1979 - 2018: Η μετεξέλιξη της ελληνικής Δεξιάς μέσα από τα συνέδρια της ΝΔ

13:51 14/12/2018 - Πηγή: Το Ποντικι

Πολιτική

Με σύνθημα «Ελλάδα, μπορούμε», ξεκινά τις εργασίες του το 12ο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας το απόγευμα της Παρασκευής.

Κατά τη διάρκεια των 44 χρόνων ζωής της Νέας Δημοκρατίας, τα γαλάζια συνέδρια ήταν πεδία προσωπικών και πολιτικών αντιπαραθέσεων, ίντριγκας, διασπάσεων, μάχης για τον έλεγχο του κόμματος, εκλογής ηγεσιών και αλλαγών στο καταστατικό που καθόρισαν τη φυσιογνωμία και την ηγεσία της παράταξης αλλά και ανάδειξης νέων ιδεών, προτάσεων, προσώπων. Συνέδρια που επηρέασαν αλλά και επηρεάστηκαν από τις πολιτικές εξελίξεις.

Ας τα δούμε ένα - ένα:

1ο

τακτικό συνέδριο Χαλκιδική, Απρίλιος 1979: Η κίνηση της Βόλβης

Ο τότε πρωθυπουργός - και ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής αποφασίζει να διοργανώσει στη Χαλκιδική τον Απρίλιο του 1979 το πρώτο συνέδριο του κόμματος, ενάμιση χρόνο μετά τη νίκη στις εκλογές του 1977 με 42%.

Μέχρι τότε κανένα κόμμα πλην του ΚΚΕ δεν είχε εκλέξει συνέδρους από τα μέλη.

Επίσης εγκρίθηκε από το συνέδριο το καταστατικό της ΝΔ και οι κανονισμοί λειτουργίας των κομματικών οργανώσεων.

Το 1ο συνέδριο της ΝΔ έκανε ομόφωνα δεκτό το «ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό» ως την ιδεολογία της φιλελεύθερης δημοκρατικής παράταξης.

Ήδη όμως εκδηλώθηκε και η πρώτη εσωκομματική κίνηση, αν και δεν είχε τόσο χαρακτήρα αμφισβήτησης του πανίσχυρου - τότε - Εθνάρχη.

Πρόκειται για την «Κίνηση της Βόλβης», στην οποία πρωταγωνίστησαν στελέχη όπως ο Άγγελος Μοσχονάς, ο Γιώργος Σούρλας και ο Θεσσαλονικιός Ντίνος Φούτζηλας και νεολαίοι όπως ο 26χρονος τότε, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο Γιώργος Βλάχος, ο Κώστας Βουδούρης, ο Γιώργος Καπρίνης, ο Λουκάς Κατσαρός, ο Σωτήρης Καπετανόπουλος, ο Τάκης Κοντός, ο Φίλιππος Ταυρής.

Η «Κίνηση της Βόλβης» αμφισβήτησε την διακήρυξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή γιατί θεώρησε ότι δεν ήταν αρκετά συντηρητική.

2ο τακτικό συνέδριο Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 1986: Στροφή στο φιλελευθερισμό

Για πρώτη φορά η ΝΔ έκανε άνοιγμα στο φιλελεύθερο χώρο και το κέντρο κατά το 2ο τακτικό συνέδριο της, δύο χρόνια μετά την εκλογή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην ηγεσία και σε εποχές απόλυτης κυριαρχίας του ΠΑΣΟΚ.

Λίγο πριν το 2ο συνέδριο όμως είχε λάβει χώρα η πρώτη διάσπαση της ΝΔ: Ο Κωστής Στεφανόπουλος ίδρυσε τη ΔΗΑΝΑ, παίρνοντας μαζί του δέκα βουλευτές της ΝΔ και μία ομάδα κομματικών στελεχών.

Διάσπαση που δεν είχε ωστόσο καμία τύχη αφού η ΔΗΑΝΑ δεν κατάφερε να περάσει το 1% σε καμία από τις εκλογικές αναμετρήσεις που ακολούθησαν.

