Αναδρομή στις ευρωεκλογές: 1989 – Η κάλπη της έντασης και η πρεμιέρα του Συνασπισμού (Photos/Videos)

07:39 27/4/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Το topontiki.gr συνεχίζει το αφιέρωμα στις ευρωεκλογές στη χώρα μας, ενόψει της αναμέτρησης στις 9 Ιουνίου, δέκατης για την Ελλάδα.

Οι ευρωεκλογές του 1989 διεξήχθησαν στις 18 Ιουνίου – ταυτόχρονα με τις εθνικές εκλογές. Ηταν η δεύτερη φορά (μετά το 1981) που είχαμε διπλές κάλπες και όπως είναι φυσικό

η ευρωπαϊκή κάλπη επισκιάστηκε από την εθνική.

Οι εκλογές εκείνες χαρακτηρίζονταν από εξαιρετικά μεγάλη ένταση.

Το πολιτικό σκηνικό

Το κυβερνών κόμμα βίωνε μια παρατεταμένη κρίση λόγω του σκανδάλο Κοσκωτά – πρόκειται για τον ελληνοαμερικάνο που αποδείχθηκε ότι έκλεβε συστηματικά την Τράπεζα Κρήτης προκειμένου να αγοράσει τον Ολυμπιακό και να στήσει μια ολόκληρη εκδοτική αυτοκρατορία με τρεις εφημερίδες, έξι περιοδικά και έναν ραδιοφωνικό σταθμό.

Υπενθυμίζεται ότι σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time, από τις φυλακές του Σάλεμ, ο Κοσκωτάς είχε εμπλέξει άμεσα τον Α. Παπανδρέου ως «παραλήπτη παράνομων παροχών».

Την ίδια περιόδο ο 70χρονος τότε πρωθυπουργός αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας μετά τη σοβαρή εγχείρηση καρδιάς στην οποία είχε υποβληθεί στο Λονδίνο, ενώ απασχολούσε την κοινή γνώμη και η προσωπική του ζωή αφού είχε υποβάλει αγωγή διαζυγίου εναντίον της συζύγου του Μαργαρίτας προκειμένου να «νομιμοποιήσει» την εξωσυζυγική σχέση του με την, κατά 35 χρόνια νεότερή του, Δήμητρα Λιάνη.

Όλα τα παραπάνω αποτελούσαν την προεκλογική ατζέντα με πρωτοβουλία των κομμάτων της αντιπολιτευσης.

Ήδη από το φθινόπωρο του 1988, εφημερίδες που μέχρι τότε υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ (Τα Νέα, Το Βήμα, Εθνος, Ελευθεροτυπία) ασκούσαν οξύτατη κριτική στον Ανδρέα Παπανδρέου και σε όσους υπουργούς θεωρούσαν ότι συνεργάστηκαν με τον Κοσκωτά.

Στη Νέα Δημοκρατία αρχηγός ήταν – απο το 1984 – ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος είχε και προσωπική πολιτική αντιπαράθεση με τον Ανδρέα Παπανδρέου απο τη δεκαετία του ’60.

Στην Αριστερα είχε συγκροτηθεί ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου έχοντας ως κύριους εταίρους τα δύο μεγαλύτερα τότε κόμματα της Αριστεράς: το ΚΚΕ και την Ελληνική Αριστερά μετεξέλιξη του ΚΚΕ Εσωτερικού. Πρόεδρος είχε αναλάβει ο Χαρίλαος Φλωράκης και γραμματέας ο Λεωνίδας Κύρκος.

Σημαντικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Και όμως οι ευρωεκλογές του 1989 είχαν ενσωματώσει σημαντικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τις οποπίες κανείς δεν ασχολήθηκε στην Ελλάδα.

Από το 1987 έχει τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης (ΕΕΠ).

Είναι η Συνθήκη που συνεισέφερε καθοριστικά στην ανάπτυξη της Ένωσης, καθώς θέσπισε το κανονιστικό πλαίσιο για την εγκαθίδρυση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς (single internal market), της διαρθρωτικής πολιτικής συνοχής και σειράς άλλων συνοδευτικών πολιτικών.

Είναι επίσης η Συνθήκη που έφερε την Ευρωπαϊκή Πολιτική Συνεργασία, τον μηχανισμό δηλαδή, για το συντονισμό των εξωτερικών πολιτικών των κρατών-μελών.

