Σάββατο του Λαζάρου: Τα Λαζαράκια, τα κάλαντα και η Κυριακή των Βαΐων
Σάββατο του Λαζάρου σήμερα (16.4.2022) και σε πολλές περιοχές της Ελλάδας αναβιώνουν τα έθιμα της ημέρας, που έχουν συνδεθεί με την έννοια της ανάστασης και έχει ενσωματώσει προ-χριστιανικές πρακτικές που σχετίζονται με τον βλαστικό κύκλο της φύσης.
Τα έθιμα του Σαββάτου του Λαζάρου εντάσσονται στον εαρινό εθιμικό κύκλο και ακολουθούν ως φυσική συνέχεια τα έθιμα της Αποκριάς, καθώς μετά την Καθαρά Δευτέρα
«Η καθαυτή εθιμική περίοδος του Πάσχα ξεκινά το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, με νεκρολατρικές και γονιμικές πρακτικές να εντοπίζονται σε όλη την Ελλάδα. Τις περισσότερες από αυτές γνωρίζουμε από παλαιότερες καταγραφές καθώς έχουν ατονήσει στο σύγχρονο αστικοποιημένο περιβάλλον» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εθνολόγος-Λαογράφος και Προϊσταμένη Τμήματος Συλλογών, Έρευνας και Τεκμηρίωσης Λαϊκής Τέχνης Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, Παναγιώτα Ανδριανοπούλου.
Στα εθιμικά δρώμενα των ημερών αυτών πρωταγωνιστούσαν κυρίως παιδιά και νεαρές γυναίκες, δηλαδή τα μέλη της κοινότητας που αντιπροσώπευαν την ευρωστία και την αναπαραγωγική δύναμή της. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα αναπαραστατικά νεκρολατρικά έθιμα που τείνουν να αναβιώνουν από τους λαογραφικούς συλλόγους και όχι αυθόρμητα από τις κοινότητες κατά κύριο λόγο εντοπίζεται στην Ήπειρο.
Πρόκειται για το έθιμο του Ζαφείρη όπου ένα νεαρό παιδί που υποδύεται τον νεκρό, στολισμένο με κλαδιά και φύλλα ξεπετάγεται ζωντανό μετά το τέλος του μοιρολογιού της κοινότητας.
«Βασικό στοιχείο του Σαββάτου του Λαζάρου ήταν τα αγερμικά τραγούδια, κάλαντα δηλαδή που τραγουδιούνταν από παιδιά,τα οποία γυρνούσαν πόρτα- πόρτα σε όλα τα σπίτια του οικισμού φέροντας ομοίωμα του Λαζάρου είτε από ζυμάρι, είτε από κάποιο οικιακό αντικείμενο τυλιγμένο σε πανιά. Το «Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα Βάγια ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια» έχει επιβιώσει ως η απλούστερη μορφή των πασχαλινών καλάντων αναφέρει η Π. Ανδριανοπούλου.
Οι ΛαζαρίνεςΗ κοιτίδα της πιο εντυπωσιακής και αυθόρμητα επιτελούμενης πασχαλινής εθιμολογίας ακόμη και σήμερα βρίσκεται βόρεια στο χάρτη της Ελλάδας: στην περιοχή της Μακεδονίας. Από το Ρουμλούκι της Ημαθίας μέχρι τα χωριά της Κοζάνης (Αιανή, Λευκοπηγή, Κρόκος, Ροδιανή, Αγ. Παρασκευή) το έθιμο των Λαζαρίνων κυριαρχεί: άλλοτε αυστηρά και μόνο ανύπαντρα κορίτσια, σήμερα και μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες, με τις χαρακτηριστικές τοπικές φορεσιές, τραγουδούν στις γειτονιές των χωριών τα λαζαριάτικα τραγούδια.