3ο τακτικό συνέδριο Χαλκιδική, Απρίλιος 1994: «Εμπρός για μία ειρηνική επανάσταση»

Η Νέα Δημοκρατία εκείνη την εποχή βρισκόταν σε μεγάλη κρίση. Μετά τη δεύτερη και πιο επώδυνη διάσπαση της Νέας Δημοκρατίας, με την ίδρυση της Πολιτικής Άνοιξης από τον Αντώνη Σαμαρά, και αφού ο τελευταίος συνέβαλε στην πρόωρη πτώση της κυβέρνησης του Κωσταντίνου Μητσοτάκη, έγιναν εκλογές και τις κέρδισε - παρά το προχωρημένο της ηλικίας του και τα πολλά προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε- ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, παρά τις πολλές αντίθετες εισιγήσεις ακόμα και από μέλη της οικογένειας του - παραιτείται, ο Μιλτιάδης Έβερτ εκλέγεται πρόεδρος της ΝΔ και τον Απρίλιο του 1994 πραγματοποιεί το 3ο τακτικό συνέδριο στη Χαλκιδική, θέλοντας έτσι να κάνει μία ευθεία αναφορά στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και το 1ο συνέδριο.

«Η Ν.Δ. δεν είναι κόμμα ούτε σοσιαλιστικό, ούτε νεοφιλελεύθερο» δηλώνει ο Έβερτ. Επιλέγει ως σύνθημα του συνεδρίου το «Εμπρος για μία ειρηνική επανάσταση».

Το αποτέλεσμα δεν τον δικαίωσε. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1996, που ακολούθησαν, έχασε πανηγυρικά από τον Κώστα Σημίτη.

4ο τακτικό συνέδριο Αθήνα, Μάρτιος-Απρίλιος 1997: Η εκλογή του Κώστα Καραμανλή

Το 4ο συνέδριο της ΝΔ ήταν το πρώτο που εξέλεξε αρχηγό του κόμματος.

Μέχρι τότε η εκλογή γινόταν από την κοινοβουλευτική ομάδα.

Ο Μιλτιάδης Έβερτ είχε καταφέρει να επανεκλεγεί πρόεδρος από την ΚΟ με αντίπαλο το Γιώργο Σουφλιά. Όμως η εσωκομματική αναταραχή συνεχιζόταν και οι μητσοτακικοί έκαναν σκληρό πόλεμο στον Έβερτ.

Εν τω μεταξύ ο Έβερτ έχει ήδη δεσμευθεί ότι θα ανοίξει η διαδικασία διαδοχής και ότι το συνέδριο του κόμματος θα εκλέγει πλέον αρχηγό.

Σε αυτό είχε, μεν, τη στήριξη των καραμανλικών, που ωστόσο, όπως αποδείχθηκε «ψάχνονταν» αφού ούτε οι ίδιοι ήταν ικανοποιημένοι με τις επιδόσεις του Εβερτ.

Το εξάμηνο που μεσολάβησε μέχρι το συνέδριο, που τελικά συνεκλήθη το Μάρτιο του 1997 ήταν μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες και γεμάτες εσωκομματικό παρασκήνιο γαλάζιες περιόδους.

Η λύση, από πλευράς Καραμανλικών, βρέθηκε στο πρόσωπο του νεαρού τότε βουλευτή Θεσσαλονίκης Κώστα Καραμανλή, με καθοριστική συμβολή των «βαρόνων» Γιάννη Βαρβιτσιώτη και Γιάννη Κεφαλογιάννη, καθώς και με την ισχυρή υποστήριξη ομάδας 30 νέων βουλευτών της ΝΔ των αποκαλούμενων και λοχαγών. Η υποψηφιότητα κλείδωσε στην περίφημη συνάντηση στην οικία Βαρβιτσιώτη το βράδυ της 20ης Φεβρουαρίου 1997.

Το εσωκομματικό κύμα υπέρ του νεαρού Καραμανλή άρχισε να παίρνει διαστάσεις, χωρίς οι έτεροι υποψήφιοι (Έβερτ, Σουφλιάς και Πολύδωρας) να έχουν αντιληφθεί πόσο μεγάλες.

Στη ψηφοφορία ο Κώστας Καραμανλής έλαβε 40,73%, ο Γιώργος Σουφλιάς 30,52%, ο Μιλτιάδης Έβερτ 25,34% και ο Βύρων Πολύδωρας 3,4%- ποσοστό που σχολίασε με χιούμορ λέγοντας στους συνέδρους «ζήτησα την ψυχή σας, αλλά ξεχάσατε να μου δώσετε την ψήφο σας».

