Επισφαλές το 2025 για την Ουκρανία – Η ώρα του Τραμπ και η πιθανότητα παράτασης του πολέμου

17:18 1/1/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Η φετινή χρονιά ενδέχεται να αποδειχτεί εξαιρετικά δύσκολη για την Ουκρανία. 

Μετά από ένα χρόνο σημαντικών κερδών για τη Ρωσία, η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να περιορίσει σημαντική τη βοήθεια στο Κίεβο, καθώς ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει δεσμευτεί να τερματίσει τον πόλεμο σε «μία μέρα».

Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι, για αυτόν τον λόγο, είναι πιθανό ότι η Ουκρανία και η Ευρώπη θα χρειαστεί να προετοιμαστούν για έναν παρατεταμένο πόλεμο.

«Ο Τραμπ, με την απρόβλεπτη

πολιτική του σχετικά με τη στρατιωτική υποστήριξη προς το Κίεβο και τον τρόπο τερματισμού του πολέμου, θα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση», δήλωσε στο NBCNews η Justyna Gotkowska, αναπληρώτρια διευθύντρια του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών, μιας δεξαμενής σκέψης που εδρεύει στη Βαρσοβία.  

Μετά από περισσότερες από 1.000 ημέρες πολέμου, η Ουκρανία έχει έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, ενώ το Κρεμλίνο έχει εντείνει τους βομβαρδισμούς πόλεων και υποδομών, εκτοξεύοντας πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και βολές πυροβολικού εναντίον πολιτικών στόχων.

Σχεδόν το ένα πέμπτο του εδάφους της Ουκρανίας καταλαμβάνεται τώρα από τις ρωσικές δυνάμεις, αν και οι αντεπιτιθέμενες προσπάθειες της Ουκρανίας έχουν οδηγήσει τις μάχες σε ρωσικό έδαφος, όπου έχουν καταληφθεί μεγάλα τμήματα εδάφους στη συνοριακή περιοχή του Κουρσκ. 

Και ενώ η χώρα έχει αποκρούσει επιτυχώς μια σειρά αεροπορικών επιθέσεων τους τελευταίους μήνες, ο Ουκρανός στρατιωτικός αρχηγός, Ολεξάντρ Σίρσκι, παραδέχτηκε στην εφαρμογή Telegram ότι τα ρωσικά στρατεύματα έχουν προχωρήσει σημαντικά στην ανατολική περιοχή του Ντόνετσκ τους τελευταίους μήνες. Η περιοχή του Ποκρόβσκ, ο ουκρανικός αμυντικός άξονας, θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για τη Μόσχα να καταλάβει εκτάσεις μεγαλύτερης επικράτειας. 

Ενόψει της ορκωμοσίας του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι βαδίζει τώρα σε διπλωματικό τεντωμένο σκοινί. 

«Η μεγαλύτερη πρόκληση του Ζελένσκι αυτή τη στιγμή είναι να διασφαλίσει τη συνεχή στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία», δήλωσε η Ann Dailey, ερευνήτρια πολιτικής στο RAND Corporation, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Καλιφόρνια. 

Ως ο σημαντικότερος στρατιωτικός υποστηρικτής της Ουκρανίας, οι ΗΠΑ έχουν δώσει στο Κίεβο σχεδόν 61,4 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια. Τη Δευτέρα, ο Λευκός Οίκος υποσχέθηκε άλλα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια – πιθανότατα τα τελευταία βήματα που έκανε η κυβέρνηση Μπάιντεν προς αυτή την κατεύθυνση.

Από την άλλη πλευρά, ο Τραμπ κατέστησε σαφές ότι δεν υποστηρίζει ολόψυχα τον πόλεμο του Κιέβου ενάντια στις δυνάμεις εισβολής του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Σε μια συνέντευξη με την Kristen Welker του NBC νωρίτερα αυτό το μήνα, ο εκλεγμένος πρόεδρος είπε ότι η Ουκρανία θα λάβει «πιθανότατα» λιγότερη στρατιωτική βοήθεια μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο επίπεδο υποστήριξης των ΗΠΑ. 

«Είμαστε στα 350 δισεκατομμύρια δολάρια και η Ευρώπη στα 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Γιατί η Ευρώπη δεν αντιμετωπίζει το ίδιο με εμάς;», είπε. «Το μόνο πράγμα που πρέπει να συμβεί είναι ότι η Ευρώπη… πρέπει να ισοφαρίσει».

