Η επιστήμη για τον Μπολτ/ Να γιατί είναι ανίκητος

19:12 19/8/2016 - Πηγή: Protagon

Δεν είναι υπεραθλητής, είναι υπεράνθρωπος. Ο υπεραθλητής έρχεται πρώτος, σε αυτά τα δυο πιο απαιτητικά αγωνίσματα των Ολυμπιακών Αγώνων: τα 100 και τα 200 μέτρα. Ο υπεράνθρωπος, εξαφανίζει τον ανταγωνισμό. Ούτε -καν- αυτός που τερμάτισε δεύτερος, ο Καναδός ντε Γκράας (ο διάδοχός του στα σπριντ, σύμφωνα με τους ειδικούς), δεν πίστεψε ότι θα μπορούσε να τον νικήσει. Μέγας είσαι Μπολτ, και

θαυμαστές οι κούρσες σου.

Τα ξημερώματα (Παρασκευής), ο απίθανος Τζαμαϊκανός -με τις 19 νίκες σε 19 τελικούς- κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο (και) στα 200 μέτρα. Με το δικό του, μοναδικό στιλ. Χωρίς να δείξει το παραμικρό ζόρι. Σαν να έκανε τζόγκινγκ στο πάρκο. Λες και έτρεχε μόνος του. Μετά τον τερματισμό, μούτρωσε. Θύμωσε με τον εαυτό του, επειδή δεν είχε κάνει παγκόσμιο ρεκόρ. Για την ακρίβεια, ακόμη ένα παγκόσμιο ρεκόρ.

Αργότερα, το ξανασκέφτηκε: «Τι άλλο να κάνω, για να αποδείξω ότι είμαι ο καλύτερος αθλητής;», αναρωτήθηκε. Είναι οκτώ φορές χρυσός Ολυμπιονίκης, 11 φορές παγκόσμιος πρωταθλητής, 23 φορές νικητής του Diamond League και κάτοχος οκτώ παγκόσμιων ρεκόρ. Αλήθεια, τι άλλο, Γιουσέιν;

O Μπολτ λατρεύει τα παιχνίδια με τον φωτογραφικό φακό (REUTERS/David Gray)

Με την περίπτωσή του ασχολήθηκε και η επιστήμη. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση European Journal of Physics, η μεγάλη μάζα σώματος του Μπολτ, τον καθιστά λιγότερο αεροδυναμικό από τον μέσο άνθρωπο, αλλά και από τους περισσότερους αντιπάλους του. Επιπλέον, όπως συμπεραίνουν άλλες μελέτες, η αντίδρασή του στην εκκίνηση είναι από τις χειρότερες μεταξύ των αθλητών του επιπέδου του. Σε αυτή την τελευταία του κούρσα, στα 200 μέτρα, ξεκίνησε προ-τελευταίος.

Αεροδυναμικός δεν είναι, στην εκκίνηση χάνει χρόνο, τότε γιατί κανένας δεν μπορεί να τον νικήσει; Επειδή αυτά τα δυο ελαττώματα αντισταθμίζονται -με το παραπάνω- από τον απίστευτο διασκελισμό του. Χάρη στο ύψος του (1,96), στο μήκος των ποδιών του και στις ισχυρές μυϊκές του ίνες -οι οποίες οφείλονται στην κατασκευή του, κι όχι μόνο στη σκληρή προπόνηση- ο Μπολτ διανύει τα 100 μέτρα με 41 βήματα. Ο μέσος (πρωτ)αθλητής χρειάζεται πάνω από 45.

Τι σημαίνει αυτό; Μικρότερη κόπωση των μυών, η οποία έρχεται έπειτα από κάθε βήμα. Η αίσθηση του τηλε/θεατή που παρακολουθεί μια κούρσα του, είναι ότι ο Μπολτ, από την εκκίνηση μέχρι τον τερματισμό αυξάνει διαρκώς την ταυχύτητά του. Αλλά είναι ψευδαίσθηση, λένε οι ειδικοί. Αυτό συμβαίνει έως τα 70 μέτρα -περίπου- οπότε και φτάνει στην κορύφωσή του. Τη στιγμή εκείνη τρέχει με 43,45 χιλιόμετρα την ώρα, κατά μέσον όρο. Στη συνέχεια επιβραδύνει, όμως μόνο κατά μερικά εκατοστά του δευτερολέπτου για κάθε δέκα μέτρα που απομένουν. Αυτό το ανεπαίσθητο «φρενάρισμα», δεν το πιάνει το μάτι. Και -το κυριότερο- ο Τζαμαϊκανός μειώνει ταχύτητα με βραδύτερο ρυθμό από κάθε άλλον αθλητή.

