Διερευνητικές, Κυπριακό, EastMed: «Οι δε ασθενείς ξυγχωρούσι»;

09:49 18/3/2021 - Πηγή: Το Ποντικι

Κάθε προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων βάσει του Διεθνούς Δίκαιου στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και των εξωτερικών σχέσεων χρειάζεται τη στήριξη των πολιτικών δυνάμεων της Χώρας και της κοινωνίας.

Η διαρκής συσσώρευση προβλημάτων και προστριβών στις εξωτερικές σχέσεις ακυρώνει οποιαδήποτε προσπάθεια για ευημερία της κοινωνίας στο εσωτερικό για πολλούς λόγους. Ωστόσο, η θετική λύση χρειάζεται προετοιμασία και στρατηγική. Στην εξωτερική πολιτική, κατεξοχήν.

Όσοι παρακολουθούμε τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις γύρω

από τα ελληνοτουρκικά, είμαστε τουλάχιστον σκεπτικοί ως προς τον βαθμό προετοιμασίας και τη στρατηγική της χώρας μας τους τελευταίους μήνες.

Διαπιστώνουμε μία αδυναμία διορατικότητας δυσμενών συνθηκών και ταυτόχρονα, αδυναμία κεφαλαιοποίησης των ευνοϊκών συγκυριών και στα τρία πεδία διπλωματικών εξελίξεων : Ευρωπαϊκό, Περιφερειακό, Αμερικανικό.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Η διαπίστωση ότι η ΕΕ αποδεικνύεται και τούτη τη φορά κατώτερη των προσδοκιών δεν ωφελεί. Είναι σχεδόν αυτονόητη η κατακερματισμένη στάση 27 κυρίαρχων Κρατών Μελών σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ακόμη κι έτσι όμως η Ευρώπη παραμένει το  προνομιακό πεδίο μας, κι εκεί που διαδοχικές διπλωματικές ήττες έναντι μίας τρίτης, παραβατικής και επιθετικής χώρας, γίνονται περισσότερο οδυνηρές.

Τελευταία: η διπλωματική ήττα του Συμβουλίου Κορυφής του Δεκεμβρίου με την οπισθοχώρηση του Συμβουλίου ακόμη κι από τις λειψές θέσεις και διατυπώσεις του Συμβουλίου Κορυφής του Οκτωβρίου και την αποτυχία της Ελλάδος απόσπασης σοβαρών εγγυήσεων και θετικών δράσεων (και δεν αναφέρομαι μόνο στις κυρώσεις) και ενός αυστηρού πλαισίου διαλόγου με την Τουρκία. 

Έτσι, αυτές τις μέρες οι διερευνητικές (ή όπως αλλιώς τις πούμε) επαφές Ελλάδας-Τουρκίας γίνονται χωρίς προηγούμενες εγγυήσεις από τους εταίρους μας, το μεταναστευτικό συζητείται με εκκωφαντικά απούσα την Ελλάδα αλλά ενεργητικά παρούσα την Τουρκία, ενώ στο προσεχές Συμβούλιο Κορυφής της 25ης Μαρτίου συζητείται η συνολική αποτίμηση των Ευρω-τουρκικών σχέσεων σε κλίμα θετικό για την Τουρκία.     

Περιφερειακά: Η Αίγυπτος συζητεί με την Τουρκία και, παρά τις διαψεύσεις για αλλαγή στάσης  έναντι της Ελλάδος από τους Αιγύπτιους Αξιωματούχους, θα συνεχίσει να συζητά, αφού η οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός στην Λιβύη  (την οποίαν στηρίζουν ΕΕ και ΗΠΑ) περνά μέσα από τις Τουρκο-αιγυπριακές σχέσεις.

Ταυτόχρονα Ισραήλ και Αίγυπτος συζητούν την διαχείριση των ενεργειακών τους πόρων (με στήριξη ΗΠΑ και ΕΕ που επιδιώκουν την αραβο-ισραηλινή προσέγγιση), κάτι ωστόσο το οποίο απομακρύνει το ενδεχόμενο υλοποίησης του αγωγού East Med (Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ), το οποίον είχαν στηρίξει προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και η σημερινή αφού αποτελούσε (πέρα από τα ενεργειακά) και ισχυρό χαρτί για τις ελληνικές θέσεις στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Από πρωταγωνιστές των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, αίφνης στη γωνία.

Αμερικανικός παράγων: την τελευταία χρονιά κορυφώθηκαν οι προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο παρά την πληθωρική φιλοξενία και τα καλά λόγια του ΥπΕΞ των ΗΠΑ Pompeo κατά την τελευταία του επίσκεψη στη χώρα μας. Με την αλλαγή Biden, η Τουρκία αναδιπλώνεται, αλλά η Ελλάδα δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να μπορεί να κεφαλαιοποιήσει γοργά το θετικό κλίμα στις ΗΠΑ.

Ενόψει της επικείμενης Συνοδού Κορυφής, των εξελίξεων στην Αν. Μεσόγειο και της Πενταμερούς για Κυπριακό ας αφυπνιστούμε.

Κι ας μην αυτοχρισθούμε ασθενείς κατά τον γνωστό διάλογο των Αθηναίων με τους Μηλίους στον Θουκυδίδη: δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν. Όταν δεν υπάρχει ισότητα δυνάμεων, οι μεν ισχυροί θα κάνουν τα δικά τους, οι δε ασθενείς θα τ’ ανεχθούν.

Διαθέτουμε δυνάμεις. Γιατί να αποδεχθούμε τον ρόλο του ασθενούς;

*Ο Νικόλαος Φαραντούρης είναι Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και επισκεπτης καθηγητής σε Πανεπιστήμια στην Ευρωπη και τις ΗΠΑ στο Ευρωπαικό Δίκαιο, Δίκαιο της Ενέργειας και Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Πανεπιστημιακών Ευρωπαϊκών Σπουδών και Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής ένωσης ενεργειακών εταιρειών EUROGAS.
Είναι Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών.