Ο αργός θάνατος του τελευταίου Φαραώ

16:11 6/8/2011 - Πηγή: Kafeneio-gr

Tου Νικου ΚωνστανταραΙσως στη διάρκεια της 30χρονης θητείας του ο Χόσνι Μουμπάρακ να σκέφτηκε μερικές φορές ότι το τέλος του θα ήταν σκληρό. Μια βόλτα στο μεγαλοπρεπές μουσείο στο κέντρο του Καΐρου, με τις εκτεθειμένες μούμιες αρχαίων βασιλέων, θα του υπενθύμιζε ότι τις περισσότερες φορές, το τέλος έρχεται με φωτιά και τσεκούρι, με πολιτικές ίντριγκες και πολέμους. Απόλυτος ηγέτης ενός καθεστώτος που έμοιαζε ακλόνητο, ο Μουμπάρακ φυλασσόταν

από κάθε πιθανό κίνδυνο. Διαδέχτηκε τον δολοφονημένο Ανουάρ Σαντάτ και ο ίδιος ήταν στόχος τρομοκρατών. Εκανε ό, τι μπορεί να κάνει ένας ηγέτης να προστατέψει τον εαυτό του - το καθεστώς υπήρχε για να τον εξυπηρετεί και να τον προστατεύει. Το όνομά του, τα αγάλματά του δέσποζαν παντού, σαν αυτά των αρχαίων, θεϊκών αρχηγών. Αυτό που δεν μπορούσε να πετύχει ήταν να...... αποτρέψει την εξέλιξη του ίδιου του λαού του, αυτή που κατέστησε αδύνατη την πολιτική και ίσως φυσική επιβίωσή του.Το θέαμα του τελευταίου Φαραώ μέσα σε κλουβί στο δικαστήριο προχθές, ξαπλωμένο σε φορείο, ντυμένο με τα ρούχα της φυλακής, σηματοδότησε το πέρασμα της Αιγύπτου και ίσως όλου του αραβικού κόσμου σε μια νέα εποχή. Η τελετουργική αποκαθήλωση του Μουμπάρακ -μια ταπείνωση και ένας θάνατος σε αργή κίνηση- ήταν πράξη ταυτόχρονα δημόσια και προσωπική, συγκεκριμένη και συμβολική, μια πανάρχαια τελετή σε ζωντανή μετάδοση.Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι κάθε νεκρός θα λογοδοτήσει για τις πράξεις του. Ολη η ζωή ήταν μια προετοιμασία για τη στιγμή που ο νεκρός θα δικαζόταν για τις πράξεις του. Η καρδιά του ζυγιζόταν και αν τη βάραινε το κακό, ο θεός-δικαστής την πετούσε σε ένα τέρας που την καταβρόχθιζε. Ο νεκρός έσβηνε, αποκλεισμένος από την αιώνια ζωή. Αλλά και τότε, και οι θνητοί μπορούσαν να παρέμβουν, να καταδικάσουν τον νεκρό: σβήνοντας το όνομά του από κάθε επιφάνεια πίστευαν ότι αφάνιζαν τον ίδιο, όπως συνέβη μετά θάνατον στον αιρετικό Φαραώ Ακενατόν. Σήμερα οι ζωντανοί δικάζουν τον ζωντανό, με κατηγορίες που επισείουν τον θάνατο. Το όνομα του Μουμπάρακ σβήστηκε από κτίρια, πάρκα και στρατόπεδα. Τώρα οι συμπατριώτες του, οι πρώην σύντροφοί του, ζυγίζουν τις πράξεις του.Οπως σχολιάστηκε σε όλο τον αραβικό κόσμο, η δίκη του Μουμπάρακ, των υιών του και μελών του καθεστώτος του είναι μήνυμα σε κάθε αυταρχικό ηγέτη ότι και αυτός θα λογοδοτήσει. Η Μέση Ανατολή γνωρίζει καλά τη βία της πολιτικής ανατροπής, αλλά αυτή η τελετουργία της δικαιοσύνης είναι νέα εξέλιξη. Για πρώτη φορά, οι ηγέτες της περιοχής θα πρέπει να λογαριάζουν τις ανάγκες και τη δύναμη των λαών τους. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πού θα οδηγήσει αυτή η χειραφέτηση - σε δημοκρατία ή στην επιβολή στυγνότερων δικτατοριών. Ετσι, όποια και αν είναι η ετυμηγορία στη δίκη του Μουμπάρακ, το μέλλον θα κρίνει τον ίδιο και τους δικαστές του. Αν η Αίγυπτος ευημερήσει, ο Μουμπάρακ θα ευθύνεται για 30 χρόνια στασιμότητας· εάν οπισθοδρομήσει, θα τον θυμούνται για 30 χρόνια σταθερότητας. Αυτή τη στιγμή, ο ίδιος είναι φύλλο στο μεγάλο ποτάμι της Ιστορίας.