Άνω – κάτω η Μέση Ανατολή

06:18 13/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Τρεις εβδομάδες μετά την πολυσυζητημένη και εύθραυστη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός Ισραήλ – Χαμάς και μόλις μια εβδομάδα μετά τη σοκαριστική δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ για τη μετατροπή της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», διαφαίνεται ότι η εν λόγω συμφωνία απειλείται να τερματιστεί πρόωρα και να ακολουθήσει μια νέα συγκρουσιακή κατάσταση.

Απειλή για νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις

Την προηγούμενη Δευτέρα (10 Φεβρουαρίου), ο Αμπού

Ομπέιντα, εκπρόσωπος των «Ταξιαρχιών Κασάμ» της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς, ανακοίνωσε ότι «ακυρώθηκε μέχρι νεωτέρας η έκτη απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων, που είχε προγραμματιστεί για το επόμενο Σάββατο (15 Φεβρουαρίου)».

Ο Ομπέιντα κατηγόρησε το Ισραήλ για παραβίαση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, για καθυστέρηση της επιστροφής των Παλαιστινίων στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας, για δολοφονίες Παλαιστινίων, καθώς και για παρεμπόδιση της παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας. Ωστόσο τόνισε ότι η Χαμάς έλαβε αυτή την απόφαση πέντε ημέρες πριν από την προγραμματισμένη απελευθέρωση των ομήρων, προκειμένου να δώσει αρκετό χρόνο στην ισραηλινή πλευρά να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

Πρώτος αντέδρασε ο Αμερικανός Πρόεδρος, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε ότι «η κατάσταση θα μετατραπεί σε κόλαση αν η Χαμάς δεν απελευθερώσει όλους τους ομήρους μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου». Την επόμενη ημέρα, μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός απείλησε να επαναλάβει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, εάν η Χαμάς δεν απελευθερώσει τους Ισραηλινούς ομήρους στις 15 Φεβρουαρίου. Ήδη, περιμετρικά της Λωρίδας της Γάζας αναπτύχθηκαν τρεις μεραρχίες του ισραηλινού στρατού και έχουν κληθεί έφεδροι, λόγω της πιθανής αναζωπύρωσης των συγκρούσεων.

Ως γνωστόν, το επόμενο Σάββατο είναι προγραμματισμένη η απελευθέρωση τριών ομήρων. Ωστόσο, μη αναφέροντας έναν συγκεκριμένο αριθμό στην προειδοποίησή του, ο Νετανιάχου παρέκαμψε έντεχνα το τελεσίγραφο του Τραμπ, που ζητούσε την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων.Η ισραηλινή πλευρά αντιλαμβάνεται ότι η απαίτηση για απελευθέρωση του συνόλου των ομήρων θα ισοδυναμούσε με αθέτηση των όρων της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και θα έθετε σε κίνδυνο τις επόμενες προγραμματισμένες απελευθερώσεις Ισραηλινών ομήρων.

Να θυμίσουμε ότι, στην πρώτη φάση διάρκειας έξι εβδομάδων της συμφωνίας Ισραήλ – Χαμάς, προβλέπεται να απελευθερωθούν 33 όμηροι και να αποφυλακισθούν 1.900 Παλαιστίνιοι. Μέχρι στιγμής, έχουν απελευθερωθεί 16 Ισραηλινοί όμηροι και πέντε Ταϊλανδοί, που δεν περιλαμβάνονταν στη συμφωνία, και αποφυλακίστηκαν 765 Παλαιστίνιοι. Απομένουν 73 όμηροι, από τους οποίους τουλάχιστον οι 34 θεωρούνται νεκροί.

Κατά τη δεύτερη φάση της συμφωνίας, διάρκειας επίσης έξι εβδομάδων, προβλέπεται η απελευθέρωση όλων των ομήρων. Η τρίτη και τελευταία φάση της συμφωνίας προβλέπει την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, η οποία σύμφωνα με τον Αμερικανό Πρόεδρο θα μετατραπεί σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».

Ισχυρή πίεση σε Κάιρο και Ριάντ

Στην παρούσα φάση,ο Αμερικανός Πρόεδρος επιδιώκει να πείσει τόσο τους Παλαιστίνιους όσο και τους Ισραηλινούς, αλλά και τη διεθνή κοινότητα, ότι το σχέδιο απομάκρυνσης των Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας είναι ρεαλιστικό και μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα.Για τον λόγο αυτόν συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο με τον Ιορδανό βασιλιά Αμπντάλα, ο οποίος δέχθηκε να μεταφερθούν στη χώρα του 2.000 βαριά άρρωστα παιδιά από τη Γάζα.