Στο δεύτερο γύρο ο Καραμανλής θριάμβευσε με 69,16% έναντι 30,84% του Σουφλιά. Σχεδόν «καπάκι» μετά το 4o τακτικό συνέδριο πραγματοποιήθηκε από τις 31 Μαρτίου ως τις 2 Απριλίου και το συνέδριο αρχών και θέσεων της ΝΔ, το οποίο όρισε ως στρατηγική του κόμματος τον περίφημο «μεσαίο χώρο».

5ο τακτικό συνέδριο Αθήνα, Μάρτιος-Απρίλιος 2001: «Γιώργο, καλωσόρισες σπίτι σου»

Η ΝΔ στις εκλογές του 2000 έφτασε στην πηγή, αλλά τελικά δεν ήπιε νερό, για μία χούφτα ψήφους. Έχασε και πάλι από το Κώστα Σημίτη.

Ένα χρόνο αργότερα διεξήχθη το 5ο τακτικό συνέδριο και ενώ ειχε μεσολαβήσει ένα έκτακτο συνέδριο για να συσπειρωθεί το κόμμα μετά την ήττα.

Η φράση που σημάδεψε εκείνο το συνέδριο ήταν το «Γιώργο, καλωσόρισες σπίτι σου», με την οποία ο Κώστας Καραμανλής επανέφερε στη ΝΔ τον Γιώργο Σουφλιά, τον οποίο είχε διαγράψει το 1997 μαζί με τους Στέφανο Μάνο, Ανδρέα Ανδριανόπουλο, Πέτρο Τατούλη και Νίκο Κάκκαλο. Από τότε και μέχρι το τέλος της πρωθυπουργίας του Κώστα Καραμανλή οι σχέσεις των δύο ήταν ιδιαίτερα στενές.

Για πρώτη φορά, στο συνέδριο εκείνο, θεσμοθετήθηκε η θέση του γραμματέα του κόμματος στην οποία εκλέχτηκε ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης.

6ο τακτικό συνέδριο, Αθήνα, Ιούλιος 2004: Το κοινωνικό κέντρο

Μετά το θρίαμβο του Κώστα Καραμανλή στις εκλογές του Μαρτίου του 2004 με 45%, (ο Κώστας Σημίτης είχε αποχωρήσει πλέον από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και στη θέση του είχε ανέβει ο Γιώργος Παπανδρέου) το 6ο τακτικό συνέδριο της ΝΔ διεξήχθη σε κλίμα πανηγυρικό στην επέτειο των 30 ετών από τη Μεταπολίτευση και από την ίδρυση του κόμματος.

«Όλοι μαζί εκφράζουμε τη σύγχρονη αντίληψη του κοινωνικού Κέντρου. Μια αντίληψη που δεν έχει σχέση με ξεπερασμένους όρους των τελευταίων δεκαετιών», ήταν η φράση του Καραμανλή που έδωσε το πολιτικό στίγμα του συνεδρίου. Για πρώτη φορά, ψήφισαν 4.500 σύνεδροι για την ανάδειξη της Κεντρικής Επιτροπής η οποία αποτελείτο από 150 αιρετά μέλη και 300 ex-officio.

7o τακτικό συνέδριο, Αθήνα, Ιούλιος 2007: Κυριαρχία Καραμανλή

Το 7ο συνέδριο της ΝΔ διεξήχθη δύο μήνες πριν τις φονικές πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα και τις πρόωρες εθνικές εκλογές με τη συμμετοχή 4.500 συνέδρων.

Από τα πλέον ήρεμα συνέδρια, καθώς η πολιτική κυριαρχία του Κώστα Καραμανλή ήταν απόλυτη. Οι συνέδροι επαναβεβαίωσαν τη στήριξη της ΝΔ στο κυβερνητικό πρόγραμμα, ενώ επιβεβαιώθηκε επί της ουσίας και η δέσμευση Καραμανλή για διεξαγωγή τακτικών συνεδρίων στην ώρα τους και διεξαγωγή εκλογών στις κομματικές οργανώσεις πριν το συνέδριο.

