& Mommy & Daddy

15:43 9/9/2019 - Πηγή: In.gr

Η μεγάλη επιτυχία με τα σχολικά βιβλία του 20ού αιώνα συνεχίζεται!

Μετά τα αναγνωστικά, τα βιβλία της Ιστορίας, που διδάχτηκαν γενιές Ελλήνων

Σε πολυτελείς σκληρόδετες εκδόσεις.

Σε συνεργασία με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης

Το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου

Ιστορία της Νέας Ελλάδος

ΣΤ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Το σχολικό βιβλίο Ιστορίας του Μεσοπολέμου, που εκδόθηκε το 1936

και χρησιμοποιήθηκε ως μέσο ιδεολογικής χειραγώγησης και προπαγάνδας από τη Δικτατορία του Μεταξά.

Επειτα από

την επιτυχημένη σειρά των αναγνωστικών βιβλίων του δημοτικού, που διένειμαν τα «ΝΕΑ», συνεχίζεται η προσφορά βιβλίων που ήταν δημοφιλή στην ελληνική εκπαίδευση. Οι αναγνώστες μας έχουν τη δυνατότητα, για πρώτη φορά, να πάρουν στα χέρια τους μια σειρά διδακτικών βιβλίων της Ιστορίας, ενδεικτικών του τρόπου με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί θεσμοί αντιμετώπισαν τη διδασκαλία του εθνικού μας παρελθόντος και, ευρύτερα, το θέμα της αυτογνωσίας μας.

Αυτή την εβδομάδα θα προσφερθεί από τα «ΝΕΑ», η «Ιστορία της Νέας Ελλάδος» του Χ. Χάρακα, του 1936.

Το 1928 ο Βενιζέλος επανέρχεται στην πολιτική σκηνή. Μεγάλη βαρύτητα δόθηκε από την Κυβέρνηση Βενιζέλου στην εκπαίδευση με τα νομοσχέδια των υπουργών Παιδείας να αποτελούν το συστατικό στοιχείο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Γληνός, Δελμούζος και Τριανταφυλλίδης στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις καθώς τοποθετούνται στο Υπουργείο Παιδείας σε σημαντικές θέσεις.

Η αποτυχία στις εκλογές των φιλελευθέρων και η παραίτηση Βενιζέλου θα σημάνει και το τέλος αυτής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Η χώρα ταλανίζεται από πολιτική αστάθεια. Μια σειρά αλυσιδωτών δραματικών γεγονότων εδραιώνουν τη θέση του Μεταξά και δημιουργούν εκείνο το ιδιάζον περιβάλλον, το οποίο θα επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις για την επιβολή της δικτατορίας.

Στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς, εξασφαλίζοντας τη συναίνεση του Γεωργίου του Β΄, αναστέλλει ορισμένα άρθρα του συντάγματος, διαλύει τη Βουλή και επιβάλλει το διδακτορικό καθεστώς.

Η πολιτική αστάθεια και οι δυσμενείς εξελίξεις στην πολιτική σκηνή, επηρεάζει το εκπαιδευτικό σκηνικό. Η μεταρρύθμιση του 1929, καταργείται οριστικά το 1936 με την καταγγελία ότι στρέφεται στην προσπάθεια υπονόμευσης της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας. Η εκπαίδευση αποκτά διαφορετικό προσανατολισμό, συντηρητικό, και το σχολείο γίνεται μέσο ιδεολογικής χειραγώγησης με τους εκπαιδευτικούς να υφίστανται διώξεις και απολύσεις. Στόχος της εκπαίδευσης τώρα θεωρείται αποκλειστικά ο εθνικός φρονηματισμός.

Αλλαγές έχουμε, όπως είναι αναμενόμενο και στο γλωσσικό ζήτημα. Ο Υπουργός Παιδείας Τουρκοβασίλης επαναφέρει την καθαρεύουσα στις δύο τελευταίες τάξεις.

Το βιβλίο Ιστορίας του Χάρακα εκδίδεται μέσα σε αυτό το πολιτικό και γλωσσικό καθεστώς από τον Εκδοτικό Οίκο του Ράλλη. Οι Εκδόσεις Ράλλη ειδικεύονται σε εκδόσεις που αφορούν κυρίως τα παιδιά και για να πλησιάσουν το αναγνωστικό κοινό αυτής της περιόδου εκδίδουν και το περιοδικό «Παιδική Χαρά». Μέσα από τις σελίδες του περιοδικού ο Αρ. Ράλλης, εκδότης και διευθυντής, υποστήριξε τη δημοτική γλώσσα, προτρέποντας τους αναγνώστες να γράφουν σε αυτή, καθώς τη θεωρούσε τη φυσική τους γλώσσα.

Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί την 2η έκδοση του βιβλίου. Η εγκριτική απόφαση χρονολογείται στις 10 Ιουλίου 1936 με ισχύ τετραετίας. To βιβλίο δηλαδή έχει εγκριθεί προ της δικτατορίας του Μεταξά, αλλά κυκλοφορεί στα χρόνια δικτατορίας του Μεταξά.

