«Γυναικεία ζητήματα» που αποδομούν έμφυλα στερεότυπα

12:47 11/7/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Μια ομαδική έκθεση 17 Ελληνίδων καλλιτέχνιδων από διαφορετικές γενιές, με διαφορετικές εκφράσεις και αναζητήσεις, με τίτλο «Γυναικεία Ζητήματα», αναστοχάζεται το ρόλο και τη θέση της γυναίκας, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων.

Στην ελληνική γλώσσα, η έκφραση γυναικείο ζήτημα είναι σχεδόν ταυτόσημη με το κίνημα του φεμινισμού. Τα έργα όμως της έκθεσης «Γυναικεία ζητήματα» διαμορφώνουν έναν διάλογο μεταξύ του παρελθόντος και του ενεστώτος χρόνου, επαναδιατυπώνοντας διαγενεακούς προβληματισμούς και θέτοντας επίκαιρα ερωτήματα.

Ο πληθυντικός του τίτλου της έκθεσης υποδηλώνει όχι μόνο

τη συλλογικότητα του εγχειρήματος αλλά και την εννοιολογική του ευρύτητα. Αποτελεί ταυτόχρονα υποδόρια αναφορά στα διαφορετικά κύματα που διανύει ο φεμινισμός από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα ενώ υπογραμμίζει την πολλαπλότητα των διαφορετικών, συχνά εκ διαμέτρου αντίθετων, απόψεων που διέπουν τη φεμινιστική σκέψη.

Βασικός στόχος της έκθεσης είναι να ενθαρρύνει την αποδοχή της διαφορετικότητας, να σκιαγραφήσει μια κοινωνία συμπεριληπτική όπου δεν θα υπάρχουν κατασκευασμένες ιεραρχίες φύλων, χρώματος, τάξεων, εθνοτήτων και θρησκειών και να ιχνογραφήσει έναν κόσμο ισότητας, αγάπης, εμπιστοσύνης, ειρήνης, συντροφικότητας και αλληλεγγύης. Ουτοπικό; Μπορεί όμως ζήτημα όχι μόνον γυναικείο αλλά και πανανθρώπινο.

Τα έργα-εκθέματα είναι κωδικοποιημένες ιστορίες γυναικών: Πραγματικές και μυθικές ηρωίδες, γνωστές και ανώνυμες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα μέσα από έργα εμπνευσμένα από την ύλη αρχείων, από άρθρα και εικόνες εφημερίδων και περιοδικών, από βιβλία και μυθιστορήματα, από στίχους τραγουδιών και κινηματογραφικές ταινίες, από την επίσημη Ιστορία και την Ιστορία της τέχνης αλλά και από τη γυναικεία φαντασία.

Ζωγραφική, σχέδια, φωτογραφίες, τυπώματα, κολάζ, εγκαταστάσεις, γλυπτά και βίντεο σαν οπτικά διηγήματα αναβιώνουν την απαξίωση των γυναικών, την καταπίεση, τη βία, την πληγή, το τραύμα. Σκιαγραφούν το δίπολο εξουσίας και υποτέλειας, τα καταπατημένα όνειρα, τις επιθυμίες και τις ελπίδες, την ευθραυστότητα, την απώλεια, τον θρήνο, το πένθος. Φέρνουν στο επίκεντρο τον τρυφερό αλλά και τον ταραχώδη γυναικείο ψυχισμό, το αρχέγονο άγριο στοιχείο, την υπέρβαση του μέτρου και των ορίων, την τόλμη, το ένστικτο και την τρέλα της οργής και της απόγνωσης. Προβάλουν τη σημασία του θηλυκού σώματος, συσχετίζουν τη γυναίκα με τη φύση και τη μάνα-γη. Ανιχνεύουν τις θηλυκότητες και τη σεξουαλικότητα. Επιζητούν την απελευθέρωση από έμφυλα στερεότυπα και συμβατικούς ρόλους.

Με τη διεκδίκηση του αστικού τοπίου από τις 17 καλλιτέχνιδες, ανατρέπεται συμβολικά ο μύθος ότι ο έξω κόσμος ανήκει στους άνδρες ενώ η ιδιωτική σφαίρα -η οικία- στις γυναίκες. Η πλειονότητα των εκθεμάτων εμπεριέχει ευανάγνωστες ή δυσανάγνωστες γραφές, λόγο σαφή ή/και υπαινικτικό.

Έτσι η έκθεση  αυτή αντιστέκεται στην καταδίκη της λήθης και της αφάνειας στοιχειοθετώντας έναν δημιουργικό δημόσιο διάλογο μεταξύ γυναικών από διαφορετικούς χρόνους και τόπους.

Ομαδική έκθεση: «Γυναικεία Ζητήματα»
 Επιμέλεια έκθεσης: Μπία Παπαδοπούλου και Χριστόφορος Μαρίνου
Διάρκεια έκθεσης: έως 22 Σεπτεμβρίου 2024
 Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Κτίριο Β’: Λεωνίδου & Μυλλέρου, Πλ. Αυδή, Μεταξουργείο
Πληροφορίες: www.opanda.gr

Διαβάστε επίσης:

Εκεί που τα κόμικ συναντούν τη ζωγραφική

Η γλυπτική που ζωντανεύει συναισθήματα

Η Cindy Sherman στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης