Πώς ο άνθρωπος έσβησε τις ρίγες των αλόγων όταν τα εξημέρωσε

17:36 4/1/2016 - Πηγή: Protagon

Τα περισσότερα άλογα και τα βραχύσωμα πόνυ έμοιαζαν με τις ριγωτές ζέβρες σαν δύο σταγόνες νερό, ώσπου οι άνθρωποι τα μετέτρεψαν σε κατοικίδια και αλλοίωσαν την τραχιά φυσιογνωμία τους όχι μόνο ψυχικά αλλά και εμφανισιακά. Οι επιστήμονες έφτασαν στο συμπέρασμα ότι το ριγωτό καμουφλάζ (το αποκαλούμενο «καστανόφαιο μοτίβο») που είχαν όταν ζούσαν σε άγριες, ατίθασες αγέλες και το οποίο τους χρησίμευε για να αποφεύγουν τους εχθρούς τους, ξεθώριασε και τελικά απαλείφθηκε όταν εξημερώθηκαν και αναγκάστηκαν να εργάζονται κουβαλώντας φορτία και να μεταφέρουν αναβάτες. Το απαλό χρώμα στα άλογα με μοτίβο

καμουφλάρει καλύτερα τα ζώα αυτά και τα κάνει δυσδιάκριτα για τους θηρευτές τους, τις τίγρεις, τα λιοντάρια και άλλα αρπακτικά αιλουροειδή. Αντίθετα τα οικόσιτα άλογα, τα οποία επιλέχτηκαν επί σειρά ετών με κριτήριο να είναι ευδιάκριτα, στην πλειονότητά τους δεν διαθέτουν το «καστανόφαιο μοτίβο» και εμφανίζουν εντονότερους χρωματισμούς που καταμερίζονται στο σώμα τους ομοιόμορφα.

Σύμφωνα με μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκυρο Nature Genetics, τα άλογα που δεν φέρουν το μοτίβο διαθέτουν μία από τις δύο γονιδιακές μεταλλάξεις η οποία έχει καταγραφεί με τον κωδικό TBX3 και έχει ως αποτέλεσμα το γονίδιο να είναι λιγότερο εμφανές στο δέρμα. Στα άλογα με το «καστανόφαιο μοτίβο» η πρωτεΐνη αυτή κάνει την παρουσία της αισθητή στο βολβό της τρίχας -όπου η παραγωγή χρωστικών ουσιών μπλοκάρεται- και έχει ως αποτέλεσμα οι τρίχες να χρωματίζονται μόνο στη μία τους πλευρά. Aυτό δίνει στο τρίχωμα των αλόγων με το μοτίβο την ξέθωρη όψη του. Συγκρίνοντας το DNA των σύγχρονων αλόγων με εκείνο τον προγόνων τους που έζησαν πριν από 40.000 χρόνια, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως μία μετάλλαξη του αλόγου χωρίς μοτίβο επιλέχθηκε τελικά από τους ανθρώπους για να εξημερωθεί και να ενταχθεί στην οικιακή οικονομία ως κατοικίδιο. Σε αντίθεση με το «ένδυμα» των περισσότερων γνωστών θηλαστικών, το χρωματιστό τρίχωμα των αλόγων με «καστανόφαιο μοτίβο» δεν είναι ομοιόμορφα απλωμένο στο σώμα τους.

Οπως επισημαίνει στην The Telegraph η Φρέγια Ιμσλαντ που φοιτά στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα στη Σουηδία, «το καστανόφαιο χρώμα στα άλογα χαρακτηρίζεται από ξέθωρους χρωματισμούς που επηρεάζουν το μεγαλύτερο μέρος του τριχώματος, αφήνοντας ωστόσο αλώβητες περιοχές με έντονο χρώμα, με κυρίαρχο σχέδιο μια σκουρόχρωμη λωρίδα». Αυτή η λωρίδα και άλλα διακριτικά σχήματα από το μοτίβο θεωρούνται επιβιώσεις πρωτογονισμού. Τα περισσότερο οικόσιτα άλογα δεν διαθέτουν το «καστανόφαιο μοτίβο», με δυσδιάκριτους ή εξαχνωμένους χρωματισμούς και αμυδρή ή εντελώς απούσα λωρίδα στη ράχη. Τα άλογα με μοτίβο θεωρείται πως ανήκουν στις άγριες ράτσες, όπως τα άλογα Ψεβάλσκι, τα οποία έχουν στενή συγγένεια με τον πρόγονο του οικόσιτου αλόγου. Αυτά τα ζώα διαθέτουν εξαιρετικά ευδιάκριτο μοτίβο, όπως άλλες ράτσες άγριων αλόγων, π.χ. τα κιάνγκ, οι όναγροι και οι άγριοι αφρικανικοί όνοι, καθώς επίσης και τα κουάγκα, ένα υποείδος της καθαρόαιμης ζέβρας, το οποίο έχει πλέον εξαφανιστεί.

Η Φρέγια Ιμσλαντ υπογραμμίζει πως η χρωματική διασπορά του μοτίβου και η ξέθωρη όψη του δείχνει πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το καμουφλάζ στα άλογα. Το τρίχωμα από τις σκοτεινές περιοχές των αλόγων αυτών δημιουργεί αντίθεση με τον έντονο χρωματισμό καθεμιάς από τις τρίχες τους. Και παρόλο που οι επιστήμονες έχουν μελετήσει τις αποχρώσεις του τριχώματος λεπτομερειακά και για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτού του είδους η χρώση αποτελεί κάτι καινοφανές για την επιστήμη και είναι εντελώς απίθανο να τη συναντήσει κανείς στα πρωτεύοντα θηλαστικά (όπως ο άνθρωπος ή ο πίθηκος), σε τρωκτικά και σε σαρκοβόρα. Προγενέστερες έρευνες σε ανθρώπους και ποντίκια εργαστηρίου αποκάλυψαν πως η ΤΒΧ3 ελέγχει αρκετές κρίσιμες λειτουργίες που επηρεάζουν τα οστά, τους ιστούς του στήθους και την καρδιά. Η μελέτη παρέχει αρκετές ενδείξεις ότι κατά τα φαινόμενα η παραλλαγή του «καστανόφαιου μοτίβου» εμφανίστηκε στα άλογα σχετικά πρόσφατα, σε κάποια φάση από τη διαδικασία εξημέρωσής τους και μετατροπής τους σε κατοικίδια.

The post Πώς ο άνθρωπος έσβησε τις ρίγες των αλόγων όταν τα εξημέρωσε appeared first on Protagon.gr.