Η Ελλάδα, μετά από διαπραγματεύσεις με τους αξιωματούχους της ΕΟΚ,  έχει συμφωνήσει στη δημιουργία των «Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων» (ΜΟΠ).

Το 1988 ακολούθησε το πακέτο Ντελόρ (1988-1993). Σύμφωνα με τις τάσεις του Ευρωβαρόμετρου της εποχής, στην πλειονότητα των Ελλήνων, η Ευρώπη καθίσταται πλέον αποδεκτή και συνδέεται με την προσδοκία ότι η Ελλάδα έχει να αποκομίσει όφελος από τη συμμετοχή της στην ΕΟΚ.

Τα αποτελέσματα της κάλπης

Στις εκλογές επιβεβαιώθηκε το γεγονός ότι ακόμα και ταυτόχρονα εαν ψηφίζουμε κάνουμε διαφορετικές επιλογές στην ευρωπαίκη κάλπη

Έτσι στις ευρωεκλογές της 18ης Ιουνίου 1989, τα αποτελέσματα ήταν

1 Νέα Δημοκρατία (ΝΔ) με ποσοστό 40,44% και 10

2 Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ) με 35,94% και 9 έδρες.

3 Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ) με ποσοστό 14,30% και 4 έδρες

4 Δημοκρατική Ανανέωση (ΔΗΑΝΑ) με 1,36% και 1 έδρα

Στην εθνική κάλπη η Νέα Δημοκρατία με 44,28% των ψήφων έλαβε 145 έδρες, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα με 39,13% 125 έδρες, ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου με 13,13% 28 έδρες και από 1 έδρα κατέλαβαν η Δημοκρατική Ανανέωση με 1,01% και το μειονοτικό κόμμα Εμπιστοσύνη με 0,52%.

Αυτοί εκλέχτηκαν ευρωβουλευτές

Στις ευρωεκλογές του 1989, με τη ΝΔ ευρωβουλευτές εκλέγονται: Ιωάννης Πεσματζόγλου, Μαριέττα Γιαννάκου, Παύλος Σαρλής, Παναγιώτης Λαμπρίας, Γιώργος Αναστασόπουλος, Κωνσταντίνος Σταύρου, Γιώργος Σαρειδάκης, Ευθύμιος Χριστοδούλου, Ευστάθιος Λαγάκος, Φίλιππος Πιέρρος.

Με το ΠΑΣΟΚ ευρωβουλευτές εκλέγονται: Γιώργος Ρωμαίος, Χρήστος Παπουτσής, Παρασκευάς Αυγερινός, Παναγιώτης Ρουμελιώτης, Διονύσιος Λιβανός, Δημήτρης Παγορόπουλος, Κωνσταντίνος Τσίμας, Ιωάννης Σταμούλης, Σωτήρης Κωστόπουλος.

Με τον Συνασπισμό εκλέγονται: Βασίλειος Ευφραιμίδης, Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Αλέκος Αλαβάνος, Δημήτρης Δεσύλλας.

Και τέλος με τη ΔΗΑΝΑ ο Δημήτρης Νιάνιας.

Η εποχή Μητσοτάκη

Οι διπλές εκλογές του 1989 σηματοδότησαν την πολιτική αλλαγή.

Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας υπό τον Μητσοτάκη επέστρεψε στην πρώτη θέση μετά από οκτώ χρόνια, αλλά χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία λόγω του εκλογικού νόμου του Μένιου Κουτσόγιωργα που είχε θεσπιστεί μόνο και μόνο για να δυσκολέψει τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Έτσι, ο Ανδρέας Παπανδρέου παρέμεινε πρωθυπουργός μέχρι τις 2 Ιουλίου 1989, οπότε η Νέα Δημοκρατία και ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου αποφάσισαν τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζαννετάκη.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα περίμενε μέχρι τον Απρίλιο του 1990 και αφού μεσολάβησαν άλλες δύο εκλογές για να καταφέρει να γίνει πρωθυπουργός με οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία εαν και ειχε αποσπάσει το 47% των εκλογέων…

Διαβάστε επίσης

Μιλένα Αποστολάκη για Τέμπη: Η συγκάλυψη συνεχίζεται- Η κυβέρνηση βάζει με διάταξη κι άλλο εμπόδιο στην ευρωπαϊκή εισσαγελία

Κομισιόν: Ξανά στο πλάνο ο Μητσοτάκης για τη θέση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σύμφωνα με τον Economist

Και για πρωθυπουργός και για μπύρες – Ο ελιγμός Κασσελάκη για τον Παπανώτα