ΔΝΤ: Με ανάπτυξη 3,3% η Ελλάδα το 2021 – Να μειωθούν συντάξεις και προσλήψεις

15:29 2/6/2021 - Πηγή: Το Ποντικι

Ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας 3,3% για φέτος και 5,4% για το 2022 προβλέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προβλέψεις που είναι λίγο διαφορετικές από αυτές που ανακοίνωσε τη Δευτέρα ο ΟΟΣΑ (3,8% και 5%, αντίστοιχα).

Στην ανακοίνωση με τα συμπεράσματα της αποστολής του ΔΝΤ στην

τα στελέχη του Ταμείου σημειώνουν ότι βασικοί μοχλοί της ανάκαμψης θα είναι οι επενδύσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, η ανεκπλήρωτη λόγω της πανδημίας κατανάλωση που θα χρηματοδοτηθεί από τις καταθέσεις και η επανέναρξη του τουρισμού. Η μόνιμη απώλεια παραγωγής από την πανδημία (scarring) προβλέπεται να φθάσει το 3%.

Ωστόσο, το Ταμείο επισημαίνει ότι «σημαντικές αβεβαιότητες και καθοδικοί κίνδυνοι συνεχίζουν να θολώνουν τις προοπτικές. Αν και ο πλήρης εμβολιασμός προχωρά με ρυθμό πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μία μεγαλύτερη διάρκεια της πανδημίας θα αύξανε σημαντικά τους καθοδικούς κινδύνους για όλους τους τομείς της οικονομίας».

Επιπλέον, σημειώνει, η αβέβαιη έκταση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) λόγω της πανδημίας θα μπορούσε να επηρεάσει τα σχέδια τιτλοποιήσεων των τραπεζών και να περιορίσει την αύξηση των πιστώσεων». Αναφέρεται ακόμη σε κινδύνους από μία χαμηλότερη από την προβλεπόμενη απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, μία αναστροφή των ευνοϊκών παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών συνθηκών και την υλοποίηση γεωπολιτικών κινδύνων.

Οι συνέργειες του Ταμείου Ανάκαμψης

Αντίθετα, η ανάπτυξη μπορεί να είναι ισχυρότερη, αν υλοποιηθεί πλήρως το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το σχέδιο αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συνέργειες που θα αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις. Οι υψηλότερες επενδύσεις, οι οικονομίες κλίμακας από μεγαλύτερες επιχειρήσεις και η αυξημένη εξωστρέφεια «θα διατηρούσαν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών υπό έλεγχο και – σε συνδυασμό με την ατζέντα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του σχεδίου ανάκαμψης – θα ενίσχυαν την αύξηση της παραγωγικότητας, θα οδηγούσαν τη χώρα σε επενδυτική βαθμίδα και θα εμπέδωναν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους».

Η αύξηση της παραγωγής, οι χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές και η ψηφιοποίηση θα διεύρυναν τη φορολογική βάση και θα αποφεύγονταν μία απότομη πτώση όταν θα σταματούσε η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Επιπλέον, οι αυξημένες ευκαιρίες χορήγησης δανείων θα στήριζαν τα επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών και η μείωση των ποσοστών NPE θα τις επέτρεπε να βελτιώσουν οργανικά την ποιότητα των κεφαλαίων τους. «Αν και ένας τέτοιος ενάρετος κύκλος δεν μπορεί να αποκλεισθεί, κατά την άποψη της αποστολής υπόκειται σε σημαντικούς κινδύνους υλοποίησης», αναφέρει το ΔΝΤ.

Καλύτερες οι προοπτικές βιωσιμότητας του χρέους

Οσον αφορά το δημόσιο χρέος, το Ταμείο σημειώνει ότι παραμένει βιώσιμο μεσοπρόθεσμα, με βάση την εκτίμηση ότι η ανάπτυξη θα είναι υψηλότερη από το επιτόκιο εξυπηρέτησής του και για σταδιακή επάνοδο σε πρωτογενή πλεονάσματα. Το ελληνικό χρέος προβλέπεται να κορυφωθεί φέτος και στη συνέχεια να μειώνεται σταδιακά μεσοπρόθεσμα, παραμένοντας σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πριν την πανδημία. «Τα μεγάλα ταμειακά διαθέσιμα και η ενεργή διαχείριση του χρέους από την κυβέρνηση περιορίζουν περαιτέρω τους κινδύνους αναχρηματοδότησης, ενώ η ικανότητα της Ελλάδας να εξυπηρετεί το χρέος της σε περίπτωση ενός μεγάλου σοκ εξαρτάται από τη συνεχιζόμενη περιφερειακή στήριξη», σημειώνεται.

