Το Μουσείο των χαμένων αντικειμένων

13:28 10/3/2016 - Πηγή: Protagon

Πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια, ένα τζίνι κοσμούσε τους τοίχους ενός ασσυριακού παλατιού. Στη συνέχεια, όμως, κατά πάσα πιθανότητα πριν από 20 χρόνια, εξαφανίστηκε για να παρουσιατεί τελικά ξανά στο Λονδίνο. Από το 2002 βρίσκεται στα θησαυροφυλάκια της αστυνομίας με τη Σκότλαντ Γιαρντ να προσπαθεί να προσδιορίσει τους νόμιμους ιδιοκτήτες του. Επί ματαίω.

Το τζίνι είναι ένας γεροδεμένος άνδρας που φέρει φτερά στην πλάτη του. Εχει ύψος περίπου δύο μέτρα, είναι ανάγλυφος σε μια πέτρα στο χρώμα της ψημένης ώχρας, κρατάει στο ένα χέρι του ένα κουκουνάρι και κοιτάζει ένα μοτίβο που αντιπροσωπεύει

το δέντρο της ζωής. Το τζίνι συμβολίζει την προστασία και τη γονιμότητα – ο ρόλος του ήταν να διασφαλίσει και να ανεφοδιάζει το αρχαίο βασίλειο της Ασσυρίας. Συνάμα, ήταν ένα αρκετά δημοφιλές σχέδιο την περίοδο που βασιλιάς των Ασσυρίων ήταν ο Ασουρνασιρπάλ ο Β’ (ανέβηκε στο θρόνο το 833 π.Χ.) και ήταν εκείνος που έκανε νέα πρωτεύουσα του βασιλείου του την πόλη Νιμρούντ.

Η αρχαιολόγος και λέκτορας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ Αγκούστα ΜακΜάχον, λέει σχετικά στο BBC: «Επί εποχής του Ασουρνασιρπάλ ήταν αρκετά διαδεδομένο να διακοσμούνται οι τοίχοι του παλατιού και οι κοινόχρηστοι χώροι με τέτοιου είδους καλλιτεχνήματα. Το τζίνι ή αλλιώς το προστατευτικό πνεύμα είναι ένα σύμβολο που εμφανίζεται ξανά και ξανά». Ετσι, εμφανίζεται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη. Το τζίνι που έχει στα χέρια της η βρετανική αστυνομία έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά, αλλά υπάρχουν και σημαντικές διαφοροποιήσεις. Εχουν ανακαλυφθεί μορφές που είναι πιο βλοσυρές ή οι οποίες είναι ένας συνδυασμός ανθρώπου με ψάρι ή με πουλιά.

Διάφορες εκδοχές τζίνι που εμφανίζονται σε τοιχογραφίες στο Νιμρούντ

Το συγκεκριμένο τζίνι είναι διακοσμημένο με άφθονα σγουρά μαλλιά και μακριά γενειάδα και σύμφωνα με την ΜακΜάχον τούτο συνέβη διότι σκοπός του καλλιτέχνη ήταν να αναπαραστήσει ένα ξεχωριστό τζίνι και να μεταφέρει τη δύναμη και την αρρενωπότητα στον αυτοκράτορα.

Στην κοιλιά του υπάρχει μια σειρά γραφών (στην Ακκαδική γλώσσα). Σε αυτές παρατίθενται με κάθε λεπτομέρεια πολλά από τα βασιλικά επιτεύγματα (επί παραδείγματι: πώς πορεύεται νικώντας τους εχθρούς τους έτσι ώστε να γίνει ο «βασιλιάς του σύμπαντος»). Τέτοιου είδους καταγραφές υπάρχουν σε πολλές τοιχογραφίες στο Νιμρούντ. Το επιβεβαιώνει και ο αμερικανο-ιρανικός αρχαιολόγος, Μαρκ Αλταγουϊλ.