«Ο πόλεμος με τη Ρωσία είναι πιο σημαντικός για την Ευρώπη παρά για εμάς. Έχουμε ένα μικρό πράγμα που ονομάζεται ωκεανός ανάμεσά μας», πρόσθεσε. 

Ο Τραμπ φρόντισε να μην αποκαλύψει πολλά από το σχέδιό του για τον τερματισμό του πολέμου, αν και η επιλογή του απεσταλμένου των ΗΠΑ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, που παρουσίασε ένα ειρηνευτικό σχέδιο στον Τραμπ τον Απρίλιο, φανερώνει ένα σχέδιο που περιλαμβάνει την άσκηση πίεσης και στις δύο πλευρές με την αποκοπή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία εάν δεν συμφωνήσει σε διαπραγματεύσεις και επέκταση των αποστολών όπλων στο Κίεβο εάν η Μόσχα αρνηθεί να έρθει στο τραπέζι.

Ο Τραμπ επέκρινε επίσης την Ουκρανία μετά την εκτόξευση πυραύλων στο ρωσικό έδαφος τον περασμένο μήνα: «Διαφωνώ πολύ έντονα με την αποστολή πυραύλων εκατοντάδων μιλίων στη Ρωσία. Γιατί το κάνουμε αυτό;» είπε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time στις αρχές του μήνα. 

Εν τω μεταξύ, τις τελευταίες εβδομάδες οι συνεργάτες του Τραμπ πίεσαν για ανακωχή, με την προϋπόθεση ότι το Κίεβο θα καθυστερήσει την ένταξη του στη συμμαχία του ΝΑΤΟ κατά 20 χρόνια, με αντάλλαγμα τη συνεχή προμήθεια όπλων από τη Δύση και την ανάπτυξη ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων για την παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός. 

Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί λένε ότι αυτό απλώς οδηγεί το Κρεμλίνο να συνεχίσει τις προσπάθειές του για να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή τάξη ασφαλείας. 

«Η μεγαλύτερη ανησυχία μου είναι ότι η Ουκρανία θα πιεστεί να δεχτεί μια κακή συμφωνία με τη Ρωσία, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ επιθυμεί να τηρήσει την υπόσχεσή του να σταματήσει τον πόλεμο», δήλωσε η Κρίστι Ράικ, αναπληρώτρια διευθύντρια του Διεθνούς Κέντρου Άμυνας και Ασφάλειας.

Σύμφωνα με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες, οι δημόσιες δηλώσεις του Ζελένσκι έχουν επίσης μετατοπιστεί, τονίζοντας τώρα την ανάγκη για μακροπρόθεσμη ασφάλεια επί του εδαφικού ελέγχου. Χωρίς να είναι ανοιχτός σε οδυνηρές παραχωρήσεις, ο Ουκρανός πρόεδρος έχει σηματοδοτήσει μεγαλύτερη προθυμία να διαπραγματευτεί το τέλος του πολέμου.

Αυτή η μετατόπιση έρχεται μετά από προηγούμενες παραδοχές ότι είναι απίθανο οι ουκρανικές δυνάμεις να μπορέσουν να απωθήσουν τα ρωσικά στρατεύματα από τα κατεχόμενα εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της χερσονήσου της Κριμαίας και τμημάτων της ανατολικής Ουκρανίας που η Μόσχα κρατά εδώ και μια δεκαετία.

Ο Πούτιν, εν τω μεταξύ, δείχνει να είναι ο νικητής.

Κατά τη διάρκεια της παραδοσιακής συνέντευξης Τύπου του τέλους του έτους στις 19 Δεκεμβρίου, καυχήθηκε ότι οι δυνάμεις του «προχωρούσαν» στο πεδίο της μάχης και ότι «οι αμυντικές ικανότητες της Ρωσίας είναι οι υψηλότερες στον κόσμο».

Ωστόσο, είπε ότι είναι «έτοιμος να συμμετάσχει» σε ειρηνευτικές συνομιλίες με την Ουκρανία, σημειώνοντας ότι «η πολιτική είναι η τέχνη του συμβιβασμού». 

Ο Πούτιν αναφέρθηκε στις ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξήχθησαν μεταξύ των δύο χωρών το 2022 στην Κωνσταντινούπολη, όπου το προσχέδιο συμφωνίας που συζητήθηκε περιελάμβανε την ανάληψη του ελέγχου της Κριμαίας και του Ντονμπάς από το Κρεμλίνο και την παραίτηση της Ουκρανίας από τα σχέδια για ένταξη στο ΝΑΤΟ και τη μείωση του στρατού της.