Το κρίσιμο έκτακτο συνέδριο της 7ης Νοεμβρίου 2009: Η απόφαση για εκλογή αρχηγού από τη βάση

Ο Κώστας Καραμανλής, μη μπορώντας πλέον να κυβερνήσει με την πλειοψηφία των 151 βουλευτών και αντιλαμβανόμενος την οικονομική κρίση που ήταν πλέον προ των πυλών, προχώρησε σε πρόωρες εκλογές τις οποίες έχασε με μεγάλη διαφορά.

Το έκτακτο συνέδριο, μετά την εκλογική ήττα του 2009, κανονικά επρόκειτο να εκλέξει το διάδοχο του Κώστα Καραμανλή που είχε παραιτηθεί το βράδυ των εκλογών, τελικά όμως άλλαξε το καταστατικό, λαμβάνοντας την κρίσιμη απόφαση για εκλογή προέδρου από τη βάση (απόφαση που αποδείχθηκε μοιραία για τη Ντόρα Μπακογιάννη, που μέχρι τότε εθεωρείτο βέβαιη διάδοχο). Η πρόταση ήταν του Δημήτρη Αβραμόπουλου.

Ο Αντώνης Σαμαράς, που είχε επανέλθει από την πολιτική έρημο πολλών ετών και είχε γίνει και υπουργός Πολιτισμού της τελευταίας κυβέρνησης Καραμανλή ήταν και αυτός υποψήφιος για την προεδρία.

Την Κυριακή 11 Οκτωβρίου του 2009, συνεδριάζει η οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου , που σύμφωνα με το καταστατικό θα εξέλεγε κανονικά το νέο πρόεδρο, και στην οποία συμμετείχαν οι καραμανλικοί Δημήτρης Σιούφας και Προκόπης Παυλόπουλος.

Την ίδια στιγμή οι Πέτρος Μολυβιάτης, Γιάννης Βαρβιτσιώτης και Αχιλλέας Καραμανλής έχουν συνάντηση. Συζητούν τις εξελίξεις μετά την πρόταση Αβραμόπουλου για ανοιχτή εκλογή, ενώ ήδη έχουν εμφανιστεί δημοσκοπήσεις που δείχνουν την πρόταση να έχει απήχηση στους ψηφοφόρους της ΝΔ.

Ο Μολυβιάτης αναλαμβάνει να πείσει τον απρόθυμο Καραμανλή να παραμείνει για μικρό χρονικό διάστημα. Το Συνεδριο αλλάξε τη διαδικασία εκλογής προέδρου και η νέα διαδικασία έφερε το Σαμαρά στην ηγεσία, 16 χρόνια από τότε που έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

8ο Τακτικό Συνέδριο Αθήνα, Ιούνιος 2010: Το συνέδριο της κρίσης στον απόηχο της διαγραφής της Ντόρας

Πρόεδρος της ΝΔ είναι πλέον ο Αντώνης Σαμαράς και το 8ο τακτικό συνέδριο διεξάγεται στην αρχή της οικονομικής κρίσης και ενώ η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου έχει κάνει την κρίσιμη επιλογή υπαγωγής της χώρας στο μνημόνιο.

Περίπου ένα μήνα νωρίτερα, στις 6 Μαϊου του 2010 έχει διαγραφεί από τη ΝΔ η Ντόρα Μπακογιάννη γιατί ψήφισε ναι στο μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Η Νέα Δημοκρατία ακολουθούσε τότε έντονα αντιμνημονιακή αντιπολίτευση. Η Ντόρα Μπακογιάννη ίδρυσε δικό της πολιτικό κόμμα, σε αντίθεση με τον αδελφό της Κυριακο Μητσοτάκη που έμεινε στο κόμμα. Ο Σαμαράς επιχειρεί να μαζέψει το λαβωμένο κόμμα και μετά από εισήγηση του τονίζεται και πάλι ο κοινωνικός φιλελευθερισμός ως ιδεολογικό στίγμα της ΝΔ.

