Σπάνια έκλειψη σε ένα δυαδικό αστρικό σύστημα

10:25 19/4/2014 - Πηγή: Athina984

Αστρονόμοι του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον παρατήρησαν για πρώτη φορά ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο κατά το οποίο η έκλειψη σε ένα δυαδικό αστρικό σύστημα οδηγεί στην αύξηση της λαμβανόμενης ακτινοβολίας.Το φαινόμενο είχε προβλέψει το 1973 ο Ελβετός αστρονόμος Αντρέ Μέντερ, ο οποίος εφάρμοσε τη γενική θεωρία της σχετικότητας για την περίπτωση των συστημάτων με δύο αστέρες. Σύμφωνα με τη θεωρία του Αϊνστάιν η παρουσία μεγάλης μάζας σε μία περιοχή προκαλεί κύρτωση στις ακτίνες του φωτός που τη διανύουν. Συνεπώς εάν ένα μικρό αλλά βαρύ άστρο παρεμβληθεί μπροστά από το συνοδό του σε ένα δυαδικό

σύστημα, λειτουργεί ως βαρυτικός φακός ενισχύοντας την προσλαμβανόμενη ακτινοβολία.

Την ανακάλυψη έκανε τυχαία ο Ίθαν Κρουζ, ερευνητής του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον ο οποίος ασχολείται κατά κύριο λόγο με την εύρεση εξωπλανητών. Συγκεκριμένα, το Δεκέμβριο του 2013 ο Κρουζ είχε επικεντρωθεί στα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ εστιάζοντας στο άστρο ΚΟΙ 3278, το οποίο αρχικά φαινόταν πως φιλοξενεί έναν πλανήτη.

Η μέθοδος για την ανακάλυψη εξωπλανητών έγκειται στην καταγραφή των περιοδικών διακυμάνσεων στην ακτινοβολία ενός άστρου: όταν ένας πλανήτης παρεμβάλλεται μεταξύ του άστρου και του παρατηρητή, η ακτινοβολία που λαμβάνει ο παρατηρητής φαίνεται μειωμένη. Εάν αυτή η μείωση παρατηρείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, σημαίνει πως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να κινείται ένας πλανήτης γύρω από αυτό το άστρο.

Στο ΚΟΙ 3278 ωστόσο, η διακύμανση της ακτινοβολίας ήταν περιοδική αλλά ο Κρουζ δεν κατέγραψε μείωση αλλά αντίθετα μία ανεπαίσθητη αύξηση της ακτινοβολίας κατά 0.1% κάθε 88 ημέρες, η οποία διαρκούσε περίπου πέντε ώρες.

Σύμφωνα με την επακόλουθη ανάλυση των δεδομένων η διακύμανση αυτή δεν οφείλεται σε κάποιον πλανήτη αλλά σε ένα λευκό νάνο, ένα μικρό και πυκνό αστέρι στα τελευταία στάδια της ζωής του δηλαδή ο οποίος απαρτίζει μαζί με το ΚΟΙ 3278 ένα δυαδικό αστρικό σύστημα.

«Είναι μία πολύ ευχάριστη έκπληξη, δεν περίμενα πως κάτι τέτοιο θα βρισκόταν στη διάρκεια της ζωής μου», δήλωσε ο Μέντερ, 72 ετών σήμερα.

Η ανακάλυψη αναμένεται να πυροδοτήσει την έρευνα για άλλα παρόμοια αντικείμενα τα οποία μπορούν να περιλαμβάνουν ακόμη πιο εξωτικά αντικείμενα, όπως αστέρες νετρονίων ή μαύρες τρύπες. Τέτοια συστήματα θα μπορούσαν να δώσουν περισσότερες πληροφορίες για τη φύση των αντικειμένων αυτών.

Η έρευνα δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Science.