Το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται με την καταστολή

10:14 26/6/2015 - Πηγή: Athina984

«Σήμερα, στις ιταλικές ακτές γίνεται κάτι ριζικά διαφορετικό απ'ό,τι στο παρελθόν. Και αρκεί να κοιτάξει κανείς στην άλλη πλευρά της Μεσογείου για να το καταλάβει. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη έξοδο, που αφορά όλο τον πλανήτη».Αυτά λέει σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Ρεπούμπλικα η Σάσκια Σάσεν, οικονομολόγος και κοινωνιολόγος στο Columbia University, που πριν από λίγες ημέρες βρέθηκε και στην Ελλάδα. «Η ανθρωπότητα έχει γνωρίσει κι άλλες μαζικές μεταναστεύσεις»,

τονίζει, «αλλά ποτέ σε τέτοια κλίμακα, την ίδια περίοδο και με τέτοια ταχύτητα».

Όπως επισημαίνει η αμερικανίδα κοινωνιολόγος, τις τελευταίες δεκαετίες οι ευρωπαϊκές χώρες - αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες - ακολουθούν μία και μόνη στρατηγική: δέχονται τους μετανάστες, περισσότερο ή λιγότερο νομότυπους, στο βαθμό που έχουν ανάγκη από χαμηλά αμειβόμενους εργάτες. Οι τελευταίοι λύνουν έτσι ένα εσωτερικό πρόβλημα της δυτικής οικονομίας. Οι δυτικές χώρες δεν ενδιαφέρονται όμως ούτε για τις κυβερνήσεις των χωρών από τις οποίες διαφεύγουν οι μετανάστες ούτε για τον προγραμματισμό μιας βιώσιμης και αποτελεσματικής μεταναστευτικής πολιτικής.

Η κατάσταση φαίνεται να έχει ξεφύγει πλέον από τον έλεγχο, σε σημείο που η Υπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες δεν ξέρει πια πώς να ονομάσει τις περιοχές από τις οποίες θέλουν να φύγουν 60 εκατομμύρια άνθρωποι. Στην τελευταία του έκθεση, ο ΟΗΕ μιλά για «χαώδεις περιοχές», δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις, όπως στη Λιβύη, είναι αδύνατο να προσδιορίσει κανείς ποια είναι η νόμιμη κυβέρνηση. Χωρίς αξιόπιστους συνομιλητές στην Αφρική, όμως, δεν μπορείς να χαράξεις μια μεταναστευτική πολιτική.

Στο μεταξύ, η Ευρώπη οχυρώνεται, η Γαλλία στέλνει τους πρόσφυγες στη Βεντιμίλια, η Ουγγαρία κατασκευάζει ένα τείχος στα σύνορά της με τη Σερβία και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν μπορεί να συμφωνήσει σε μια δίκαιη κατανομή των προσφύγων. Με αυτά τα δεδομένα, πώς θα βρεθεί μια κοινή πολιτική; «Η καταστολή και τα μέτρα ελέγχου δεν είναι παρά προσωρινές λύσεις», απαντά η Σάσκια Σάσεν. «Μπορούν ενδεχομένως να ανακόψουν τη ροή των προσφύγων, αλλά δεν μπορούν να δώσουν μια μόνιμη λύση. Ελπίζω η Ευρωπαϊκή Ενωση να συνεχίσει να ενισχύεται, χωρίς όμως να γίνει λιγότερο δημοκρατική και περισσότερο νεοφιλελεύθερη. Γιατί η υποδοχή των μεταναστών είναι πιο δύσκολη όταν ο πλούτος συγκεντρώνεται στα χέρια των λίγων».

Η Ευρώπη είναι η περιοχή που θα μπορούσε καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη να αντιτάξει τη λογική της ενσωμάτωσης στη λογική του αποκλεισμού, συνεχίζει η αμερικανίδα κοινωνιολόγος. Είναι αλήθεια, όμως, ότι πολλά στοιχεία δείχνουν στην αντίθετη κατεύθυνση. Αρκεί να δει κανείς τις πρόσφατες εκλογές στη Δανία, μια χώρα θεωρητικά πεφωτισμένη, όπου το ακροδεξιό Κόμμα του Λαού κατέλαβε τη δεύτερη θέση με 21,1%.

Οσο για την Αριστερά, η Σάσεν πιστεύει ότι στάθηκε ανίκανη να αναγνωρίσει εγκαίρως τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μετανάστευσης. Και δεν μπόρεσε να συνδέσει τους πολέμους εκτός των συνόρων της Δύσης με τις απελάσεις όλο και περισσοτέρων ανθρώπων από την παγκόσμια οικονομία. Ο συσχετισμός αυτός γίνεται όλο και πιο φανερός τις τελευταίες εβδομάδες.

ΠΗΓΗ: La Repubblica