Η «γιαπωνέζικη τραγωδία» που αγαπήσαμε από την Λυρική

12:44 12/1/2016 - Πηγή: Protagon

«Tη νεαρή γκέισα “δεσποινίς Πεταλούδα” νοίκιασε έναντι 39 δολαρίων τον μήνα ένας Αμερικάνος Αξιωματικός. Από αυτά, 4 δολάρια στοίχιζε η κρατική άδεια που της επέτρεπε να είναι ερωμένη του και της εξασφάλιζε πρόσβαση στα δημόσια λουτρά, 25 δολάρια στοίχιζε η κατοικία και 10 ακόμα δολάρια μια υπηρέτρια. Εκείνος απολάμβανε τις ανέσεις ενός “γάμου” με ημερομηνία λήξης και εκείνη είχε στέγη και υπηρέτρια. Ο αξιωματικός φεύγοντας για την Αμερική της υποσχέθηκε ότι θα επέστρεφε κοντά της όταν ο κοκκινολαίμης θα ξανάφτιαχνε τη φωλιά του. Αντ’ αυτού την άφησε πάμπτωχη με ένα μωρό στην αγκαλιά». Με αυτή

την αφήγηση της αδερφής του που έζησε στο Ναγκασάκι και αφορούσε την πραγματική ιστορία της νεαρής γκέισας Τσο -Σαν, ο συγγραφέας Τζων Λούθερ ξεκίνησε να γράφει το σύντομο διήγημα του, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για το θεατρικό έργο και στη συνέχεια για την όπερα του Πουτσίνι.

Η Μαντάμα Μπαττερφλάι είναι διάσημη για τις υπέροχες άριες, την πρόδηλα μελωδική μουσική και τη δραματική θεατρικότητά της. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο το οποίο καταφέρνει να συγκινεί διαχρονικά και να προκαλεί έντονα συναισθήματα, ανάγοντας την αλαβάστρινη μορφή της ηρωίδας του σε σύμβολο ανεξάντλητης υπομονής και αιώνιας, σταθερής αγάπης. Η όπερα θα ανέβει από την Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, από τις 17 Ιανουαρίου, σε σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια και φωτισμούς του Νίκου Πετρόπουλου. Σημειώνει ο ίδιος:

«Μελετώντας σε βάθος την όπερα του Πουτσίνι προκειμένου να σκηνοθετήσω το έργο για την Εθνική Λυρική Σκηνή, μια σημαντική λεπτομέρεια έγινε απόλυτα σαφής στο μυαλό μου: Η όπερα αυτή δεν θέλει μια “γιαπωνέζικη” προσέγγιση, στο ύφος του Θεάτρου Νο, αλλά μια καθαρά “δυτική” αντιμετώπιση, γιατί το έργο αυτό είναι ουσιαστικά η δυτική ματιά σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται στην Ιαπωνία στις αρχές του 20ού αιώνα. Είναι η ματιά του Πιερ Λοτί και της Madame Chrysanthème, του βιβλίου του πάνω στο οποίο βασίστηκε το λιμπρέτο της όπερας του Πουτσίνι.

Προσπάθησα λοιπόν να δώσω το “άρωμα” της γιαπωνέζικης κουλτούρας, χωρίς απαραίτητα να την αντιγράψω κατά γράμμα. Το σκηνικό είναι άσπρο και αφαιρετικό, τόσο για να τονίσει την αίσθηση της απλότητας που έχει η άποψη αυτού του λαού για τη ζωή, όσο και τον επερχόμενο θάνατο της ηρωίδας, μια και το πένθιμο χρώμα στην Ιαπωνία είναι το λευκό.

Η Μπαττερφλάι είναι ένα πλάσμα θύμα τόσο της δικής της μοίρας, όσο και του Πίνκερτον, τον οποίο ερωτεύεται και παντρεύεται, χωρίς να μπορεί ουσιαστικά να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις αυτού του γάμου. Το σπίτι που χτίζει για να στεγάσει τον γάμο της, είναι χάρτινο και “ψεύτικο”, είναι σπίτι και φυλακή συγχρόνως, που στο τέλος της Α’ Πράξης κατεβαίνει από τον ουρανό, σαν από μηχανής θεός, που την περικλείει και την φυλακίζει.

Στις επόμενες Πράξεις το σπίτι αυτό βρίσκεται αρχικά σε ένα λόφο, απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο, όπως είναι και η ίδια απομονωμένη από τον κοινωνικό της περίγυρο, τον οποίο άλλωστε η ίδια αρνήθηκε για χάρη του Πίνκερτον. Στην τελευταία, όμως, Πράξη το σπίτι είναι βυθισμένο κάτω από το λόφο, με το λιμάνι και την πόλη να φαίνονται από ψηλά, κάτι που συμβολίζει το βύθισμα της ηρωίδας στην απελπισία και στην ιδέα του επερχόμενου θανάτου, τονίζοντας ακόμα πιο έντονα την απομόνωσή της. Με την αυτοκτονία της (κάτι που είναι ουσιαστικά εκτός του ιαπωνικού κώδικα τιμής που ακολουθούσαν οι ευγενείς σαμουράι), η σκηνή λούζεται στο κόκκινο φως, που είναι η προσφορά αίματος της Μπαττερφλάι στον Πίνκερτον και η πύλη της λύτρωσής της και της ελευθερίας της από τη φυλακή ενός γάμου που η ίδια πίστεψε σαν αληθινό».

Τις παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών διευθύνουν οι Λουίς Φερνάντο Μαλέιρο και Ηλίας Βουδούρης, ενώ τη στιλιστική κινησιολογία υπογράφει η Μαρίζα Βινιεράτου. Στους βασικούς ρόλους συναντούμε Έλληνες και ξένους καταξιωμένους Μονωδούς. Στον ομώνυμο ρόλο η αγαπημένη του ελληνικού κοινού Τσέλια Κοστέα, η οποία είχε μαγέψει με την ερμηνεία της στον ρόλο αυτό, το καλοκαίρι του 2013 στο Ηρώδειο. Στη δεύτερη διανομή η Ιταλίδα σοπράνο Ραφαέλλα Αντζελέττι, η οποία έχει στο βιογραφικό της σημαντικές συνεργασίες με μαέστρους όπως ο Ρικάρντο Μούτι, ο Ζούμπιν Μέττα, ο Ντανιέλ Ορέν κ.ά. Στον ρόλο του Μ.Φ. Πίνκερτον θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε τον διακεκριμένο Ιταλό τενόρο Ντάριο Ντι Βιέτρι και τον Δημήτρη Πακσόγλου. Στον ρόλο του Σάρπλες, ο ανερχόμενος βαρύτονος Διονύσης Σούρμπης, ο οποίος για την πρόσφατη εμφάνιση του στην Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, έλαβε θετικότατες κριτικές από τον Βρετανικό Τύπο. Στη δεύτερη διανομή τον ρόλο ερμηνεύει ο Πέτρος Σαλάτας.

17, 20, 22, 23, 24, 27 Ιανουαρίου 2016, στο Μέγαρο Μουσικής

The post Η «γιαπωνέζικη τραγωδία» που αγαπήσαμε από την Λυρική appeared first on Protagon.gr.