Το πρώτο βήμα έγινε και σίγουρα ικανοποίησε τον Αμερικανό Πρόεδρο. Τώρα είναι η σειρά της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας να ανταποκριθούν θετικά στα κελεύσματά του, αν και η συνάντηση Τραμπ – Σίσι αναβλήθηκε επ’ αόριστον. Προκειμένου να δοθεί μια πρώτη απάντηση από τον αραβικό κόσμο προς τον Αμερικανό Πρόεδρο, η Αίγυπτος θα φιλοξενήσει έκτακτη αραβική σύνοδο κορυφής στις 27 Φεβρουαρίου, ώστε να συζητηθούν οι σοβαρές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

Ο Ντόναλντ Τραμπ δίνει την εντύπωση ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για τις εντυπώσεις που προκαλεί και όχι για το αν προωθούνται τα αμερικανικά συμφέροντα με τις αποφάσεις του ή έστω αν συμφωνούν με τα σχέδιά του οι Αμερικανοί πολίτες. Μάλιστα, πρόσφατη δημοσκόπηση του Reuters / Ipsos έδειξε ότι τρεις στους τέσσερις Αμερικανούς αντιτίθενται στην ιδέα ανάληψης του ελέγχου της Γάζας από τις ΗΠΑ και την απομάκρυνση των Παλαιστινίων.

Επίσης δεν φαίνεται να ανησυχεί αν οι δηλώσεις του προκαλέσουν την κατάρρευση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός Ισραήλ – Χαμάς. Ούτε αν η στρατηγική του θα προκαλέσει αύξηση της τρομοκρατικής δραστηριότητας και νέες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Ήδη, σε προηγούμενη ανάλυση, υποστηρίξαμε ότι «αν ο Τραμπ επιδιώξει να εφαρμόσει αυτό το σχέδιο, τότε είναι κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι όχι μόνο δεν θα τερματίσει τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, αλλά θα προκαλέσει μια νέα ανάφλεξη».

Προβληματισμός σε Ισραήλ και Χαμάς

Σε κάθε περίπτωση, η πρώτη φάση της εκεχειρίας είναι επωφελής για το Ισραήλ, καθότι προβλέπει τη σταδιακή απελευθέρωση πολλών ομήρων. Αντίθετα, η δεύτερη φάσηπροβλέπει την πλήρη απόσυρση του ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας, γεγονός που θα επιτρέψει στη Χαμάς να ανασυγκροτηθεί και να αυξήσει έως έναν βαθμό την επιχειρησιακή της δυνατότητα.

Στην παλαιστινιακή πλευρά η ηγεσία της Χαμάς πιθανώς προβληματίζεται για το αν η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός είναι μια λανθασμένη απόφαση. Αντιλαμβάνεται ότι η στρατηγική Trump 2.0 για τη Γάζα προσθέτει όρους που δεν υπέγραψε και δεν περιελάμβανε η αρχική συμφωνία με το Ισραήλ.

Προφανώς, η ηγεσία της Χαμάς εκτιμά ότι, όταν ολοκληρωθούν οι απελευθερώσεις των ομήρων, θα έχει απολέσει το ισχυρότερο διαπραγματευτικό ατού, τους ομήρους, και τότε είναι πιθανό να ξεκινήσει η εφαρμογή του σχεδίου Trump 2.0 για τη Λωρίδα της Γάζας, δηλαδή η μεταφορά των Παλαιστινίων προς την Αίγυπτο και την Ιορδανία, και μάλιστα χωρίς δικαίωμα επιστροφής, ή η έναρξη ενός νέου γύρου εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας.

* Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής ([e-mail]

Διαβάστε επίσης:

Αντιπροσωπεία της Χαμάς στο Κάιρο – Ύστατη προσπάθεια να διασωθεί η συμφωνία εκεχειρίας με το Ισραήλ

Δολοφονία του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι: Συνεχίζει να πληγώνει τις ΗΠΑ

Τηλεφωνική επικοινωνία Πούτιν με τη νέα ηγεσία της Συρίας – Ανοικοδόμηση και ανθρωπιστική βοήθεια από τη Μόσχα