Εφηβική βία: Aς κοιταχτούμε στον καθρέφτη…

06:56 8/4/2023 - Πηγή: Το Ποντικι

Καθώς τα κρούσματα βίας με θύτες ανηλίκους αυξάνονται αλματωδώς και προκαλούν ανησυχία για τη συχνότητα και την αγριότητά τους, πλήθος ΜΜΕ και ειδικοί στρέφουν τα μάτια τους σε μια κατάσταση πρωτόγνωρη για τη χώρα μας και αναζητούν εξηγήσεις.

Η κουλτούρα ανομίας, η συγκλονιστική επίδραση που είχε στις κοινωνίας μας η πανδημία της Covid-19, η επίδραση του Ίντερνετ και των βιντεοπαιχνιδιών με απεικόνιση βίας, η άθλια οικονομική κατάσταση και η κακοποίηση στο οικογενειακό περιβάλλον είναι μερικές από τις τετριμμένες ερμηνείες για τη

βία των ανηλίκων. Ωστόσο η μετάλλαξη της εφηβικής και νεανικής βίας, η σκληρότητα και η ραγδαία επέκτασή της καθιστούν ανεπαρκείς αυτές τις ερμηνείες.

Εάν θέλουμε να δούμε την ουσία του φαινομένου, δεν αρκεί να μελετήσουμε το περιβάλλον με το οποίο έρχεται σε επαφή ένα παιδί στην εφηβεία του. Θα είναι μάλλον πιο παραγωγικό να δούμε πώς χτίζεται η προσωπικότητα του πριν ακόμη φτάσει σε ένα είδος «κοινωνικοποίησης» που έχει χαρακτηριστικά άγριας αγέλης. Με άλλα λόγια να ξαναδούμε το πρώιμο οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον.

Στην οικογένεια η κακοποίηση και η ανέχεια δεν είναι οι κύριες αιτίες. Αυτές προϋπήρχαν, ιδιαίτερα σε παλαιές εποχές πολύ δυσκολότερες, με γενικευμένη φτώχεια και χωρίς καμιά κατοχύρωση των δικαιωμάτων των παιδιών. Η ωμή βία σε αυτές τις εκδοχές κοινωνίας και οικογένειας δεν εμφάνιζε αυτή την έξαρση. Άρα κάτι άλλο πάει στραβά σήμερα.

Ίσως, λοιπόν, δίπλα στην κουλτούρα ανομίας θα πρέπει να βάλουμε και να μελετήσουμε παράλληλα την κουλτούρα ατιμωρησίας. Τα παιδιά από πολύ νωρίς μαθαίνουν να ζουν με την ψευδαίσθηση ότι οι πράξεις δεν έχουν συνέπειες – κανενός είδους. Οι παραβάσεις κανόνων συγχωρούνται, αν δεν δικαιολογούνται, διότι απλώς δεν υπάρχουν κανόνες. Οι λέξεις «όριο» και «συνέπεια» είναι άγνωστες.

Από ένα τέτοιο περιβάλλον τα παιδιά μεταπηδούν στο σχολείο. Δάσκαλοι και καθηγητές αδύναμοι να επιβάλουν κανόνες που τα παιδιά δεν έχουν διδαχτεί στην οικογένεια – και με τον φόβο ότι οι γονείς θα καταγγείλουν κάθε απόπειρα επιβολής κανόνων, ορίων και συνεπειών για προσβλητικές και βίαιες συμπεριφορές. Η αντανάκλαση της ατιμωρησίας είναι ευθεία και στο μαθησιακό. Κάθε κακή «φουρνιά» τη διαδέχεται μια χειρότερη.

Καθηγητές σε γυμνάσιο καλής περιοχής της Αθήνας λένε μια πικρή αλήθεια: «Δεν αντιμετωπίζουμε, έτσι ξαφνικά, μαζικά κρούσματα νοητικής υστέρησης. Με παρατημένα παιδιά έχουμε να κάνουμε». Και μάλιστα «καλών οικογενειών».

Εάν, λοιπόν, θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, ας πάμε τουλάχιστον με ειλικρίνεια και αυτοκριτική στη ρίζα του: στους εαυτούς μας…

Διαβάστε επίσης:

Κώστας Σκανδαλίδης: Το ΠΑΣΟΚ Meta και το TikTok (Video)

Οι εκλογές δεν… πτοούν τον τουρισμό

ΠΑΣΟΚ: Πώς θα κάνει ο Ανδρουλάκης την… αξιολόγηση του;