«Ειδικά στα χωριά της Κοζάνης οι γυναίκες της κοινότητας μετά την περιδιάβασή τους σε όλες τις γειτονιές των χωριών μαζεύονται στην κεντρική πλατεία και επιτελούν τον εθιμικό τρανό χορό τους, με προεξάρχουσες εκεί τις γηραιότερες γυναίκες» περιγράφει η εθνολόγος-λαογράφος και συνεχίζει: «Το πόσο σημαντική για τις γυναίκες στην Κοζάνη είναι η ταυτότητά τους ως Λαζαρίνες, αλλά και το πόσο η ζωντανή παράδοση έχει συνεκτική σημασία για τις κοινότητες, φάνηκε κατά τη σκληρή περίοδο της πανδημίας – ειδικά τον Απρίλιο του 2020: στην Αιανή Κοζάνης και δεδομένου ότι το έθιμο δεν μπορούσε να επιτελεστεί λόγω των περιορισμών της κοινωνικής αποστασιοποίησης, επιχειρήθηκε με τη βοήθεια της τεχνολογίας και με τη συμμετοχή ακόμη και των πιο ηλικιωμένων γυναικών, μία εξ αποστάσεως και μέσα από τα παράθυρα των διαδικτυακών πλατφορμών και εφαρμογών διαδικτυακή εκδοχή των Λαζαρίνων, ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά».
Οι Λαζαρίνες, είναι η πολιτιστική ταυτότητα της Αιανής, περπάτησαν και περπατούν χέρι χέρι, αιώνες τώρα και δείχνουν τον δρόμο της συνέχειας και του μέλλοντος αυτού του τόπου.
Το Σάββατο του Λαζάρου τα τραγουδίσματα και οι αγερμοί προαναγγελίας της ανάστασης κυριαρχούν. Η Κυριακή των Βαΐων μυρίζει…ψάρι και αποτελεί την ανάπαυλα της σαρακοστιανής νηστείας πριν την αυστηρότητα της Μεγάλης Εβδομάδας. Χαρακτηριστική περίπτωση κατά την οποία η εκκλησιαστική εικονογραφία επηρέασε την παραδοσιακή χειροτεχνία είναι οι σταυροί από βάγια ή νέους εύπλαστους βλαστούς (συνήθως ιτιά και μυρτιά) που πλέκονται με τις τεχνικές μικροκαλαθοπλεκτικής οι οποίες παραμένουν ενεργές στα Κυκλαδονήσια και την Κρήτη. Πολλά ανώφλια «φορούν» τέτοια καλαμένια σταυρουδάκια τέτοιες μέρες και μέχρι το μαγιάτικο στεφάνι.
To άρθρο Σάββατο του Λαζάρου: Τα Λαζαράκια, τα κάλαντα και η Κυριακή των Βαΐων δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Το νέο επίμονο αίτημα της Πισπιρίγκου μέσα από τη φυλακή και οι απειλές
- SILVER ALERT! Εξαφανίστηκε με το μωρό της!
- Το «κρυφό» χωριό με τις 365 εκκλησίες μόλις μία ώρα από την Αθήνα
- Θεσσαλονίκη: Αδιανόητο «τέχνασμα» εργολάβου για να ολοκληρώσει τα έργα σε δρόμο - Δείτε φωτογραφία
- Το κόλπο για να κοιμηθείτε μέσα σε 1 λεπτό αν έχετε αϋπνία
- Παγκόσμιος συναγερμός για περιστατικά ανεξήγητης σοβαρής ηπατίτιδας σε παιδιά – Όλα τα σενάρια
- Πάτρα 3 παιδιά: “Είμαστε αντιμέτωποι με ένα «έγκλημα ζωής» και με δύο ανθρώπους που είναι εντελώς ανίκανοι και άσχετοι” λέει ο Δ.Σούρας
- Πανσέληνος Απριλίου: Αυτά τα τρία ζώδια επηρεάζονται περισσότερο
- ΕΝΦΙΑ: Βήμα - βήμα πώς να εκτυπώσετε το εκκαθαριστικό
- Έντι Ράμα: Επεισόδιο σε αεροπλάνο - Τον απομάκρυναν από την πτήση
