Γιατί κατακερματίζεται η Αριστερά διεθνώς;...

02:11 15/12/2023 - Πηγή: Kafeneio-gr

Η παγκόσμια πολιτική κοινωνία κατά τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού πρώτου αιώνα βρίσκεται σ’ ένα ιστορικό μεταίχμιο. Περνάει μια μεταβατική συνθήκη αυτοπροσδιορισμού σε όλα τα επίπεδά της, σε όλες τις δομές της. Τίποτε δεν είναι σταθερό και σαφές όπως συνέβαινε κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Αλλά και τίποτε μα τίποτε δεν διακρίνεται στον ορίζοντα ως ιστορική προοπτική του ανθρώπινου κόσμου...

Στο πραγματολογικό αυτό πλαίσιο της παγκόσμιας αβεβαιότητας, η Αριστερά, ως εκείνη η πολιτική συνθήκη που υπερασπίζεται τον ορθολογικό μετασχηματισμό της

ανθρώπινης κοινωνίας, καλείται να υπερασπιστεί την ιστορική παράδοσή της και ταυτόχρονα να «χαράξει» νέους δρόμους για την ιστορική προοπτική του ανθρώπου. Θα τολμήσω να ισχυριστώ ότι στις μέρες μας η Αριστερά εκφράζει την «απόλυτη άρνηση» (σύμφωνα με τις αναλύσεις των Χέγκελ και Μαρξ), πράγμα που σημαίνει ότι για ακόμη μία ιστορική στιγμή η ανθρωπότητα εναποθέτει τις ελπίδες για σωτηρία της στις κοινωνικές δυνάμεις της Αριστεράς.
Διαπιστώνουμε όμως ότι η Αριστερά δεν δομείται ούτε λειτουργεί ως ενιαίο πνεύμα αντίστασης και ανατροπής μπροστά στον αυταρχικό συντηρητισμό της εποχής μας. Και αναρωτιόμαστε όλοι μας πώς και γιατί η Αριστερά δεν μπορεί να αναμετρηθεί με τον συντηρητισμό της Δεξιάς; Κατά τη φιλοσοφικο-πολιτική άποψή μου, δύο είναι οι παράγοντες που έχουν οδηγήσει την Αριστερά στον πραγματολογικό κατακερματισμό της και τη Δεξιά στη γραφειοκρατική ηγεμονία της. Ο ένας παράγοντας έχει να κάνει με τη μακροχρόνια ιδεολογικο-πολιτική ενσωμάτωση των ιδεών της Αριστεράς στο σύστημα του συντηρητισμού.
Οπως όλοι γνωρίζουμε, ο συντηρητισμός, δηλαδή η Δεξιά, είναι ένα πολιτικό-κοινωνικό σύστημα το οποίο προκειμένου να αυτοσυντηρηθεί ενσωματώνει τις διαφωτιστικές ιδέες της Αριστεράς. Αυτό συνέβαινε επί δεκαετίες μετά τον πόλεμο μέχρι και το έτος-τομή 1989. Τότε, εκείνη την εποχή, η ανθρωπότητα έζησε δύο μείζονα πολιτικά συμβάντα. Την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και το τέλος του «δημοκρατικού καπιταλισμού». Οπως όμως διαπιστώνουμε σήμερα, τότε δεν είχαμε ούτε καμία ήττα ούτε καμία νίκη. Τα ιστορικά πράγματα συνεχίζουν την πορεία τους και ο ανθρώπινος παράγοντας ως το υποτιθέμενο ιστορικό υποκείμενο ζει σε καθεστώς συνειδησιακής σύγχυσης!
Ο άλλος παράγοντας που έχει οδηγήσει τις σχέσεις Αριστεράς – Δεξιάς σε στασιμότητα είναι η ανάδειξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε ανθρώπινο κανόνα στις μέρες μας. Η Αριστερά στην παγκόσμια σκηνή, όποτε ανέλαβε κυβερνητικές ευθύνες, δεν κατανόησε ότι υπάρχει ως μέσο πολιτικής κοινωνικοποίησης των λαών, εκτός από την εξουσία και το χρήμα.
Εάν πράγματι όλοι μας έχουμε αντιληφθεί ότι η πολιτική διαμάχη ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά έχει μετατραπεί σε «διένεξη» ανάμεσα στα δύο μέσα ανθρώπινης κοινωνικοποίησης, δηλαδή την εξουσία και το χρήμα, τότε θα έπρεπε η Αριστερά του εικοστού πρώτου αιώνα να «διαβάσει» τον δέκατο ένατο αιώνα. Τότε η πάλη ήταν μεταξύ της Δεξιάς και της Αριστεράς, δηλαδή ήταν μια πάλη ανάμεσα σε δύο πολιτικο-κοινωνικές ομάδες που διεκδικούσαν την εξουσία. Μετά πέρασαν τα χρόνια και μετά από δύο αιώνες (19ος και 20ός) η πολιτική διαμάχη αρθρώνεται ως πάλη ανάμεσα στο χρήμα και την εξουσία.
Η Αριστερά κατακερματίζεται επειδή δεν έχει, κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, επεξεργαστεί έστω και στοιχειωδώς ένα πρόγραμμα εκδημοκρατισμού του κοινωνικού μέσου που ονομάζεται χρήμα. Πρόσφερε τον ίδιο τον εαυτό της (θυσιάστηκε στην κυριολεξία) για να ζήσουν η Ευρώπη και ο δυτικός κόσμος στο καθεστώς του αριστοτελικού «ευ ζην».
Συνοψίζοντας τους προβληματισμούς μου για την κατάσταση της Αριστεράς στην εποχή μας, ένα μόνο θέλω να τονίσω: Επιβάλλεται από τα ανθρώπινα πράγματα και την ιστορική προοπτική της απελευθέρωσης του ανθρώπου η Αριστερά να ανασυγκροτηθεί ως πολιτικο-κοινωνική δύναμη, της οποίας στόχος θα είναι ο εκδημοκρατισμός του χρήματος. Με αυτή την πραγματολογική προϋπόθεση θα γίνει πνευματική και πολιτική ηγεμονική δύναμη. Τα υπόλοιπα ανθρώπινα έργα ανήκουν στη Δεξιά, δηλαδή σε μια κοινωνική δυναμική που ενδιαφέρεται μόνο για την επιβίωσή της και την αυτοσυντήρησή της. Η απελευθέρωση του ανθρώπου είναι η πολιτική μέριμνα της Αριστεράς.
Θεόδωρος Γεωργίου (Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης)
efsyn.gr