Η Ελλάδα απέναντι στην αναθεωρητική ρητορεία Ερντογάν
Στον απόηχο των γνωστών δηλώσεων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περί Λωζάνης, ακούω και διαβάζω αναλυτές, δημοσιογράφους, αλλά και φοιτητές μου να διατυπώνουν ανησυχίες για την ελληνική ασφάλεια και εδαφική ακεραιότητα. Θα ήθελα να υπενθυμίσω ορισμένα στοιχεία από τη διεθνή εμπειρία μετά το τέλος του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία ίσως βοηθήσουν να θέσουμε τη συμπεριφορά της τουρκικής ηγεσίας σε κάποια προοπτική:
Η μονομερής αναθεώρηση συνθηκών και, ακόμη σοβαρότερο, η βίαιη αλλαγή συνόρων μεταξύ κρατών αποτελούν σπάνια εξαίρεση και, πάντως, ουδέποτε έτυχαν de jure αναγνώρισης
Σήμερα και από τη σκοπιά της ισχύος η Τουρκία διαφέρει σημαντικά από τις υφιστάμενες περιπτώσεις κατεχουσών δυνάμεων: Δεν διαθέτει το δίκτυο διεθνούς διπλωματικής και υλικής υποστήριξης ούτε και την αποφασιστική στρατιωτική υπεροχή του Ισραήλ έναντι των ανταγωνιστών του, και δεν αποτελεί μεγάλη δύναμη με μόνιμη έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπως η Ρωσία. Η τουρκική ηγεσία αντιμετωπίζει ενδημική αστάθεια στο εσωτερικό, την οποία τροφοδοτούν η πολιτική αντιπαράθεση, θρησκευτικές διαφορές, το Κουρδικό ζήτημα, ο πόλεμος στη Συρία και η παρουσία εκατομμυρίων προσφύγων από γειτονικές χώρες. Επιπλέον, οι σχέσεις της με ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ρωσία και αρκετές από τις γειτονικές της χώρες δοκιμάζονται από περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά προβλήματα.
Αν υποτεθεί ότι οι κρίσιμες αποφάσεις στη γείτονα λαμβάνονται με βάση μια στοιχειωδώς ορθολογική στάθμιση κόστους-οφέλους, τότε είναι μάλλον απίθανο να αναμένει κανείς ότι, στην παρούσα φάση, θα διακινδύνευε να ανοίξει ένα νέο μέτωπο μέσω της αμφισβήτησης μιας Συνθήκης Ειρήνης η οποία βρίσκεται σε ισχύ από το 1923 και ρυθμίζει τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, το Ιράκ και, εν μέρει, τη Συρία. Μέχρι σήμερα, η Aγκυρα προβάλλει αξιώσεις έναντι της Ελλάδας για θέματα που είτε δεν ρυθμίζονται ρητά από τη Συνθήκη, όπως η υφαλοκρηπίδα και το εύρος του εναέριου χώρου, είτε η ρύθμισή τους αφήνει περιθώρια παρερμηνείας, όπως η αποστρατικοποίηση των νησιών και το καθεστώς των βραχονησίδων. Η αμφισβήτηση των ξεκάθαρων όρων της Συνθήκης για τα ελληνικά νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου θα αποτελούσε ποιοτικό άλμα που θα καθιστούσε την τουρκική πολιτική απροκάλυπτα αναθεωρητική και επεκτατική. Πολλοί θα σπεύσουν να παρατηρήσουν: «Μα, δεν είναι τέτοια εδώ και δεκαετίες;».
Η απάντηση είναι ότι μέχρι σήμερα οι τουρκικές αξιώσεις κινούνται στο «γκρίζο» περιθώριο που οι ρυθμίσεις της Συνθήκης της Λωζάνης αφήνουν στην επινοητικότητα και στις ανάγκες διαδοχικών κυβερνήσεων. Η αμφισβήτηση της ελληνοτουρκικής εδαφικής διευθέτησης του 1923 θα απειλούσε να ανατρέψει το συνολικό οικοδόμημα μιας Συνθήκης με θεμελιώδη σημασία για την ίδια τη γείτονα (όπου ακόμα αποκαλείται «ιδρυτικός τίτλος» της Τουρκικής Δημοκρατίας) αλλά και για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.
