ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ 35 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ..........

18:55 8/2/2015 - Πηγή: Bam

Νίκος Ξυλούρης

Γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό ΑνώγειαΜυλοποτάμου Ρεθύμνουτης Κρήτηςαπό οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. Στα πέντε του χρόνια, όταν οι Γερμανοίέκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε από τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της κρητικής μουσικής ο Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) και ο Γιάννης Ξυλούρης(Ψαρογιάννης)

.

Η λύρα

Σε νεαρή ακόμα ηλικία με τη βοήθεια του δασκάλου του κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λύρακαι πολύ γρήγορα άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια. Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηράκλειοκαι έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο "Κάστρο". Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη "μόδα" της Ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδα του μόλις και μετά βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές[1].

Επιστροφή στην Κρήτη

Επιγραφή στην οικία του Νίκου Ξυλούρη.

Γνώρισε την Ουρανία Μελαμπιανάκη, στις 21 Μαΐουτου 1958παντρεύτηκαν και τον ίδιο Σεπτέμβρημετακόμισαν στο Ηράκλειο Κρήτης.

Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο "Μια μαυροφόρα που περνά". Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιος του Γιώργος και το [1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης της κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν-Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα συρτάκι. Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηράκλειο το μουσικό κέντρο "Ερωτόκριτος" και πλέον δεν ανησυχεί για την επιβίωση του.

Η αναγνώριση του στην Αθήνα

Το 1969 ηχογράφησε με μεγάλη επιτυχία το δίσκο "Ανυφαντού" και λίγους μήνες αργότερα εμφανίστηκε και πάλι σε Αθηναϊκό μουσικό κέντρο. Οι καταστάσεις όμως πλέον είχαν ωριμάσει και ο κόσμος τον υποστήριζε περισσότερο. Έτσι μετακόμισε και πάλι στην Αθήνα. Γνώρισε τον ποιητή και σκηνοθέτη Ερρίκο Θαλασσινόο οποίος αποφάσισε να τον συστήσει στο Γιάννη Μαρκόπουλοκαι έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή συνεργασία με το δίσκο "Χρονικό" και τα "Ριζίτικα". Παράλληλα γνωρίστηκε με τον διευθυντή της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA και έγιναν κουμπάροι.

Για το ποιος «ανακάλυψε» το Νίκο Ξυλούρη, τα λεγόμενα της συζύγου του κ. Ουρανίας Ξυλούρη όπως δημοσιεύτηκαν σε σχετικά αφιερώματα των περιοδικών «Δίφωνο» και «Μονογραφίες» είναι διαφορετική από αυτήν που συνήθως επικρατεί σε αρκετές βιογραφίες του Νίκου Ξυλούρη, ότι τον ανακάλυψε ο Ερρίκος Θαλασσινός και τον ανέδειξε ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Η ανάδειξη του Ξυλούρη οφείλεται στο τραγούδι του «Ανυφαντού» και το πρόσωπο που τον ανακάλυψε και τον ανέδειξε ήταν ο διευθυντής της δισκογραφικής εταιρείας «Κολούμπια» Τάκης Λαμπρόπουλος, ο οποίος τον ηχογράφησε σε ένα γαμήλιο γλέντι στα Ανώγεια και έστειλε την κασέτα στον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο ο οποίος ήταν τότε στο Παρίσι, προκειμένου να ακούσει τη φωνή του Ανωγειανού Λυράρη. Οι εφημερίδες της εποχής έγραψαν ότι ο Λαμπρόπουλος πήγε στην Κρήτη όπου ανακάλυψε μια σπουδαία και σημαντική φωνή. Από εκεί πληροφορήθηκε ο Γιάννης Μαρκόπουλος για το Νίκο Ξυλούρη και του πρότεινε τα τραγούδια του «Χρονικού»[2].

Τα χρόνια της δικτατορίας

Το 1971 ξεκίνησε κοινές εμφανίσεις με το Γιάννη Μαρκόπουλο στη μπουάτ "Λήδρα" και η φωνή του έγινε σύμβολο της αντίστασης. Συνεργάστηκε στενά, εκείνα τα χρόνια, με τον Θρακιώτη τραγουδοποιό Θανάση Γκαϊφύλλιαστις μπουάτ της Πλάκαςκαι σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα.

Το καλοκαίρι του 1973 τραγούδησε στο θεατρικό έργο «Το μεγάλο μας τσίρκο» με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καζάκοκαι τη Τζένη Καρέζηστο θέατρο "Αθήναιον"[1].

Το τέλος

Η οικία του Νίκου Ξυλούρη στα Ανώγειατης Κρήτης.

