Η ελλαδική αντίληψη της Ευρώπης (No money, no honey)

08:12 27/11/2011 - Πηγή: Kafeneio-gr

To 1997 o Σωτήρης Γκορίτσας γύρισε το «Βαλκανιζατέρ», μια έξυπνη κωμωδία-ταινία δρόμου που γνώρισε μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία.
Στην ταινία δύο τριανταπεντάρηδες φίλοι με οικονομικά προβλήματα ξεκινούν από μία επαρχιακή πόλη της Μακεδονίας με ένα παλιό αυτοκίνητο για να πραγματοποιήσουν ένα «μεγάλο κόλπο», που θα τους επέτρεπε να «πιάσουν την καλή». Το σχέδιο περιελάμβανε μετάβαση στη Βουλγαρία, όπου θα μετέτρεπαν ένα ποσό χρημάτων που είχαν συγκεντρώσει από δραχμές σε λέβα και ακολούθως στην Ελβετία, όπου θα μετατρέπονταν τα λέβα σε δολάρια και με κάποιο μαγικό και εν πολλοίς

ακατανόητο τρόπο θα πολλαπλασίαζαν το αρχικό τους κεφάλαιο, ξεγελώντας ταυτόχρονα τους «καθυστερημένους βαλκάνιους» Βούλγαρους αλλά και τους «κουτόφραγκους» Ελβετούς τραπεζίτες....

Όπως αντιλαμβάνεσθε, το σχέδιο της ελληνικής ατσιδοσύνης απέτυχε παταγωδώς, το ταξίδι όμως αυτό, ωφέλησε τους δύο φίλους ως σουρεαλιστική (είναι η αλήθεια) πορεία προς την αυτογνωσία αλλά και ως περαιτέρω σφυρηλάτηση της φιλίας τους.
Η κορυφαία ίσως σκηνή της ταινίας εκτυλίσσεται στη Ζυρίχη, όπου, αφού εντοπίζουν τη συγκεκριμένη τράπεζα, όπου σύμφωνα με «ασφαλείς» πληροφορίες που είχαν, θα μπορούσαν να κάνουν την νομισματική ανταλλαγή με επωφελή γι’αυτούς ισοτιμία, αποφασίζουν να παρκάρουν τη σακαράκα τους ακριβώς έξω από το κτίριο της τράπεζας και πάνω στις γραμμές του τραμ.
Σύντομα το τραμ έρχεται, ο οδηγός του αντιμετωπίζει, πιθανότατα για πρώτη φορά στην καριέρα του ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο να του κλείνει το δρόμο, δημιουργείται σύγχυση, ένας βλοσυρός τροχονόμος πλησιάζει να δει τι γίνεται και ο εξερχόμενος βιαστικά από την τράπεζα συμπατριώτης μας «επενδυτής» ζητά με ύφος ταλαιπωρημένης οικειότητας την κατανόηση του εμβρόντητου τροχονόμου με την ατάκα: «Μισό λεπτάκι, ρε φίλε», σε άπταιστα ελληνικά, με ταυτόχρονη επίδειξη των τελευταίων δύο φαλάγγων του δείκτη του.
Η σκηνή αυτή σκιαγραφεί, παρωδώντας εκπληκτικά, όλη την προβληματική που μπορεί να αναπτύξει κανείς για την αντίληψη των σχέσεων μας με την Ευρώπη.
Η Ελλάδα από την ναυμαχία του Ναυαρίνου (που σφράγισε τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού έθνους-κράτους) και εντεύθεν συνδέθηκε (καλώς ή κακώς, καλώς ισχυρίζομαι εγώ) πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά με τη Δυτική Ευρώπη.
Εντούτοις, δεν έπαψε ποτέ να ταλανίζεται από τη διαμάχη δύο ισχυρών ιδεολογικοπολιτικοπολιστικών ρευμάτων. Αδρά: από την μία οι νεωτεριστές, εκσυγχρονιστές, δυτικότροποι οπαδοί του ορθολογισμού και των αρχών του διαφωτισμού και της ανεξιθρησκείας και από την άλλη οι οι φορείς της παράδοσης, της ορθοδοξίας, θιασώτες της αδιάλειπτης μακραίωνης ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού, νοσταλγοί του αυτοκρατορικού κλέους του Βυζαντίου και καχύποπτοι απέναντι στη φραγκική Δύση των πάλαι ποτέ σταυροφόρων.
Έξω από τις εκκλησίες μας (αλλά και στα ελληνικά γήπεδα, για τους συντρόφους ΑΕΚτζήδες ου μην και ΠΑΟΚτζήδες) ανεμίζουν οι δικέφαλοι αετοί του Βυζαντίου, όπου το ένα κεφάλι κοιτά στη Δύση και το άλλο ατενίζει την Α