχή της αποτυχίας του σχεδίου διάσωσης, αποφεύγοντας, ενδεχομένως, τα νομικά κωλύματα που θα είχε ένα άμεσο κούρεμα. Έτσι, η διαφάνεια που θα προέκυπτε θα διευκόλυνε τους ιδιώτες πιστωτές να δανείσουν πάλι στην Αθήνα σε μικρές ποσότητες, προκειμένου να καλύψει τις χρηματοπιστωτικές της ανάγκες.

Η τραγωδία συνίσταται στο ότι οι πολιτικοί της Ευρώπης προτιμούν την αέναη παροχή κυλιόμενων δανείων, διότι αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα τους. Στην ουσία, δεν υποχρεούνται ποτέ να παρουσιάσουν στους φορολογούμενους τους στοιχεία για την ελληνική διάσωση. Και ενώ η ελληνική οικονομία ποτέ δεν ανακάμπτει επί της ουσίας, είναι πολύ πιθανό να αποφύγει μια εκ νέου κρίση. Το πολιτικό στοίχημα είναι να ξεχαστούν οι απερισκεψίες των τελευταίων 5 ετών.

Αν υποθέσουμε ότι δεν θα υπάρξει μια νέα ύφεση, όλο αυτό θα μπορούσε να δουλέψει- για όλους, εκτός ίσως από τους νέους της Ελλάδας που αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον.