Η φύση του ενιαίου κράτους ως εχέγγυο ομαλότητας

19:12 23/12/2017 - Πηγή: Protagon

Μία από τις συνηθέστερες μορφές κράτους είναι αυτή του ενιαίου. Το ενιαίο κράτος θεωρείται το πιο διαδεδομένο παγκοσμίως καθότι προάγει σταθερότητα, ενότητα και ασφάλεια. Είναι όμως πάντα έτσι; Τα ομοσπονδιακά κράτη ή οι συνομοσπονδίες δεν παρέχουν κάτι αντίστοιχο;

Ας δούμε λοιπόν τη σημασία όσον αφορά τη διάρθρωση τέτοιων κρατών αλλά και τις επιπτώσεις στην ενότητα και την έννομη τάξη τους.

Το ενιαίο κράτος όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία δεσμεύει όλη την περιφέρεια με το Σύνταγμά του, τους νόμους και κάθε

μορφή δοτής εξουσίας του.

Να σημειωθεί πως το κράτος της Ισπανίας καθότι ενιαίο όπως αναφέρθηκε έχει μια ιδιαιτερότητα δηλαδή αυτή της δοτής και ενισχυμένης αυτονομίας στις περιφέρειές της. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως το ενιαίο κράτος της Ισπανίας προσιδιάζει περισσότερο σε ένα ομοσπονδιακό κράτος λόχου χάρη Γερμανία και η Γερμανία σε ένα ενιαίο κράτος αφού παρά την ομοσπονδιοποίηση της ελέγχει αρκετά τα ομόσπονδα κρατίδια.

Η Καταλονία λοιπόν ως περιφέρεια της Ισπανίας διαθέτει ιδιαιτερότητα στη γλώσσα, τον πολιτισμό-κουλτούρα και είναι συνάμα μια αρκετά εύπορη περιφέρεια όπου πιθανώς δεδομένης της οικονομικής κρίσης ο τοπικός περιφερειάρχης θεώρησε σώφρον μια απόσχιση. Ίσως, μια τέτοια κίνηση να σηματοδοτεί πολιτικά κίνητρα και όχι άγνοια της νομοθεσίας. Αφού παρά την ενεργοποίηση του οικείου άρθρου ο πρωθυπουργός επικαλέστηκε την αναστολή του προς χάριν σταθερότητας και επίκλησης ασφάλειας στην χώρα.

Η Ιταλία από την άλλη είναι και αυτή ένα ενιαίο κράτος όπου διαθέτει αποκεντρωμένες διοικήσεις και αυτόνομα κρατίδια όπως το Σαν Μαρίνο και το Βατικανό. Επομένως, διερωτάται κανείς τι εξυπηρετεί αυτή η διαφοροποίηση στα ενιαία κράτη. Μάλλον η απάντηση είναι εμφανής αν σκεφτεί κανείς π.χ πως το Σαν Μαρίνο είναι φορολογικός παράδεισος.

Σε αντιδιαστολή με το ενιαίο κράτος είναι η ομοσπονδία, ήτοι ένωση κρατών με κοινή γλώσσα, πολιτισμό και ιστορική μνήμη ή διαίρεση ενιαίου κράτους και σύσταση ομοσπονδίας για γεωστρατηγικούς-γεωπολιτικούς λόγους. Στην ομοσπονδία τα συντάγματα κάθε κράτους εναρμονίζονται με το κέντρο αλλά παράλληλα υπάρχει και σχετική αυτονομία στα ομόσπονδα κρατίδια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γερμανία ομοσπονδιακό κράτος συνταγματικά αλλά πάρα ταύτα προσιδιάζει περισσότερο σε ενιαίο κράτος όσον αφορά την άσκηση πολιτικής. Άρα είναι δύσκολο να επικρατήσει και να επιβληθεί το ομοσπονδιακό κράτος; Και μήπως πάλι καταλήγουμε σε μορφώματα του ενιαίου;

Ας δούμε όμως τι γίνεται με το κράτος των ΗΠΑ μία πρώην συνομοσπονδία που μετατράπηκε σε ομοσπονδία. Αδιαμφισβήτητα, το ομοσπονδιακό εγχείρημα πέτυχε. Τα πρώην συνομόσπονδα κράτη όπου ήταν ανεξάρτητα ενωμένα μεν για λόγους κοινών σκοπών-στόχων μετατράπηκαν σε ομόσπονδα με κοινό σύνταγμα , κοινή δημοσιονομική και νομισματική πολιτική. Το βασικό είναι το κοινό τραπεζικό σύστημα κάτι που δεν διαθέτει η Ευρώπη αλλά και ούτε κοινή δημοσιονομική πολιτική.

Προσπαθώντας λοιπόν μέσα από την εξέταση όλων των μορφών κρατών να καταλήξουμε στην πιο συμφέρουσα διαπιστώνουμε πως στα πλαίσια της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας αλλά και κοινωνίας ίσως να μην υπάρχει σαφής απάντηση αφού οι εξελίξεις είναι αέναες.

Αναμφίβολα ένα ενιαίο κράτος πέρα από την σταθερότητα-ομαλότητα πρέπει να δίνει και την δυνατότητα κάθε φορά να δημιουργεί διαφορετικές διμερείς ή πολυμερείς συνεργασίες με τους γείτονες του ανάλογα τις καταστάσεις-εξελίξεις.

Συνοψίζοντας, αφού το ζητούμενο είναι η ευημερία των λαών οι εκάστοτε πολιτικές ατζέντες οφείλουν να αποβλέπουν όχι μόνο στην επεκτατική πολιτική αλλά και στη παγκόσμια συνεργασία όσο δύσκολο και να είναι αυτό , είτε διαγράφονται από ενιαία είτε από ομόσπονδα ή συνομόσπονδα κράτη.

* Η Μένια Τζιοβάρα είναι πολιτική επιστήμονας Νομικής Αθήνας

The post Η φύση του ενιαίου κράτους ως εχέγγυο ομαλότητας appeared first on Protagon.gr.