Ο Νίκος Ξυλούρης στην ακμή της καριέρας του αντιλήφθηκε ότι έχει καρκίνοκαι πιο συγκεκριμένα όγκο στον εγκέφαλο. Μετά από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία έχασε τη μάχη στο Νοσοκομείο Πειραιώς στις 8 Φεβρουαρίου1980σε ηλικία μόλις 43 χρονών. Με τη φωνή και το ήθος του σημάδεψε τα χρόνια της χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, αλλά και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Όπως ο ίδιος έλεγε μετά τη μεταπολίτευση, αναφερόμενος στους ανθρώπους της μουσικής βιομηχανίας "εγώ τους ίδιους ανθρώπους έβλεπα να κανονίζουν επί χούντας, τους ίδιους βλέπω και τώρα".[3] Είναι ενταφιασμένος στο πρώτο νεκροταφείο Αθηνών.

Δισκογραφία

Μια μαυροφόρα που περνά (1958)Ανυφαντού (1969)Ο Ψαρονίκος (1970)Μαντινάδες και χοροί (1970)Χρονικό (1970)Ριζίτικα (1971)Διάλειμμα (1972)Ιθαγένεια (1972)Διόνυσε καλοκαίρι μας (1972)Ο τροπικός της Παρθένου (1973)Ο Ξυλούρης τραγουδά για την Κρήτη (1973)Ο Στρατής Θαλασσινός ανάμεσα στους Αγάπανθους (1973)Περήφανη ράτσα (1973)Ακολουθία (1974)Το μεγάλο μας τσίρκο (1974)Παραστάσεις (1975)Ανεξάρτητα (1975)Κομέντια, η πάλη χωρικών και βασιλιάδων (1975)Καπνισμένο τσουκάλι (1975)Τα που θυμούμαι τραγουδώ (1975)Κύκλος Σεφέρη (1976)Ερωτόκριτος (1976)Η συμφωνία της Γιάλτας και της πικρής αγάπης (1976)Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι (1977)Τα ερωτικά (1977)Τα Ξυλουρέικα (1978)Τα αντιπολεμικά (1978)Σάλπισμα (1978)14 χρυσές επιτυχίες (1978)

Μετά Θάνατον δισκογραφία

Τελευταία ώρα Κρήτη (1981)Νίκος Ξυλούρης (1982)Πάντερμη Κρήτη (1983)Ο Δείπνος ο μυστικός (1984)Σταύρος Ξαρχάκος:Θεατρικά (1985)Ο Γιάννης Μαρκόπουλος στον ελληνικό κινηματογράφο (1988)Η συναυλία στο Ηρώδειο 1976 (1990)Το χρονικό του Νίκου Ξυλούρη (1996)Νίκος Ξυλούρης (2000)Η ψυχή της Κρήτης(2002)Ήτανε μια φορά...(2005)Του Χρόνου Τα Γυρίσματα (2005)

Τραγούδια

Αγρίμια κι αγριμάκια μουΑκούς να λένε στα χωριάΑυτό τον κόσμοΒαρώντας γύρου ολόγυραΓεννήθηκαΓεννήθηκα σε μια στιγμήΔεν αγαπάςΈβαλε ο θεός σημάδιΕίδα τον παππούλη μουΕρωτικό τραγούδιΕρωτόκριτος(Αποχαιρετισμός)Έχει ο χάρος σκαλωσιέςΖαβαρακατρανέμιαΗ μπαλάντα του κυρ ΜέντιουΉταν ο τόπος μουΉτανε μια φοράΙδανικοί αυτόχειρεςΚαι να αδερφέ μουΚαλήν εσπέραν αφεντάδεςΚι αν έσβησε σαν ίσκιοςΚρήτη μου, όμορφο νησί.ΜάναΜητέρα μεγαλόψυχηΜισεύεις αρχοντόπουλοΜπήκαν στην πόλη οι οχτροίΝτιρλαντάΟ καλόγεροςΟ μπροστάρηςΟ πραματευτήςΟ ταχυδρόμος πέθανεΟι πόνοι της ΠαναγίαςΌσο βαρούν τα σίδεραΠαλικάρι στα ΣφακιάΠάνω στ' άργυρό σκαμνίΠειρασμόςΠόσα χρόνια δίσεκταΠότε θα κάνει ξαστεριάΠως να σωπάσωΣαν τα καράβιαΣτα μάτια και στο πρόσωποΣτο καφενείον η ΕλλάςΣτου Ψηλορείτη την κορφή.Τ' ΑνάπλιΤη μέρα της ΠεντηκοστήςΤην καρδιά σουΤις νύχτεςΤο άγαλμα της ελευθερίαςΤο ξεροστεριανό νερόΤο σκοινίΤο τραγούδι της γκιλοτίναςΤου θάνατου παράγγειλαΤούτες τις μέρεςΦιλεντέμΦίλοι κι αδέλφιαΦύσα αεράκιΧίλια μύρια κύματαΧρόνια και χρόνια στο τροχόΧρώματα και αρώματα

ΠΗΓΗ:ΒΙΚΙΠΑΙΔΙΑ