Ενδιαφέρον έχει η άποψη του Ταμείου ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας μπορεί να είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα με διάφορες ρεαλιστικές πολιτικές και κινήσεις των επιτοκίων, αν και το ΔΝΤ αναφέρει ότι δεν μπορεί να καταλήξει με ασφάλεια σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Αυτό, πάντως, «σηματοδοτεί μία απομάκρυνση από την προηγούμενη ανάλυση μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους (του Ταμείου), που δημοσιεύθηκε το 2018, η οποία αναγνώριζε επίσης μεγάλη αβεβαιότητα, αλλά κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους δεν διασφαλιζόταν με βάση ένα ρεαλιστικό σύνολο μακροοικονομικών και δημοσιονομικών υποθέσεων».

Η ευνοϊκότερη προοπτική για τη βιωσιμότητα του χρέους βασίζεται στη μείωση των επιτοκίων διεθνώς καθώς και στη μεγάλη μείωση του spread των ελληνικών ομολόγων. «Αν και οι ανησυχίες για την ικανότητα της Ελλάδας να διατηρεί υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα έχουν ενισχυθεί λόγω της πανδημίας και παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης, αυτές υπερκαλύπτονται από τη σημαντική μείωση του επιτοκίου για ασφαλείς τοποθετήσεις και την πολύ δραστική συμπίεση των spreads των ελληνικών ομολόγων». Ωστόσο, προσθέτει το ΔΝΤ, «η αβεβαιότητα σχετικά με το αν θα μπορούν να διατηρηθούν επαρκώς χαμηλά επιτόκια στο μέλλον, εν μέσω μίας πρωτοφανούς μετάβασης από τον επίσημο δανεισμό στον δανεισμό από την αγορά είναι ο βασικός πράγοντας πίσω από τη νέα αξιολόγηση της αποστολής».

Στήριξη από τη δημοσιονομική πολιτική και το 2022

Το ΔΝΤ υποστηρίζει την υπό όρους διατήρηση διευκολυντικής δημοσιονομικής πολιτικής και το 2022.

Τονίζει ότι οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι δημοσιονομικής βιωσιμότητας δεν πρέπει να επιτευχθούν εις βάρος της ανάπτυξης, «ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο των δύο κρίσεων στα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων».

Σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική για το 2022 σημειώνει τα εξής: «Ενώ το πρωτογενές έλλειμμα για το 2022 αναμένεται να μειωθεί στο 1% του ΑΕΠ, η υποβόσκουσα δημοσιονομική στάση, εξαιρουμένων των προσωρινών μέτρων για την COVID-19, παραμένει επεκτατική κατά περίπου 2% του ΑΕΠ. Από μία κυκλική προοπτική, το επιχείρημα υπέρ μίας περαιτέρω δημοσιονομικής στήριξης είναι αδύναμο, δεδομένου του γρήγορου κλεισίματος του παραγωγικού κενού στο βασικό σενάριο, αλλά θα μπορούσε, αν η στήριξη δοθεί αποτελεσματικά, να βοηθήσει στη μείωση των μόνιμων κινδύνων και να στηρίξει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, η οποία αναμένεται να ακολουθήσει την ανάκαμψη της παραγωγής».

Να μειωθούν οι συντάξεις και να ελεγχθούν οι προσλήψεις στο δημόσιο

Το Ταμείο θεωρεί ότι οι Αρχές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την πρόσθετη στήριξη για να οδηγήσουν σε μία διαρκή βελτίωση του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής.

Στο πλαίσιο αυτό καλωσορίζει τις μειώσεις στη φορολογία των εταιρικών κερδών και της προκαταβολής φόρου, καθώς ενισχύουν τα επενδυτικά κίνητρα και διατηρούν τη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Τονίζει, παράλληλα, όμως, ότι πρέπει να δοθεί αντίστοιχη έμφαση στη βελτίωση του μείγματος των δημόσιων δαπανών. Αναφέρεται στην αντιμετώπιση των κενών που υπάρχουν στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα «καθώς η στήριξη πρέπει να προχωρήσει από τη διατήρηση των θέσεων εργασίας προς μία στοχευμένη εισοδηματική στήριξη και εκ νέου ενεργοποίηση των εργαζομένων καθώς και στην αντιμετώπιση των ακάλυπτων αναγκών για υγειονομική περίθαλψη».

