«Η φάρμα των ζώων» του Τζωρτζ Όργουελ

07:02 18/12/2021 - Πηγή: Το Ποντικι

Η «Φάρμα των ζώων» (1945) του Τζωρτζ Όργουελ μοιάζει να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς μας υπενθυμίζει πως «η Ιστορία επαναλαμβάνεται». Και, όπως φέρεται να έχει πει ο φιλόσοφος George Santayana, «όσοι δεν θυμούνται το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το επαναλάβουν».

Κατ’ επέκταση, σ’ αυτή τη δυστοπική αλληγορία καυτηριάζει τους μηχανισμούς ανέλιξης των ολοκληρωτικών καθεστώτων και τη μετάλλαξη των ιδεαλιστών σε εξουσιαστές, που μετατρέπουν μια λαϊκή επανάσταση σε απολυταρχικό καθεστώς.

Ο Βρετανός συγγραφέας έγραψε αυτό το οιστρήλατο έργο, όπου το ιστορικό

παρελθόν ζυμώνεται με την επικαιρότητα, θέλοντας να σχολιάσει με καυστικό τρόπο τα γεγονότα που οδήγησαν στη Ρώσικη Επανάσταση του 1917 και τη Σταλινική περίοδο που ακολούθησε.

Ο ίδιος αντιστεκόταν σε κάθε μορφή αυταρχικής διοίκησης, δεν ενστερνίστηκε τον κομμουνισμό και, όπως έλεγε, ήταν υπέρ του δημοκρατικού σοσιαλισμού.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Σ’ αυτό το ευφάνταστο μυθιστόρημα, που έχει διασκευαστεί σε θεατρικό κείμενο για μικρούς και μεγάλους και συνδυάζει τη λογοτεχνία με την πολιτική – χωρίς ωστόσο να εμβαθύνει στους προβληματισμούς του –, τα ζώα μιας φάρμας υποφέρουν από την κακομεταχείριση του ιδιοκτήτη τους.

Αποφασίζουν, λοιπόν, να αποκτήσουν την ελευθερία τους, έχοντας ως υποκινητές τα έξυπνα γουρούνια και ιδιαίτερα τον γερο – Ταγματάρχη, που δίνει το έναυσμα της Επανάστασης. Το επικίνδυνο εγχείρημα, που ακολουθούν τα εύπιστα σκυλιά, η χαζούλα λευκή φοράδα, οι εριστικές κότες, ο πεσιμιστής γάιδαρος, τα πειθήνια πρόβατα κ.ά., φέρνει επιτυχημένα εις πέρας ένα γενναίο γουρούνι, ο Σνόουμπολ.

Ωστόσο, ενώ όλα στην αρχή εξελίσσονται ομαλά, ακολουθούν συγκρούσεις που θολώνουν την ατμόσφαιρα. Τότε, ο αντίπαλος του Σνόουμπολ, ένα εξουσιομανές γουρούνι, ο Ναπολέων (μια συγκαλυμμένη εκδοχή του Στάλιν), καταφέρνει να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο, περιορίζοντας κάθε μορφή κατακτημένης ελευθερίας και μετατρέποντας την ειρηνική φάρμα σε ναρκοπέδιο ολοκληρωτισμού. Ταυτόχρονα, «εξανθρωπίζει» τα ζώα, που με τη σειρά τους εγκολπώνονται τη βαρβαρότητα, αναγορεύοντάς την σε υπέρτατη αξία, ενώ συνεργάζεται με τους πρώην δυνάστες του. Όσοι αντιστέκονται τιμωρούνται αλύπητα.

Το τελικό συμπέρασμα; «Όλα τα ζώα είναι ίσα αλλά ορισμένα ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα».

Ο Άρης Μπινιάρης δημιούργησε μια εξαιρετικά ζυγισμένη παράσταση συνόλου, επιτρέποντας, όμως, να διακριθεί ο «τύπος» που υποδύεται κάθε ηθοποιός. Με φρενήρη κινητικότητα (έξοχη η κινησιολογία της Εύης Οικονόμου), παιγνιώδη διάθεση, έντονες κλιμακώσεις, εύστοχη μουσική (Φώτης Σιώτας), αναρχικό χιούμορ, υπαινικτικό σκηνικό και ευφάνταστα κοστούμια (Πάρις Μέξης), αναπτύσσει, με τη γνωστή, ενδιαφέρουσα ερευνητική του κατεύθυνση, αυτήν την εξουσιαστική διελκυστίνδα.

Ωστόσο, προς το τέλος, οι πολλαπλές επαναλήψεις με τον ίδιο πυρήνα, που καθορίζουν την παρατεταμένη διάρκεια της παράστασης, αποδυναμώνουν το εγχείρημά του. Η διαχείριση του χρόνου, δυστυχώς, αποτελεί πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί σκηνοθέτες.

Από την άλλη, ένα σύνολο πολύ καλών ερμηνευτών πλαισιώνουν τα δρώμενα.

Ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος (Ναπολέων), ο Μιχάλης Βαλάσογλου (Σνόουμπολ) και ο Κώστας Μπερικόπουλος (γερο – Ταγματάρχης) αποδίδουν καίρια τους κύριους ρόλους του έργου. Αλλά και όλοι οι υπόλοιποι ηθοποιοί προσφέρουν γόνιμες υποκριτικές καταθέσεις.

Παίρνουν μέρος οι: Πάνος Ζυγούρος, Άννη Θεοχάρη, Βάσω Καβαλλιεράτου, Ιωάννα Μαυρέα, Γρηγορία Μεθενίτη, Άρης Μπινιάρης, Ελένη Μπούκλη, Μάριος Παναγιώτου, Πάνος Παπαδόπουλος, Μαριάμ Ρουχάτζε, Γιώργος Τριανταφυλλίδης.

Διαβάστε επίσης:

Τουρκικός καημός για τα νησιά

Η μετάλλαξη Όμικρον πλήττει αγρίως τη δημοτικότητα Τζόνσον

ΚΙΝΑΛ: Προοδευτική πολιτική; Απόδειξη