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις NewsIt
- Επίδομα ακρίβειας: Πότε πληρώνεται το έκτακτο Δώρο Πάσχα σε συνταξιούχους - Ποιοί το δικαιούνται
- Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι Ρώσοι χτύπησαν στρατιωτικό εργοστάσιο στα προάστια του Κιέβου
- Άκης Σκέρτσος: Τον Μάιο τα νέα μέτρα για την ακρίβεια στην ενέργεια – Οι 4 μεταρρυθμίσεις
- Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό: Τη Μεγάλη Εβδομάδα όλα τα επεισόδια στο MEGA
- Σάββατο του Λαζάρου: Τα Λαζαράκια, τα κάλαντα και η Κυριακή των Βαΐων
- Ο γιος του Πρέντραγκ Στογιάκοβιτς και της Αλέκας Καμηλά ετοιμάζεται για το κολεγιακό μπάσκετ στις ΗΠΑ
- Ιτούδης για το Ολυμπιακός – Μονακό: «Θα του βάλει δύσκολα»
- Ξέσπασε ο Ολεκσάντρ Ζιντσένκο: «Μισώ τους ανθρώπους που εισέβαλαν στην Ουκρανία»
- Τα 4 προβλήματα που «καραδοκούν» αν χάσεις τον έλεγχο στο πασχαλινό τραπέζι
- Επίσημο: Νέος προπονητής στην Εθνική Τουρκίας ο Εργκίν Αταμάν
- Τελευταία Νέα NewsIt
- Σάββατο του Λαζάρου: Τα Λαζαράκια, τα κάλαντα και η Κυριακή των Βαΐων
- Επίσημο: Νέος προπονητής στην Εθνική Τουρκίας ο Εργκίν Αταμάν
- Επίδομα ακρίβειας: Πότε πληρώνεται το έκτακτο Δώρο Πάσχα σε συνταξιούχους - Ποιοί το δικαιούνται
- Μανώλης Σφακιανάκης: «Εσκεμμένα μπήκε το τάμπλετ στον τάφο της Τζωρτζίνας - Ο δεκάλογος των ερευνών στη συσκευή»
- Κυρώσεις Πούτιν στη Βρετανία! Απαγορεύει στον Μπόρις Τζόνσον και μέλη της κυβέρνησής του την είσοδο στη Ρωσία
- Σέρρες: Νεκρός 85χρονος – Τον καταπλάκωσε το τρακτέρ
- Φίλιππος Σοφιανός: Ένα τεράστιο μπράβο στους ανθρώπους που έσπασαν αυτή την ομερτά
- Ιτούδης για το Ολυμπιακός – Μονακό: «Θα του βάλει δύσκολα»
- Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό: Τη Μεγάλη Εβδομάδα όλα τα επεισόδια στο MEGA
- Καϊρί Ίρβινγκ: «Έλαβα τη σωστή απόφαση να μην εμβολιαστώ»
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Θεσσαλονίκη: Αυτοκίνητο έπεσε πάνω σε 6 σταθμευμένα οχήματα προκαλώντας υλικές ζημιές
- Επιδότηση καυσίμων – αίτηση gov.gr: Η διαδικασία για το freedom pass
- Ο Αταμάν ανέλαβε την εθνική Τουρκίας
- Αυτοκίνητο έπεσε τα ξημερώματα σε σειρά σταθμευμένων ΙΧ στη Θεσσαλονίκη
- Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ: Σε εξέλιξη η ψηφοφορία για τον τρόπο εκλογής προέδρου - Πώς τοποθετούνται στελέχη του κόμματος
- Ευρυδίκη Παπαδοπούλου: «Ήμουν σε κακοποιητική σχέση για επτά χρόνια»
- Βόρεια Κορέα: Παρέλαση... υπερπαραγωγή για την 110η επέτειο από τη γέννηση του «πατέρα ιδρυτή» της χώρας - Δείτε βίντεο
- Βύθιση του Moskva: Στεφάνι για «το πλοίο και τους ναύτες» σε τελετή στη Σεβαστούπολη
- Πάτρα: «Η αόρατη αρχή είναι εδώ» - Τι κρύβει το μήνυμα των «νονών» με τη σφαίρα έξω από τα μαγαζιά