Ο τερματισμός στα 200 μέτρα των αντρών. Ο Μπολτ είναι πρώτος και κραυγάζει – όπως πάντα (REUTERS/Lucy Nicholson)

Σωστά καταλάβατε. Ο σπρίντερ που θα καταφέρει να τρέξει τα 100 μέτρα σε λιγότερα από 41 βήματα, θα τον προσπεράσει. Αλλωστε, ακριβώς αυτό προσπαθούσε να πετύχει -τα τελευταία χρόνια- ο εν δυνάμει μεγαλύτερος αντίπαλός του, ο Αμερικανός Τζάστιν Γκάτλιν, που τον… έφαγε η σιγουριά στους προκριματικούς των 200 μέτρων. Στον στίβο του Ορλάντο (στη Φλόριντα των ΗΠΑ), όπου προπονείται, είχε στηθεί ένα ολόκληρο ηλεκτρονικό σύστημα, προκειμένου ο Γκάτλιν να βελτιώσει τις επιδόσεις του κατά… δύο δεκάκις χιλιοστά του δευτερολέπτου σε κάθε διασκελισμό.

Οπως έγραψε το αμερικανικό περιοδικό τεχνολογίας «Wired», ο Ραλφ Μαν, υπεύθυνος βιομηχανικής των σπριντ και των εμποδίων των ΗΠΑ, είχε εγκαταστήσει στο ταρτάν μια σειρά καλωδίων, συνδεδεμένων με τέσσερις κάμερες υψηλής ταχύτητας που καταγράφουν 300 καρέ το δευτερόλεπτο. Δηλαδή, σχεδόν 3.000 εικόνες σε κάθε «κατοστάρι». Στις κούρσες προπόνησης, ο Γκάτλιν έπρεπε να πατήσει τα σημάδια που είχαν τοποθετηθεί στο «κουλουάρ».

Στη συνέχεια, ένα ειδικό πρόγραμμα στον υπολογιστή του Μαν, συνέκρινε την κούρσα του αμερικανού πρωταθλητή με μια εικονική: ενός ομοιώματός του, το οποίο τρέχει τέλεια τα 100 μέτρα παίρνοντας την ιδανική στάση σώματος σε κάθε διασκελισμό, ώστε να διανύσει την απόσταση σε λιγότερα από τα 41 βήματα του Μπολτ. Υποτίθεται πως, όταν ο Γκάτλιν αντιγράψει πιστά το ομοίωμά του, θα καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ του αντιπάλου του. Αλλά, στα 34 του, μάλλον είναι αργά.

Ο Μπολτ πάει στην κούρσα αποφασισμένος να νικήσει. Κι όταν κερδίζει χωρίς ρεκόρ, του κακοφαίνεται.

Οι επιστήμονες που μελέτησαν το «Aστροπελέκι» -τον Μπολτ- κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η σωματοδομή του αγγίζει την τελειότητα. Οπως εξήγησε στην Daily Mail ο καθηγητής βιοστατιστικής Αλαν Νέβιλ, οι ψηλοί και λεπτοί αθλητές, όπως ο Τζαμαϊκανός, έχουν ακόμη ένα πλεονέκτημα: αποβάλλουν τη θερμότητα του σώματος ταχύτερα από τους άλλους, λόγω της μεγαλύτερης επιφάνειας δέρματος που διαθέτουν. Κάτι που επιτρέπει στους μύες τους να δουλεύουν «στα κόκκινα» για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Είναι μόνο ζήτημα κορμιού, ταλέντου και εξάσκησης; Αλλοι επιστήμονες (Αμερικανοί αυτοί) ισχυρίζονται -δεν θα το πιστέψετε- ότι, πρακτικά, ο Γκάτλιν είναι πιο γρήγορος από τον Μπολτ. Τότε, γιατί τερματίζει πίσω του; Επειδή -απαντούν- σε τέτοιους ακραία ανταγωνιστικούς τελικούς, όπου τα πάντα κρίνονται σε 10 ή 20 δευτερόλεπτα, παίζει καθοριστικό ρόλο η προσωπικότητα. Η συγκέντρωση, η ψυχραιμία και -πάνω απ’ όλα- η αυτοπεποίθηση. Ο Γκάτλιν έχει κατά νου να μη χάσει. Ο Μπολτ πάει στην κούρσα αποφασισμένος να νικήσει. Κι όταν κερδίζει χωρίς ρεκόρ, του κακοφαίνεται.