Το βιβλίο είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα ακολουθώντας φυσικά τη σχετική νομοθεσία.

Η επιλογή της σύνθεσης του εξωφύλλου είναι ενδεικτική του περιεχομένου του βιβλίου και του στόχου που έχει. Μέσα σε ολοκόκκινο φόντο προβάλλεται μια πολεμική σκηνή με άνδρες την ώρα της μάχης κρατώντας καριοφίλια, εικόνα που σαφώς παραπέμπει στην επανάσταση του ‘21. Ενας από τους αγωνιστές κρατά την ελληνική σημαία η οποία τονίζεται όχι μόνο λόγω του μεγάλου μεγέθους με το οποίο απεικονίζεται, αλλά και γιατί ξεπροβάλλει από το στρογγυλό φόντο μέσα στο οποίο περικλείεται η αναπαράσταση της σκηνής της μάχης.

Η εικονογράφηση στο εσωτερικό του βιβλίου αποτελείται κυρίως από πίνακες με εθνικά θέματα και πορτρέτα εθνικών ηρώων που στόχο έχουν να ενισχύσουν το μήνυμα των κειμένων.

Το βιβλίο αποτελείται από τρεις μεγάλες ενότητες: Στην πρώτη ενότητα υπάρχουν τα κεφάλαια «Η κατάστασις της Ευρώπης κατά τον 15ον αιώνα και εφεξής», «Φοβερά παθήματα των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας», «Οργάνωσις των Χριστιανών επί Τουρκοκρατίας», «Η παιδεία επί Τουρκοκρατίας», «Επαναστατικά κινήματα των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας», «Προπαρασκευή της Ελληνικής Επαναστάσεως». Η δεύτερη ενότητα ξεκινά με το κεφάλαιο «Το πρώτον έτος της επαναστάσεως του 1821» και συνεχίζει με τα κεφάλαια ανά έτος της επανάστασης. Στην τελευταία ενότητα υπάρχουν τα κεφάλαια «Η Ελλάς επί της Βασιλείας του Οθωνος 1832-1862», «Η Ελλάς επί βασιλείας Γεωργίου του Α΄ 1863-1913» και «Η Ελλάς επί βασιλείας του Κωνσταντίνου». Η τελευταία ενότητα τελειώνει με το κεφάλαιο «Τα μετά την Μικρασιατικήν καταστροφήν». Είναι η περίοδος του Μεταξά και δεν θα μπορούσε να λείπει κεφάλαιο αφιερωμένο στην «προσφορά» και το «έργο» του δικτάτορα.

Οι μέρες είναι δύσκολες και ο συγγραφέας και ο εκδοτικός οίκος για να μπορέσουν να πάρουν έγκριση κυκλοφορίας, σαφώς και πρέπει να ακολουθήσουν το πλαίσιο που ορίζεται προσφέροντας ένα λαμπρό παράδειγμα του πώς τα σχολικά βιβλία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο ιδεολογικής χειραγώγησης και προπαγάνδας.

Ενας από τους κύριους στόχους της εκπαιδευτικής πολιτικής του Μεταξά είναι η ιδεολογική διαμόρφωση των μαθητών. Ο έλεγχος των σχολικών βιβλίων και η ίδρυση του «Οργανισμού Εκδοσης Σχολικών Βιβλίων», Η ίδρυση της «Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας», η κυκλοφορία του περιοδικού «Νεολαία», είναι διαφορετικά μέσα που επιδιώκουν όμως τον ίδιο στόχο.

Η ανάληψη του Υπουργείου Παιδείας τον Νοέμβριο του 1938 από τον ίδιο τον Μεταξά δείχνει το έντονο ενδιαφέρον του προς τα θέματα παιδείας.

Θα ακολουθήσουν με «ΤΑ ΝΕΑ» κι άλλα βιβλία διδασκαλίας της Ιστορίας, χαρακτηριστικά της εποχής τους: πώς διδάσκονταν την ελληνική ιστορία οι μαθητές κατά τον Εμφύλιο, αλλά και τα μεταπολεμικά χρόνια, μέχρι τη δικτατορία; Σε ποια γλώσσα, με τι είδους εικονογραφήσεις, με ποια αισθητική.

Μαζί

Mommy and Daddy

Το αγαπημένο περιοδικό όλης της οικογένειας!

Μην χάσετε το φθινοπωρινό τεύχος

Επιστροφή στα θρανία. Πώς θα μπει σε πρόγραμμα.

Συμβουλές για να οργανώσετε το δωμάτιο του μαθητή.

Οι τροφές που δυναμώνουν τη μνήμη του.

Υγεία. Μήπως έχει ουρολοίμωξη;

Mommy and Daddy! Μαζί μεγαλώνουμε ευτυχισμένα παιδιά!

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords