Η τελευταία πράξη

10:30 29/5/2011 - Πηγή: Ksipnistere

της Ελίνας Γαληνού

Ηταν Τρίτη 29 Μαίου. Η αντίσταση των Βυζαντινών έδειχνε από μέρες να πνέει τα λοίσθια. Οι οιωνοί το είχαν προδιαγράψει αλλά οι καρδιές των ανθρώπων δεν ήθελαν να το δεχτούν. Πίστευαν ακόμα σ΄ ένα θαύμα ότι η Πόλη θα σωθεί, κι΄ας είχαν δεί την εικόνα της Δέσποινας να δακρύζει στην τελευταία λειτουργία. Ο Αυτοκράτοράς προσπαθούσε με όλες του τις δυνάμεις να τους στηρίξει και να τους εμψυχώσει. Εμπαινε στη μάχη μπροστάρης και.....

κείνοι βλέποντάς τον να μην αφήνει το σπαθί από το χέρι, έπαιρναν δύναμη από το θάρρος του και συνέχιζαν. Ωσπου....οι στρατιώτες του Μωάμεθ ανακάλυψαν την Κερκόπορτα που είχε μείνει ανοιχτή. Τα μανιασμένα στίφη όρμησαν με άγρια χαρά στα αφύλακτα πλέον τείχη της Βασιλεύουσας και αιφνιδίασαν τους υπερασπιστές της Πόλης. Μέχρι το μεσημέρι, η αυλαία της τελευταίας Βυζαντινής άνοιξης, είχε πέσει...

Οι μνήμες αυτές έρχονται κάθε χρόνο τέτοια μέρα στο νού όπως είναι φυσικό. Θα αναβιώνουν πάντα μέσα από τις γραφές του Φραντζή, του Δούκα, του Κριτόβουλου και του Λαόνικου Χαλκοκονδύλη-των τεσσάρων αυθεντικών χρονογράφων της Αλωσης. Η θλίψη θα γεννά αιώνια ένα "γιατί" που θα ωθεί συνεχώς σε μια βαθύτερη διερεύνηση της Ιστορίας. Διότι η "αποφράς" ημερομηνία της 29ης Μαίου 1453, δεν ήταν παρά η τελευταία πράξη της Αλωσης. Η ουσιαστική Αλωση, είχε αρχίσει πολλούς αιώνες πριν. Ισως από το 1071μ.Χ όπου ο τότε αυτοκράτορας Ρωμανός Δ΄Διογένης, αντιμετώπισε την πρόκληση των Σελτζούκων Τούρκων παραγνωρίζοντας την επικινδυνότητά τους...Ετσι στο Ματζικέρτ, οι Τούρκοι έκαναν το πρώτο μεγάλο κατακτητικό τους βήμα προς το Βυζάντιο. Ηταν άραγε σύμπτωση που η χρονολογία αυτή, δεν απήχε παρά λίγα χρόνια από το Σχίσμα των δύο Εκκλησιών όπου οι σχέσεις Βυζαντίου και "Εσπερίας" έφτασαν στο αποκορύφωμα της εχθρικότητάς τους; Η Ιστορία πάντως θα μας έδειχνε πολλές φορές ότι οι Τούρκοι ήξεραν να καιροσκοπούν και να χτυπούν πάντα στην κατάλληλη στιγμή...
Η πρώτη Αλωση της Πόλης το 1204, έδινε ένα καίριο χτύπημα στην άλλοτε κραταιά Αυτοκρατορία, μειώνοντάς της την εδαφική και θαλάσσια επικράτεια από περιοχές είτε πλουτοπαραγωγικές, είτε στρατηγικής σημασίας. Αν και η φράγκικη κατοχή διάρκεσε μερικές δεκαετίες, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν ανάκτησε ποτέ την ισχύ που έχασε. Τα προνόμια που είχαν κάποτε παραχωρηθεί από το Βυζάντιο στους Βενετούς υπό μορφή μιας άτυπης στρατηγικής συμμαχίας για τον έλεγχο των στενών του Οτράντο από τις επιδρομές των Νορμανδών, είχαν από τότε ανοίξει τον δρόμο της λατινικής διείσδυσης. Οι εσωτερικές έριδες για τη μοιρασιά των αξιωμάτων με αντίστοιχα προνόμια, αποσυντόνιζαν την αυτοκρατορία που βυθισμένη μέσα στον θεοκρατικό λήθαργό της, δεν έβλεπε παραπέρα. Η οικονομία εξαρτιόταν όλο και περισσότερο από ξένους δανειστές, τα χρέη αυξάνονταν, οι εγχώριες παραγωγές έφθιναν. Οι νέοι κατέφευγαν στα μοναστήρια και ο στρατός συμπληρωνόταν από ξένους μισθοφόρους. Ο συγκεντρωτισμός που επικρατούσε στη Βασιλεύουσα, είχε αρκετά απομακρύνει το βλέμμα των ηγεμόνων από την βυζαντινή επαρ