Εφημερίδες 2025: Τη θέση του στο μιντιακό τοπίο αναζητά ο έντυπος Τύπος

10:25 30/10/2024 - Πηγή: Marketing Week

Ποιο το μέλλον του Τύπου στην Ελλάδα; Σε αυτό το ομολογουμένως δύσκολο ερώτημα κλήθηκαν να δώσουν απάντηση οι συμμετέχοντες του δεύτερου ετήσιου συνεδρίου της Ένωσης Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΙΗΕΑ), με τίτλο «Εφημερίδες 2025», που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, στο Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη. Με τη συμβολή ανωτάτων στελεχών ευρωπαϊκών εκδοτικών οργανισμών, αλλά και συζητήσεων πάνελ με διοικητικά και δημοσιογραφικά στελέχη από την εγχώρια αγορά αναλύθηκε μια σειρά σημαντικών θεμάτων που αφορούν

τον Τύπο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπως ζητήματα στρατηγικής, θέματα παραγωγής και διάθεσης ποιοτικού πρωτογενούς περιεχομένου, ζητήματα επιχειρησιακής και εμπορικής ανάπτυξης αλλά και το νέο θεσμικό πλαίσιο, ειδικά στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.

Πριν την έναρξη της πρώτης ενότητας του συνεδρίου, χαιρετισμό απηύθυναν στους παρευρισκόμενους, ο Πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, ο Πρόεδρος της ΕΙΗΕΑ και Εκδότης της Real News, Νίκος Χατζηνικολάου, και ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος.

Στον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνος Τασούλας τόνισε ότι σήμερα είναι όλο και μεγαλύτερη η ανάγκη των ανθρώπων για εγκυρότητα και υπευθυνότητα, δύο αξίες που μπορεί να υπηρετήσει με τον καλύτερο τρόπο η έντυπη ενημέρωση.

Παρομοίως, ο Νίκος Χατζηνικολάου τόνισε ότι σε έναν κόσμο όπου η παραπληροφόρηση εξαπλώνεται γρήγορα, οι εφημερίδες παρέχουν έγκυρη ενημέρωση και ελέγχουν τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Τα αναλυτικά ρεπορτάζ και οι έρευνές τους επιτρέπουν την ανάδειξη της αλήθειας, η οποία είναι κρίσιμη ώστε να μπορούν οι πολίτες να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις.

Παίρνοντας τον λόγο, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει μια εργαλειοθήκη στήριξης των Μέσων για να μην χρειάζεται κάθε φορά που υπάρχει μια ανάγκη να καλύπτεται εκτάκτως. Όπως ανέφερε, βρίσκεται στην τελική φάση υλοποίησης και πρότασης προς τον πρωθυπουργό. Η έμφαση θα δοθεί στην ψηφιοποίηση των εφημερίδων, στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, στη στήριξη και όσο το δυνατόν στις προσλήψεις νέων δημοσιογράφων, στον σεβασμό σε πιο ευάλωτες κατηγορίες εργαζομένων.

Βιωσιμότητα των εντύπων στην Ελλάδα
Η πρώτη ενότητα του συνεδρίου αφορούσε στη βιωσιμότητα των εντύπων στην Ελλάδα και επικεντρώθηκε σε κρίσιμα ζητήματα όπως το κόστος παραγωγής, η διανομή και τα σημεία πώλησης. Στην τοποθέτησή του, ο Αντιπρόεδρος της ΕΙΗΕΑ, Γιώργος Δήμας επεσήμανε το σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζει ο Τύπος στην Ελλάδα, το οποίο επιδεινώνεται χρόνο με τον χρόνο. Ο ίδιος τόνισε ότι ο Τύπος δεν αντιμετωπίζεται ως πυλώνας της δημοκρατίας, καθώς όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «όταν πάμε να κάνουμε τη δουλειά μας με όρους δεοντολογίας, από παιδιά γινόμαστε αποπαίδια». Κατέληξε στο ότι η στήριξη στον Τύπο είναι περιορισμένη, ενώ απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση.