Οπως συνέβη τα ξημερώματα. Αλήθεια, γιατί ο Μπολτ δεν κατάφερε να ρίξει τον χρόνο στα 200 μέτρα κάτω από τα 19″, όπως είχε υποσχεθεί (ότι θα προσπαθούσε); Διότι, κακά τα ψέματα. Μετά την αλλαγή του κανονισμού και την αποβολή του αθλητή από την πρώτη -κιόλας- άκυρη εκκίνηση, θα είναι πολύ πιο δύσκολο στο μέλλον να δούμε εντυπωσιακές «εκτοξεύσεις», με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις επιδόσεις. Στη συγκεκριμένη κούρσα, άλλοι δυο ανασταλτικοί παράγοντες ήταν το βρεγμένο ταρτάν και η αυξημένη (πάνω από 85%) υγρασία.

Η διαφορά του από τον δεύτερο στον τελικό των 200 μέτρων (REUTERS/Leonhard Foeger)

Για τον Μπολτ, αυτή ήταν η τελευταία ευκαιρία. Θα τον απολαύσουμε μόνο μια φορά ακόμα, στη σκυταλοδρομία 4Χ100. Την Κυριακή, την ημέρα που τελειώνουν οι Αγώνες στο Ρίο, γίνεται 30 ετών και αποχωρεί. Θα ξαναδούμε, άραγε, κάποιον άλλον σαν αυτόν; Ο ίδιος, όταν ρωτήθηκε, απάντησε με την αυτοπεποίθηση που τον χαρακτηρίζει: «Αμφιβάλλω. Κανείς δεν μπορεί να γίνει ο επόμενος Γιουσέιν Μπολτ». Η επιστήμη, όμως, λέει άλλα. Ισχυρίζεται ότι, σε μερικά χρόνια, ο Τζαμαϊκανός θα μας φαίνεται… αργός.

Αν και προηγούμενες μελέτες είχαν συμπεράνει πως το ανυπέρβλητο εμπόδιο για την περαιτέρω αύξηση της ταχύτητας του ανθρώπου είναι ότι τα κάτω άκρα του μπορούν να δεχθούν περιορισμένη ποσότητα ισχύος, όταν ακουμπούν στο έδαφος, νεώτερη έρευνα ανατρέπει αυτή τη θεωρία. Αποδεικνύει ότι το «μυστικό» κρύβεται στην ταχύτητα σύσπασης των μυών και -μετρώντας την- εκτιμά πως ο άνθρωπος είναι βιολογικά ικανός να «πιάσει» ταχύτητα περίπου 65 χιλιομέτρων την ώρα.

Σχεδόν 20 χλμ./ώρα μεγαλύτερη από αυτή του ρέκορντμαν τζαμαϊκανού σπρίντερ. Εκείνος που θα τρέξει τόσο γρήγορα, θα φτάσει στη γραμμή τερματισμού μιας κούρσας 100 μέτρων, σε 6,67 δευτερόλεπτα. Στον ίδιο χρόνο, ο Μπολτ έχει διανύσει μόλις 60 μέτρα.

Επιστημονική φαντασία; Μπορεί. Αλλά, μην ξεχνάτε ότι πριν από δυο δεκαετίες, απίθανα φάνταζαν και τα ρεκόρ που ο Μπολτ θα μας κληρονομήσει: τα 9″,63 στα 100 μέτρα και τα 19″,19 στα 200 μέτρα.

Πριν βγει στη σύνταξη, ο «άνθρωπος – αστραπή» θα επιδιώξει να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο και στη σκυταλοδρομία 4Χ100. Για να γίνει ο πρώτος αθλητής στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων που θα έχει κυριαρχήσει, και στα τρία αγωνίσματα, σε τρεις διαδοχικές Ολυμπιάδες. Θα είναι κάτι το μυθικό. Κάτι το αξεπέραστο, στο ορατό μέλλον.

The post Η επιστήμη για τον Μπολτ/ Να γιατί είναι ανίκητος appeared first on Protagon.gr.