Επομένως, ό,τι και αν φαντασιώνονται οι τούρκοι εθνικιστές (όπως, ενδεχομένως, και έλληνες ή βούλγαροι ομοϊδεάτες τους), η αλλαγή συνόρων δεν συνιστά πρακτική πολιτική επιδίωξη. Το μοναδικό ενδεχόμενο να αμφισβητηθούν τα σύνορα ενός κράτους, όπως έχει δείξει η μεταπολεμική εμπειρία, είναι να αποτύχει το ίδιο το κράτος, δηλαδή, να καταστεί μη βιώσιμο (όπως συνέβη με τις αποικιακές αυτοκρατορίες ή αυταρχικά πολυεθνικά κράτη, όπως η πρώην Γιουγκοσλαβία, το Πακιστάν και το Σουδάν). Και τότε ακόμα δεν ευνοούνται οι τυχόν αναθεωρητικοί-επεκτατικοί γείτονες, αλλά μόνον οι εγχώριοι αυτονομιστές. Τώρα, τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να εξελιχθεί σε αποτυχημένο κράτος και να περάσει σε φάση διάλυσης; Η οικονομική κρίση και, κυρίως, η αποτυχία των πολιτικών κομμάτων εξουσίας να τη διαχειριστούν θα είχε ήδη ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου σε περίπτωση που υπήρχαν περιφέρειες με συμπαγείς πληθυσμούς τους οποίους θα συγκινούσε το ενδεχόμενο είτε της ανεξαρτησίας είτε της ενσωμάτωσής τους σε επιτυχημένο γειτονικό κράτος. Οι όροι αυτοί, οι οποίοι δεν πληρούνται σήμερα, είναι στο χέρι μας να παραμείνουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας.
* Ο Γιάννης Στεφανίδης διδάσκει Διπλωματική Ιστορία στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ
The post Η Ελλάδα απέναντι στην αναθεωρητική ρητορεία Ερντογάν appeared first on Protagon.gr.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Πάτρα: Τράκαρε με το μηχανάκι του, μίλησε κανονικά με τους τραυματιοφορείς του ΕΚΑΒ και λίγες ώρες αργότερα... απεβίωσε!
- Κατερίνα Γιουλάκη: Παιδιά, μην επιμένετε, τελείωσα εγώ
- Βόλος: Απέσπασαν 500 ευρώ από ηλικιωμένη προφασιζόμενοι τεχνικούς της ΔΕΗ
- Τηλεθέαση: Ποιοι βρέθηκαν στην κορυφή της AGB την Τετάρτη
- Βίντεο drone: Ήξερες πως η θάλασσα με τα 'παγωμένα κύματα' είναι στην Ελλάδα;
- Το «αντίο» του αρχισυντάκτη του περιοδικού «Εγώ»
- Αποζημιώσεις στους ασφαλισμένους στην ΑΣΠΙΣ και COMMERCIAL VALUE
- Νύφη έβαλε το κορμάκι της και μαζί με φίλες της χόρεψαν Beyonce στη δεξίωση και έγιναν Viral
- Ο πραγματικός «Αρχοντας των Δαχτυλιδιών» - Τι κρύβει ο 3.500 ετών σπουδαίος τάφος πολεμιστή, γεμάτος με θησαυρούς, στην Πύλο
- Τα βελγικά ΜΜΕ για την επίθεση στις Βρυξέλλες: «Μία πληγή που αιμορραγεί με την πρώτη ευκαιρία»
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Protagon
- Τελευταία Νέα Protagon
- Η Ελλάδα απέναντι στην αναθεωρητική ρητορεία Ερντογάν
- 1730
- 1732
- 1500
- Εκρηξη με τραυματίες κοντά σε αστυνομικό τμήμα στην Κωνσταντινούπολη
- Ευρωβουλευτής του UKIP γρονθοκοπήθηκε από συνάδελφό του
- 24ωρες απεργίες καθηλώνουν τα αεροσκάφη από την Κυριακή
- Αντώνης Σουρούνης, ο μύθος της γειτονιάς μου
- 16.00
- Ο «Οικογενειακός Θησαυρός» είχε αποκαλύψει το ενδιαφέρον Κιμούλη για το Σύνταγμα!
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Μπουρούσης και Σπανούλης έκλεψαν το τρόπαιο της Ευρωλίγκας
- Έριξε το διαδίκτυο η φωτογραφία νεκρής γοργόνας που τράβηξε Βρετανός
- Η γυναίκα που δεν αγοράζει τίποτα αν δεν είναι από «δεύτερο χέρι»
- Η Nissan δίνει το «παρών» στην έκθεση Transport Show 2016
- Παρεμβάσεις δήμου Αθηναίων και ΚΕΔΕ για τους πλειστηριασμούς
- Από τη Νέα Σμύρνη και τον Πανιώνιο, στις χειρότερες φυλακές του κόσμου (Video & Photos)
- Τα βελγικά ΜΜΕ για την επίθεση στις Βρυξέλλες: «Μία πληγή που αιμορραγεί με την πρώτη ευκαιρία»
- Δωρεάν WiFi: Γιατί μπορεί να είναι επικίνδυνο
- Ο Αντόνιο Γκουτέρες νέος Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ
- Νορβηγία: Απαγορεύει την μπούρκα σε σχολεία και πανεπιστήμια