9o τακτικό συνέδριο, Αθήνα, Απρίλιος 2013: Η Νέα Ελλάδα του Σαμαρά

Τρία χρόνια μετά στο πολιτικό σκηνικό έχουν έρθει τα πάνω κάτω: Στις πρώτες εκλογές του 2012 το ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε με το ΣΥΡΙΖΑ να αναδεικνύεται αξιωματική αντιπολίτευση και στις δεύτερες εκλογές του 2012 ο Αντώνης Σαμαράς κατορθώνει να γίνει πρωθυπουργός σχηματίζοντας κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου και τη ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη. Η Νεα Δημοκρατία είχε πραγματοποιήσει στροφή εγκαταλείποντας την αντιμνημονιακή στροφή, ενώ η Ντόρα Μπακογιάννη επέστρεψε στο κόμμα (μετά απο εισήγηση, όπως λέγεται, του Κώστα Καραμανλή προς τον Αντώνη Σαμαρά με τη φράση «πρέπει να βρείς έναν τρόπο να συννεοηθείς μαζί της»).

Λίγο πριν το 9ο τακτικό συνέδριο, η ΔΗΜΑΡ αποχωρεί από την κυβέρνηση με αφορμή την ΕΡΤ και ο Σαμαράς προβαίνει σε έναν ευρύ ανασχηματισμό.

Σύνθημα του συνεδρίου είναι το «Νέα Δημοκρατία, Νέα Ελλάδα». Εκλέγεται νέα Πολιτική Επιτροπή ενώ τα δημοσιεύματα της εποχής έκαναν λόγο για αμφίπλευρη διευρυνση του κόμματος - τόσο από Δεξιά,με στελΈχη απο το ΛΑΟΣ, όσο και από το Κέντρο, και ακούγονταν πολλά ονόματα για ένταξή τους στη Νέα Δημοκρατία, μεταξύ των οποίων και του Γιάννη Στουρνάρα. Κάποιοι ψιθύριζαν ακόμα και φήμες για μετονομασία του κόμματος σε Νέα Ελλάδα. Τελικά δεν έγινε τίποτα από αυτά.

10ο Τακτικό Συνέδριο, Αθήνα, Απρίλιος 2016: Οξυγόνο για την Ελλάδα

Με σύνθημα «Οξυγόνο για την Ελλάδα» διεξάγεται τον Απρίλιο του 2014 το 10ο τακτικό συνέδριο της ΝΔ, το πρώτο υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποιος έχει εκλεγεί πρόεδρος πριν από τρεις μήνες κάνοντας την έκπληξη έναντι του Βαγγέλη Μεϊμαράκη στο δεύτερο γύρο.

Υπενθυμίζεται ότι είχε προηγηθεί το... φιάσκο της 22ας Νοεμβρίου 2015 όταν το σύστημα ψηφοφορίας από τη βάση δε λειτούργησε ποτέ με αποτέλεσμα να αναβληθούν οι εκλογές, στις οποιες επίσης ήταν υποψήφιοι ο περιφερειάρχης Κ.Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας και ο σημερινός αντιπρόεδρος της ΝΔ Άδωνις Γεωργιάδης. Παραταξιακές εφημερίδες κυκλοφορούσαν, μετά το φιάσκο, με τίτλους όπως «Η ΝΔ στα πρόθυρα διάλυσης».

Το συνέδριο ενέκρινε σημαντικές αλλαγές στο καταστατικό της Ν.Δ., όπως η απαγόρευση του τραπεζικού δανεισμού, η ετήσια διεξαγωγή συνεδρίου και ο χρονικός προσδιορισμός της θητείας του προέδρου. Εκλέγεται γραμματέας της ΝΔ ο Λευτέρης Αυγενάκης.

11ο τακτικό συνέδριο, Αθήνα, 16-17 Δεκεμβρίου 2017: Το γαλάζιο πρόγραμμα και μηνύματα ενότητας

Το γαλάζιο πρόγραμμα παρουσίασε στο 11ο τακτικό συνέδριο της ΝΔ ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στέλνοντας μήνυμα ετοιμότητας για την ανάληψη της ηγεσίας. «Είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε την Ελλάδα», δήλωσε χαρακτηριστικά. Με δηλώσεις τους ο Κώστας Καραμανλής και ο Αντώνης Σαμαράς έστειλαν μηνύματα ενότητας. Το παρόν στο 11ο συνέδριο της ΝΔ έδωσαν η Φώφη Γεννηματά και ο Σταύρος Θεοδωράκης.

Νέα ΔημακρατίασυνέδριοΚωνσταντίνος ΚαραμανλήςΜητσοτάκηςΝτόραΟΝΝΕΔHas video: Exclude from popular: 0