Νέα μελέτη αποκαλύπτει τον φονικό μηχανισμό πίσω από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων

13:29 31/10/2023 - Πηγή: Kafeneio-gr

Ο τρόπος με τον οποίο η πρόσκρουση ενός αστεροειδούς στη Γη οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων είναι διαφορετικός απ' ό,τι υποθέταμε μέχρι σήμερα

Η εποχή των δεινοσαύρων έληξε πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, όταν ένας αστεροειδής σε μέγεθος πόλης έπεσε σε μια ρηχή θάλασσα στα ανοικτά των ακτών του σημερινού Μεξικού.

Αλλά το πώς ακριβώς εξελίχθηκε η μαζική εξαφάνιση του 75% των ειδών στη Γη στα χρόνια που ακολούθησαν την κατακλυσμιαία πρόσκρουση παρέμεινε ασαφές.

Προηγούμενες έρευνες υπέθεσαν ότι το θείο που απελευθερώθηκε κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης,

η οποία άφησε πίσω της τον κρατήρα Τσιξουλούμπ διαμέτρου 180 χιλιομέτρων, και η αιθάλη από τις πυρκαγιές προκάλεσαν έναν παγκόσμιο χειμώνα, και οι θερμοκρασίες έπεσαν κατακόρυφα.

Ωστόσο, μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα (30/10) στο περιοδικό Nature Geoscience υποδηλώνει ότι η λεπτή σκόνη από κονιορτοποιημένα πετρώματα που εκτοξεύτηκε στη γήινη ατμόσφαιρα μετά την πρόσκρουση έπαιξε πιθανότατα μεγαλύτερο ρόλο. Αυτή η σκόνη μπλόκαρε τον ήλιο σε βαθμό που τα φυτά δεν μπορούσαν να φωτοσυνθέσουν, μια βιολογική διαδικασία κρίσιμη για τη ζωή, για σχεδόν δύο χρόνια μετά.

«Η διακοπή της φωτοσύνθεσης για σχεδόν δύο χρόνια μετά την πρόσκρουση οδήγησε σε κατάρρευση το τροφικό πλέγμα, δημιουργώντας μια αλυσιδωτή αντίδραση εξαφανίσεων», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Cem Berk Senel, πλανητικός επιστήμονας στο Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Βελγίου.

Για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους, οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα νέο υπολογιστικό μοντέλο για την προσομοίωση του παγκόσμιου κλίματος μετά το χτύπημα του αστεροειδούς. Το μοντέλο βασίστηκε σε δημοσιευμένες πληροφορίες σχετικά με το κλίμα της Γης εκείνη τη χρονική στιγμή, καθώς και σε νέα δεδομένα από δείγματα ιζημάτων που ελήφθησαν από την τοποθεσία απολιθωμάτων Τάνις στη Βόρεια Ντακότα των ΗΠΑ, τα οποία αποτύπωσαν μια περίοδο 20 ετών κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά το χτύπημα.

Η καφέ - ροζ λωρίδα πετρώματος στη φωτογραφία από την τοποθεσία απολιθωμάτων Τάνις, περιέχει περιείχε σωματίδια πυριτικής σκόνης που εκτοξεύτηκαν στην ατμόσφαιρα μετά την πρόσκρουση του αστεροειδούςPim Kaskes

Η τοποθεσία απολιθωμάτων Tanis παρέχει μια μοναδική καταγραφή αυτού που ήταν ίσως το πιο σημαντικό γεγονός στην ιστορία της ζωής στον πλανήτη μας. Απολιθωμένα ψάρια που βρέθηκαν στην περιοχή αποκάλυψαν ότι ο αστεροειδής χτύπησε στα ανοικτά της χερσονήσου Γιουκατάν του Μεξικού την Άνοιξη, ενώ άλλα απολιθώματα δίνουν λεπτομερείς πληροφορίες για το πως εξελίχθηκε η καταστροφική ημέρα.

Ο φονικός μηχανισμός

Το δείγμα από την περιοχή που αναλύθηκε για τη νέα μελέτη περιείχε σωματίδια πυριτικής σκόνης που εκτοξεύτηκαν στην ατμόσφαιρα μετά την πρόσκρουση του αστεροειδούς. Η ομάδα διαπίστωσε ότι αυτή η λεπτή σκόνη θα μπορούσε να έχει παραμείνει στην ατμόσφαιρα έως και 15 χρόνια μετά, ενώ το παγκόσμιο κλίμα θα μπορούσε να είχε ψυχθεί κατά 15 βαθμούς Κελσίου. Η έρευνά τους σηματοδότησε την πρώτη φορά που αυτά τα σωματίδια σκόνης μελετήθηκαν λεπτομερώς.

«Είχε υποτεθεί εδώ και καιρό ότι ο κύριος φονικός μηχανισμός ήταν το ακραίο ψύχος μετά την πρόσκρουση του Τσιξουλούμπ, αλλά φυσικά η παύση της φωτοσύνθεσης μετά την πρόσκρουση είναι από μόνη της ένας μηχανισμός», δήλωσε ο Senel.

«Μέσα σε λίγες εβδομάδες, μήνες από την πρόσκρουση, ο πλανήτης υπέστη μια παγκόσμια διακοπή της φωτοσύνθεσης, η οποία συνεχίστηκε για σχεδόν δύο χρόνια», πρόσθεσε ο Senel. «Στη συνέχεια, αρχίζει σταδιακά η ανάκαμψη μετά από αυτά τα δύο χρόνια. Μέσα σε τρία με τέσσερα χρόνια, φτάνει σε πλήρη ανάκαμψη».

Ο Senel δήλωσε ότι το μοντέλο αποκάλυψε ότι η διακοπή της φωτοσύνθεσης – η διαδικασία με την οποία τα φυτά χρησιμοποιούν το ηλιακό φως, το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα για να παράγουν ενέργεια και οξυγόνο – συνδέεται άμεσα με τη λεπτή σκόνη που εκτινάχθηκε στην ατμόσφαιρα και μπλόκαρε τον ήλιο.

Με πληροφορίες από: Asteroid that doomed the dinosaurs halted a key process for life on Earth, scientists say by Katie Hunt, CNN