Σάτιρα ή ρατσιστική επίθεση;

10:30 14/1/2016 - Πηγή: Protagon

Τα νερά της θάλασσας το έφεραν κι εκείνα το πήραν. Ο Αϊλάν Κουρντί, το τρίχρονο παιδάκι από τη Συρία, έγινε κάτι παραπάνω από σύμβολο της προσφυγικής κρίσης. Ηταν πρωταγωνιστής μιας σύγχρονης πιετά: αφημένο στην παραλία του Μπόντρουμ να το χτυπούν τα κύματα, στα χέρια του άνδρα του Λιμενικού, στη συγκλονισμένη συνείδηση του κόσμου. Και τώρα στις σελίδες του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo.

Μόνο που οι σκιτσογράφοι του περιοδικού δεν του επιφύλαξαν μνήμη σύγχρονου μάρτυρα, αλλά οιονεί

δράστη σεξουαλικών επιθέσεων. Σαν και αυτές που συνέβησαν το τελευταίο διάστημα στη Γερμανία. Τι θα συνέβαινε στον Αϊλάν αν ζούσε; Τι θα γινόταν όταν θα μεγάλωνε; Ο σκιτσογράφος του περιοδικού τον φαντάζεται να μετεξελίσσεται σε σεξουαλικά αδηφάγο ον (μια πρόσμιξη ανθρώπου με γουρούνι) και να «κυνηγάει» γυναίκες της Β. Ευρώπης.

Εχει όρια η σάτιρα; Το σίγουρο είναι ότι το συγκεκριμένο σκίτσο, όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Guardian, έχει προκαλέσει ήδη δημιουργώντας δύο αντίπαλα «στρατόπεδα»: στη μια πλευρά στέκουν εκείνοι που το αποκηρύσσουν με βδελυγμία και οι άλλοι που παραμένουν στη σκωπτική διάθεση που είναι συνώνυμη της αποδομητικής σάτιρας.

Το επίμαχο σκίτσο του Charlie Hebdo

Το σκίτσο, από μόνο του, είναι εύγλωττο: υπό τον τίτλο «Μετανάστες», δείχνει δύο λάγνους ανθρώπους-χοίρους, με τη γλώσσα έξω και τα χέρια απλωμένα, να κυνηγούν δύο τρομαγμένες γυναίκες που τρέχουν για να σωθούν.

Ως ένθεση στο σκίτσο, υπάρχει η γνωστή φωτογραφία του Αϊλάν να κείτεται στην άμμο. Το «θέμα» προκύπτει από τη λεζάντα που έχει η «σύνθεση»: «Τι θα γινόταν ο μικρός Αϊλάν αν μπορούσε να μεγαλώσει;» και η απάντηση είναι αρκούντως σκληρή: «ψηλαφητής οπίσθιων στη Γερμανία».

Το σκίτσο δημοσιεύτηκε μια εβδομάδα μετά την πρώτη «μαύρη» επέτειο της δολοφονικής επίθεσης στα γραφεία του περιοδικού από τρομοκράτες. Η αντίδραση ήταν έντονη. Στο Twitter, ως συνήθως, ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι από ποικίλες αναρτήσεις. Κάποιοι χρήστες χαρακτήρισαν το σκίτσο ρατσιστικό και απαράδεκτο και άλλοι ότι προσπαθεί να σατιρίσει όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη με το μεταναστευτικό κύμα. Μάλιστα, ο δημοσιογράφος των Financial Times, Κρίστοφερ Τόμπσον πρότεινε να δούμε το σκίτσο ως μια προσπάθεια του σκιτσογράφου να σατιρίσει τα «σαρωτικά στερεότυπα για τους μετανάστες». Αποψη με την οποία δεν συμφώνησε η ανταποκρίτρια του δικτύου ABC στη Μέση Ανατολή, Σόφι ΜακΝιλ που χαρακτήρισε το σκίτσο «αποτρόπαιο».

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Charlie Hebdo ασχολείται με τον τραγικό πνιγμό του μικρού Αϊλάν. Η διάθεση και τις προηγούμενες φορές ήταν αρκούντως σατιρική, με αποτέλεσμα οι ιθύνοντες του περιοδικού να αντιμετωπίσουν νομικές κυρώσεις.

Σε ένα από παλαιότερα σκίτσα δείχνει τον Ιησού Χριστό να περπατάει επί των υδάτων και να λέει: «Οι Χριστιανοί μπορούν να περπατήσουν στο νερό». Για να του απαντήσει ο πνιγμένος Αϊλάν: «Οι παιδιά των Μουσουλμάνων πνίγονται». Η επικεφαλίδα του σκίτσου είναι ενδεικτική: «Η απόδειξη ότι η Ευρώπη είναι χριστιανική».

Σάλος είχε προκληθεί και με δύο ακόμη σκίτσα. Στο πρώτο, ένας γιγάντιος πορτοκαλί δεινόσαυρος καλοδέχεται τον Αϊλάν, στη νέα του… κατοικία, λέγοντάς του: «καλωσήρθες στο νησί των παιδιών».

Στο δεύτερο, ακόμη πιο αιχμηρό, μια αφίσα γνωστής αλυσίδας γρήγορου φαγητού σημειώνει: «Δύο παιδικά μενού στην τιμή του ενός». Το σχόλιο είναι επίσης, δηκτικό: «Εχουμε φτάσει σχεδόν στο στόχο μας».

The post Σάτιρα ή ρατσιστική επίθεση; appeared first on Protagon.gr.