Τα αμυντικά δάνεια της ΕΕ των 150 δισ. ευρώ πρέπει να δαπανηθούν στην Ευρώπη, λέει η φον ντερ Λάιεν

14:13 11/3/2025 - Πηγή: NewsIt

Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν θα μπορούν να δαπανήσουν 150 δισ. ευρώ από τη νέα χρηματοδότηση για την άμυνα σε αμερικανικά όπλα, καθώς οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να αυξήσουν γρήγορα την ασφάλεια της Ευρώπης, αναπτύσσοντας παράλληλα την εγχώρια βιομηχανία όπλων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε δάνεια ύψους 150 δισ. ευρώ σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, προκειμένου τα κράτη μέλη να τα δαπανήσουν για όπλα, στο πλαίσιο

της προσπάθειας των ευρωπαϊκών πρωτευουσών να αυξήσουν γρήγορα τις αμυντικές τους ικανότητες ως απάντηση στην επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.

«Τα δάνεια αυτά θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν αγορές από Ευρωπαίους παραγωγούς, ώστε να βοηθήσουν στην ενίσχυση της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σήμερα Τρίτη (11.3.2025).  Αυτό σημαίνει ότι τα μετρητά θα μπορούσαν να δαπανηθούν μόνο για όπλα από χώρες της ΕΕ και άλλες ομοϊδεάτισσες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία και η Ελβετία, δήλωσαν πηγές στους Financial Times.

Η ιδέα «δάνεια έναντι όπλων» έλαβε πολιτική υποστήριξη από τους ηγέτες της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα. Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι θα παρουσιάσει μια πλήρη νομική πρόταση πριν από μια άλλη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ την επόμενη Πέμπτη.

Για την εφαρμογή της θα απαιτηθεί η υποστήριξη της ειδικής πλειοψηφίας των χωρών – που αντιπροσωπεύουν το 55% των εθνών του μπλοκ και το 65% του πληθυσμού του. Δεν είναι σαφές πόσες χώρες θα έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση, η οποία θα ωφελήσει τα κράτη μέλη των οποίων το κόστος δανεισμού είναι υψηλότερο από εκείνο της ΕΕ, εφόσον συμφωνηθεί, αναφέρουν οι FT.

Οι απειλές του Τραμπ να τερματίσει την αμερικανική προστασία ασφαλείας για τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ και οι αποφάσεις του να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και να αναζωπυρώσει τους δεσμούς με τη Ρωσία έχουν τρομάξει τους συμμάχους που φοβούνται ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στην Ουάσινγκτον.

Ο χαρακτηρισμός της φον ντερ Λάιεν «αγοράστε ευρωπαϊκά» έρχεται καθώς η Γαλλία και η Γερμανία διαπληκτίζονται για το πώς μπορούν να δαπανηθούν τα χρήματα του προϋπολογισμού της ΕΕ για την άμυνα. Η Γαλλία, η οποία έχει ζητήσει εδώ και καιρό περισσότερη «στρατηγική αυτονομία», έχει υποστηρίξει την άποψη ότι πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί στο πόσα χρήματα μπορούν να δαπανηθούν εκτός του μπλοκ, με ιδιαίτερη έμφαση στη μείωση της ποσότητας των όπλων που αγοράζονται από τις ΗΠΑ. Γάλλος αξιωματούχος δήλωσε ότι υπάρχει «ευρεία συναίνεση υπέρ των επενδύσεων στην ΕΕ». 

Ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μπενζαμέν Χαντάντ δήλωσε σήμερα ότι «η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση πρέπει να πηγαίνει στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Είναι απαραίτητο όχι μόνο για να βοηθήσουμε τις εταιρείες μας να αυξήσουν την ικανότητά τους, αλλά και για να διατηρήσουμε την κυριαρχία επί της χρήσης και της τεχνολογικής τεχνογνωσίας. Δεν μπορούμε να αφήσουμε άλλους φορείς να αποφασίζουν από απόσταση για τη χρήση της άμυνάς μας».