Αυτές οι συνομιλίες απέτυχαν, με τις δύο πλευρές να κατηγορούν την άλλη για την κατάρρευση.

«Ο Πούτιν έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο ότι η Ρωσία είναι ένας ορθολογικός παράγοντας, καθώς είναι πρόθυμη να αποδεχθεί μια εκεχειρία με τους δικούς της όρους, κατηγορώντας την ουκρανική πλευρά ότι σαμποτάρει μια προηγούμενη συμφωνία», δήλωσε η Natia Seskuria, συνεργάτης σε δεξαμενή σκέψης με έδρα το Λονδίνο.

Όμως, με τις συνήθεις απειλές του Πούτιν για κλιμάκωση, η Ρωσία διαπραγματεύεται από θέση ισχύος και όχι αδυναμίας – και αναμένει παραχωρήσεις από την Ουκρανία με τη βοήθεια της κυβέρνησης Τραμπ. 

Η ρωσική αντίληψη των διαπραγματεύσεων είναι «πολύ διαφορετική από τη δική μας», δήλωσε η Dailey της RAND Corporation. «Η Ρωσία θέλει απλώς αυτό που ήθελε από τότε που ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο».

Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα εκφράσει ότι η αναβολή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν αρκεί για τη Μόσχα. Τη Δευτέρα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ υποστήριξε τη θέση του Ρώσου προέδρου, λέγοντας ότι δεν θα εξετάσει τα σχέδια που φέρεται να προωθούνται από την ομάδα του Τραμπ. 

«Δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τις προτάσεις που έγιναν από εκπροσώπους της ομάδας του εκλεγμένου προέδρου για αναβολή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ για 20 χρόνια, καθώς και για την εισαγωγή ενός ειρηνευτικού τμήματος βρετανικών και ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία», δήλωσε ο Λαβρόφ στο κρατικό TASS.

«Δεδομένου ότι η μακροχρόνια επέκταση του ΝΑΤΟ ήταν μία από τις κύριες αιτίες της ουκρανικής κρίσης, η διασφάλιση του αδέσμευτου καθεστώτος της Ουκρανίας παραμένει μεταξύ των στόχων της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης που πρέπει να επιτευχθεί», είπε ο υπουργός Εξωτερικών. 

Ακόμα κι αν ο Τραμπ προσπαθήσει να αποκαταστήσει τους δεσμούς μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του, θα πρέπει να «κολυμπήσει ενάντια στο ρεύμα» δεδομένης της διακομματικής συναίνεσης στις ΗΠΑ για τη Ρωσία – η οποία «δεν είναι τόσο απλή», πρόσθεσε ο Λαβρόφ.

Με απλά λόγια, η Ρωσία θεωρεί ότι έχει το πλεονέκτημα τόσο στρατιωτικά όσο και πολιτικά. 

Ενώ ο Ζελένσκι πίεσε για ένταξη στο ΝΑΤΟ ως απαραίτητη κίνηση για να προστατεύσει την Ουκρανία από μελλοντικές εισβολές, οι προοπτικές του Κιέβου φαίνονται σε μεγάλο βαθμό ανέφικτες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, όπου οι ηγέτες φαίνονται διχασμένοι σχετικά με το ποιες δεσμεύσεις ασφαλείας μπορούν να προσφέρουν στο Κίεβο. 

Ωστόσο, ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Ουκρανία χρειάζεται ξεκάθαρη υποστήριξη από τις ΗΠΑ παράλληλα με τις ευρωπαϊκές εγγυήσεις. 

«Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να έχουμε και τα δύο μαζί: τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους», είπε κατά τη διάρκεια πρόσφατων συνομιλιών που διεξήχθησαν στις Βρυξέλλες.

Διαβάστε επίσης:

Από εμβοές υποφέρει ο επικεφαλής του ΠΟΥ μετά τον ισραηλινό βομβαρδισμό στην Υεμένη

Νέα Ορλεάνη: Νεκρός ο δράστης σύμφωνα με το CNN, ήταν «αποφασισμένος για μακελειό» – Τουλάχιστον 10 νεκροί (videos/photos)

Αιματηρή Πρωτοχρονιά στη Γερμανία: Πέντε νεκροί από αυτοσχέδια πυροτεχνήματα – Εκατοντάδες συλλήψεις για επεισόδια (video)