Ο αντίκτυπος που θα υπάρχει από τα μέτρα αυτά στα δημόσια οικονομικά θα πρέπει να καλυφθεί από μία νέα προσπάθεια για τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου, «μέσω της διεύρυνσης της βάσης για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, την αντιμετώπιση των κενών συμμόρφωσης αναφορικά με τον ΦΠΑ και την εξοικονόμηση δαπανών σε λιγότερο καλά στοχευμένα προγράμματα, περιλαμβανομένων των συντάξεων, της δαπάνης για τους μισθούς στο δημόσιο (με τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων να κινείται σταδιακά προς τα προ της κρίσης επίπεδα) και για τις δημόσιες επιχειρήσεις».

Χρειάζεται εναλλακτικό σχέδιο για τις τράπεζες

Η στρατηγική των τιτλοποιήσεων «κόκκινων» δανείων μπορεί να επιτύχει μία γρήγορη μείωση των NPEs, εφόσον είναι επιτυχείς οι προσπάθειες αύξησης κεφαλαίου, σύμφωνα με το ΔΝΤ, το οποίο προσθέτει ότι «η πανδημία μπορεί να καθυστερήσει περαιτέρω την εξομάλυνση των τραπεζικών ισολογισμών, απαιτώντας μία προληπτική προσέγγιση από την κυβέρνηση που θα βασίζεται σε ενδελεχή ανάλυση κόστους – οφέλους όλων των διαθέσιμων επιλογών».

Τα στελέχη του Ταμείου καλωσόρισαν την παράταση του σχεδίου «Ηρακλής», αλλά σημείωσε ότι πρέπει «να διαμορφωθούν εναλλακτικά σχέδια στην περίπτωση που οι προσπάθειες των τραπεζών είναι ανεπαρκείς και/ή υλοποιηθούν οι κίνδυνοι εκτέλεσης».

Η κυβέρνηση πρέπει να συνεργασθεί με τους Ευρωπαίου εταίρους για να βρεθεί μία λύση στην αδύναμη ποιότητα κεφαλαίου των τραπεζών, αναφέρει το ΔΝΤ, προσθέτοντας ότι «η μεμονωμένη μετατροπή των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως τελευταία καταφυγή, αν αποκαθιστά την επενδυτική εμπιστοσύνη στις τράπεζες που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν πλήρως τα υφιστάμενα εργαλεία».

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

Η υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων είναι αναγκαία για την ελαχιστοποίηση των μόνιμων κινδύνων και τη μόχλευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το ΔΝΤ τονίζει ότι «οι μεταρρυθμίσεις έχουν προχωρήσει σε μία σειρά από τομείς και ότι η διεύρυνση των εξωτερικών ανισορροπιών της Ελλάδας πέρυσι αντανακλά κυρίως προσωρινούς παράγοντες λόγω της πανδημίας», εννοώντας κυρίως τη μείωση του τουρισμού.

«Ωστόσο, η αντιμετώπιση της ανατίμησης της πραγματικής σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας και η ενίσχυση των προοπτικών σύγκλισης στην Ευρωζώνη απαιτεί την επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την παραγωγικότητα, μειώνουν το μη μισθολογικό κόστος και κλείνουν το παραγωγικό κενό.

«Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν την προοπτική να στηρίξουν τη μετάβαση της Ελλάδας σε μία μετάβαση με πολλές θέσεις εργασίας, πιο δίκαιο και πράσινο μοντέλο ανάπτυξης, εφόσον αναβαθμιστεί το επενδυτικό πλαίσιο», σημειώνει.

Το Ταμείο συνιστά την προώθηση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας με την επικείμενη κωδικοποίηση της εργασίας και προσθέτει ότι η αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού πρέπει να είναι συνετή.

Σημείωσε επίσης ότι η κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει τις κατάλληλες ασφαλιστικές δικλείδες για την εξασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των δαπανών σχετικά με την COVID-19 και να προστατεύσει την ανεξαρτησία και την αξιοπιστία της ΕΛΣΤΑΤ.

Ειδήσεις σήμερα

Κομισιόν: Θετική η έκθεση αξιολόγησης της Ελλάδας, αποδεσμεύονται 748 εκατ. ευρώ

Ρύθμιση χρεών: Πώς και ποιοι θα πάρουν 420 δόσεις και κούρεμα οφειλής έως 80%

Μειωμένα ενοίκια, ρυθμίσεις «κορωνοχρεών» και στοχευμένο ΕΣΠΑ ζητούν οι έμποροι