Ο Γάλλος αξιωματούχος εξήγησε ότι η προτίμηση του Παρισιού είναι να μην χρησιμοποιούνται χρήματα της ΕΕ για αμερικανικά όπλα, ακόμη και αν αυτά κατασκευάζονται με άδεια στην ήπειρο. Η Γερμανία απαίτησε μεγαλύτερη ευελιξία, εν μέρει για να αντικατοπτρίσει τον μεγάλο αριθμό μεγάλων αμυντικών εταιρειών της ΕΕ με βαθιές αλυσίδες εφοδιασμού ή συμφωνίες εταιρικής σχέσης σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Σχεδόν τα 2/3 των όπλων που εισήγαγαν τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ τα τελευταία πέντε χρόνια παρήχθησαν από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα. 

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι τα δάνεια «θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε μερικούς επιλεγμένους τομείς στρατηγικών δυνατοτήτων, από την αεράμυνα έως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, από τους στρατηγικούς καταλύτες έως τον κυβερνοχώρο» και να δαπανηθούν σε συμβάσεις διάρκειας πολλών ετών «για να δώσουν στη βιομηχανία την προβλεψιμότητα που χρειάζεται».

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν από κοινού κοινές συμβάσεις, κατά το πρότυπο παλαιότερων πρωτοβουλιών για την αγορά όπλων και πυρομαχικών για την Ουκρανία, όπως ένα πρόγραμμα υπό τσεχική ηγεσία που έχει παραδώσει περισσότερα από 1,5 εκατ. βλήματα πυροβολικού μεγάλου διαμετρήματος για το Κίεβο. «Ένα έθνος ανέλαβε το προβάδισμα. Άλλες συμμετείχαν, για να δώσουν μεγαλύτερες παραγγελίες. Η βιομηχανία αυξήθηκε και οι τιμές μειώθηκαν. Ήταν γρήγορο και αποτελεσματικό. Και αυτό ακριβώς χρειαζόμαστε τώρα: ταχύτητα και κλίμακα», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν.

Μια πρόταση της Επιτροπής που επιτρέπει στις πρωτεύουσες να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες έως και 1,5% του ΑΕΠ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, χωρίς να παραβιάζονται οι κανόνες της ΕΕ για το χρέος και τα επίπεδα του ελλείμματος, δεν θα έχει γεωγραφικούς περιορισμούς σχετικά με το πού θα μπορούσαν να δαπανηθούν αυτά τα πρόσθετα χρήματα, δήλωσαν αξιωματούχοι της Επιτροπής.

Αυτό θα μπορούσε να διευκολύνει πρόσθετες συνολικές αμυντικές δαπάνες της ΕΕ ύψους περίπου 650 δισ. ευρώ, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν. Ξεχωριστά, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι πρότεινε στην ΕΕ να δρομολογήσει ένα σύστημα εγγυήσεων για επενδύσεις, το οποίο, σύμφωνα με τη Ρώμη, θα μπορούσε να συμβάλει καταλυτικά στις ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της άμυνας.

Σε ένα εννοιολογικό σημείωμα, η Ρώμη εκτιμά ότι μια εγγύηση της ΕΕ ύψους 16,7 δισ. ευρώ θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 200 δισ. ευρώ σε ιδιωτικές επενδύσεις στην αεροδιαστημική, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την προηγμένη μεταποίηση, την τεχνητή νοημοσύνη και άλλους τομείς που σχετίζονται με την άμυνα τα επόμενα πέντε χρόνια. Η πρόταση της Ιταλίας αντανακλά τη σοβαρή ανησυχία της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι για το πώς μια αύξηση των ιταλικών αμυντικών δαπανών θα επηρέαζε το κλίμα της αγοράς μεταξύ των ομολογιούχων της, δεδομένου του ήδη υψηλού επιπέδου χρέους της Ρώμης.  

To άρθρο Τα αμυντικά δάνεια της ΕΕ των 150 δισ. ευρώ πρέπει να δαπανηθούν στην Ευρώπη, λέει η φον ντερ Λάιεν δημοσιεύτηκε στο NewsIT .