Μερικές φορές, ωστόσο, ακόμη και αυτά τα προστατευτικά πνεύματα χρειάζονται… προστασία. Κάπως έτσι, το συγκεκριμένο τζίνι εμφανίστηκε έπειτα από μια ανασκαφή στην περιοχή για να χαθεί από προσώπου γης γύρω στο 1990, κατά τη διάρκεια του πρώτου πολέμου στον Κόλπο, δίχως όμως κι αυτό να είναι επιβεβαιωμένο. Για δέκα και πλέον χρόνια είχαν χαθεί τα ίχνη του. Τελικά, το 2002, λίγο πριν από τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου, εμφανίστηκε στο Λονδίνο – μια από τις μεγαλύτερες αγορές αρχαιοτήτων του κόσμου.

Ειδική ομάδα της Σκότλαντ Γιαρντ παρέλαβε το τζίνι, αλλά επειδή δεν κατέστη σαφές σε ποιον ανήκε, τα τελευταία 14 χρόνια έχει κλειδωθεί σε μια ασφαλή μονάδα αποθήκευσης που ανήκει στην Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου. Η πρόκληση είναι να αποδειχθεί από τις Αρχές ότι όντως έχει αφαιρεθεί παράνομα.

Λεπτομέρεια της τοιχογραφίας που φέρει γραφή στη Ακκαδική γλώσσα

Μερικές φορές οι πλιατσικολόγοι λένε ψέματα για τη χώρα προέλευσης ενός αντικειμένου και προσπαθούν να θολώσουν τα νερά. Αυτή τη στιγμή, το συγκεκριμένο τζίνι είναι σφόδρα απίθανο να επιστρέψει στον Ιράκ. Συν ότι σε αυτά τα πολλαπλά ταξίδια που έκανε μέχρι να φτάσει στο Λονδίνο υπέστη σοβαρές ζημιές στο κεφάλι, τα φτερά, αλλά και τα πόδια. Ακόμη κι έτσι, όμως, παραμένει πολύτιμο. Μόνο το κεφάλι, σύμφωνα με τον Αλταγουιλ, θα μπορούσε να κοστίζει πέντε εκατομμύρια δολάρια (με τιμές του 2003).

Ο Ατλαγουιλ βρέθηκε στο Νιμρούντ το 2003, λίγες μόλις εβδομάδες μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και είδε με τα ίδια του τα μάτια τα νωπά σημάδια της λεηλασίας.

Αλλη μια εκδοχή τζίνι, παρόμοια με αυτή που έχει στην κατοχή της η βρετανική αστυνομία

Το τελειωτικό χτύπημα δόθηκε από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, οι οποίοι κυριευμένοι από τον μανιχαϊσμό τους κατάστρεψαν πολλά αρχαία μνημεία, κάποια και στη Νιμρούντ. Γι’ αυτό στην Ευρώπη έχει αναπτυχθεί μια συλλογιστική ότι θα ήταν καλύτερα αν οι ιμπεριαλιστές του 19ου και του 20ου αιώνα είχαν αφαιρέσει από το Ιράκ (και τις γύρω περιοχές), έστω και παράνομα, πολλά μνημεία μόνο και μόνο για σωθούν. Αν και οι αρχαιοκάπηλοι, ακολουθώντας μια δική τους τακτική, δεν είναι σίγουρο σε ποιους πουλούν τα αντικείμενα που έχουν παράνομα στην κατοχή τους, ούτε αν αυτά καταλήγουν λαθραία στο εξωτερικό.

Φευ, ο πόλεμος στο Ιράκ, τη Συρία και αλλού δεν εξωθεί μόνο ανθρώπους στην εξορία, αλλά και αντικείμενα τέχνης τα οποία πέφτουν στα χέρια επιτήδειων.

Μια τέτοια τύχη είχε και το τζίνι του Νιμρούντ και ουδείς γνωρίζει πού και πώς θα καταλήξει στο νόμιμο κάτοχό του – αν υπάρχει. Επί του παρόντος, παραμένει στα υπόγεια στης βρετανικής αστυνομίας.

The post Το Μουσείο των χαμένων αντικειμένων appeared first on Protagon.gr.