Στοιχεία για τη συρρίκνωση του δικτύου διανομής και των σημείων πώλησης παρέθεσε ο Οικονομικός Διευθυντής του Πρακτορείου Άργος, Ηλίας Ρεφενές. Συγκεκριμένα, από 5.440 το 2020, σήμερα τα σημεία λιανικής πώλησης φτάνουν τα 3.780, σημειώνοντας μείωση της τάξεως του 30% περίπου, ενώ τα σημεία χονδρικής πώλησης από 400 το 2020 φτάνουν σήμερα τα 195. Ενδιαφέρουσα επί του θέματος ήταν η παρέμβαση του Γιάννη Κιμπουρόπουλου, Διευθυντή Σύνταξης της Εφημερίδας των Συντακτών, αναφορικά με την επιδότηση των σημείων πώλησης από την Πολιτεία. Αναφέρθηκε στην επιστολή που είχε στείλει η ΕφΣυν σε όλες τις Ενώσεις του Τύπου, ιδιοκτήτες, εργαζόμενους, τυπογράφους, διανομείς για μια κοινή πρόταση προς την Πολιτεία με στόχο την επέκταση του εγχώριου δικτύου πώλησης εφημερίδων και περιοδικών.

Περιεχόμενο για το οποίο θα πλήρωνε ο αναγνώστης
Στη δεύτερη ενότητα του πρώτου μέρους του συνεδρίου εξετάστηκαν οι προκλήσεις αλλά και οι αποφάσεις που λαμβάνουν διεθνώς σημαντικοί οργανισμοί σε ό,τι αφορά το επιχειρηματικό τους μοντέλο, νέα προϊόντα και υπηρεσίες στο μείγμα εσόδων και επενδυτικές προτεραιότητες στις σχέσεις με τις πλατφόρμες και τους διαφημιζόμενους.

Μεταξύ των ομιλητών της συγκεκριμένης ενότητας, ο Bertrand Gie, Managing Director News Division του Groupe Le Figaro ανέφερε πως τα προβλήματα του Τύπου είναι κοινά, σε διεθνές επίπεδο, και απαιτούν συνεχή προσπάθεια προσαρμογής και μετασχηματισμού. Ο ίδιος αναφέρθηκε στον μετασχηματισμό του ομίλου, στον οποίο εργάζεται, με την ανάπτυξη νέων ροών εσόδων, μέσω της παροχής υπηρεσιών και του e-commerce, αλλά και στον μετασχηματισμό του ίδιου του Μέσου, το οποίο «χρειάζεται να είναι κάτι παραπάνω από μία εφημερίδα». Ο Bertrand Gie τόνισε ότι τα Μέσα, χωρίς να παρεκκλίνουν από τις βασικές τους αξίες, χρειάζεται να επενδύουν στο περιεχόμενο για το οποίο θα πλήρωνε ο αναγνώστης, αλλά και στην τεχνολογία. Ανέφερε ότι η Le Figaro επενδύει στην ανάπτυξη της ψηφιακής συνδρομής αλλά και στη δυναμική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργώντας μάλιστα ένα newsroom, το οποίο ασχολείται αποκλειστικά με τη δημιουργία περιεχομένου για το συγκεκριμένο κανάλι, ενώ μάλιστα το video γίνεται όλο και πιο σημαντικό στο ψηφιακό περιβάλλον.

Η βασική πηγή εσόδων παραμένει η διαφήμιση
Τη σημασία της διαφήμισης για τον Τύπο ανέλυσε το πάνελ που ακολούθησε με τον Γιάννη Βρέντζο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Alter Ego Media και τον Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, Γενικό Διευθυντή των Καθημερινών Εκδόσεων, υπό τον συντονισμό του Επιστημονικού Συνεργάτη της ΕΙΗΕΑ, Κωνσταντίνου Καμάρα. Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν, βασική πηγή εσόδων παραμένει η διαφήμιση, ενώ και στο άμεσο μέλλον η βιωσιμότητα θα εξαρτάται από αυτή. Σε αυτό το πλαίσιο, χρειάζεται να μπουν κανόνες στο κομμάτι της ψηφιακής διαφήμισης, καθώς οι πλατφόρμες μπορεί να φέρνουν traffic, αλλά αποσπούν τη μερίδα του λέοντος από τη διαφημιστική δαπάνη. Τονίστηκε, επίσης, ότι υπάρχει ανάγκη να προσδιοριστεί το οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα που έχουν οι πλατφόρμες στη χώρα.

Οι θεσμικές προκλήσεις για τον Τύπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο απασχόλησαν τους συμμετέχοντες στην τρίτη ενότητα του συνεδρίου. Οι τοποθετήσεις εστίασαν στο Ρυθμιστικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικά σε ό,τι αφορά εξελίξεις στους υπό διαβούλευση νέους Κανονισμούς και Οδηγίες αλλά και στα σημαντικά θέματα που βρίσκονται στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη πενταετία 2024-29 και έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στον Τύπο. Ο Ηλίας Κοντέας, Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εκδοτών Εφημερίδων (ΕΝΡΑ) ανέφερε κατά τη διάρκεια της εισήγησής του ότι η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί βασική πρόκληση στην ψηφιακή εποχή. Καθώς το περιεχόμενο αποτελεί το «καύσιμο» της συγκεκριμένης τεχνολογίας, προέτρεψε τους εκδότες να συμμετέχουν ενεργά στη ρύθμιση του πεδίου.

Η ευχαρίστηση της ανάγνωσης
Τα νέα μοντέλα παραγωγής πρωτογενούς περιεχομένου, μέσω αναδιάρθρωσης της αίθουσας σύνταξης ή υιοθέτησης νέων εργαλείων από τους δημοσιογράφους αλλά και η δυνατότητα συνεργειών μεταξύ εντύπου και ιστοσελίδας, αναλύθηκαν στην τέταρτη και τελευταία ενότητα του συνεδρίου.

Ο Filippo Davanazo, Head of Product της La Repubblica, ανέφερε ότι το κινητό τηλέφωνο έχει αλλάξει τον τρόπο αλληλεπίδρασης των ανθρώπων με τον κόσμο. Οι εφημερίδες παλαιότερα εξυπηρετούσαν την ανάγκη της ενημέρωσης, πλέον χρειάζεται να επικεντρωθούν στην ευχαρίστηση που μπορεί να προσφέρει η ανάγνωσή τους. Οι αναγνώστες αγοράζουν μια εφημερίδα για να νιώσουν μέλη μιας κοινότητας, επομένως η οικοδόμηση ισχυρής σχέσης μαζί τους αποτελεί το μυστικό της επιτυχίας, όπως τόνισε.

Στους τρόπους συνέργειας των εντύπων με τα ψηφιακά Μέσα, δημιουργώντας μάλιστα ένα τείχος για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης, στην ανάγκη υιοθέτησης των νέων καναλιών πληροφόρησης που προτιμά η νέα γενιά, όπως το TikTok, αλλά και στην ανάγκη καλύτερης τεκμηρίωσης εστίασε το τελευταίο πάνελ του συνεδρίου με τη συμμετοχή του Μάνου Νιφλή, Γενικού Διευθυντή, enikos.gr, του Ανδρέα Παναγόπουλου, δημοσιογράφου του in.gr, του Κώστα Παπαχλιμίντζου, δημοσιογράφου της ΕΡΤ και των Παραπολιτικών και του Δημήτρη Κανελλόπουλου, δημοσιογράφου της ΕφΣυν, υπό τον συντονισμό της Μαριάννας Πυργιώτη.