Η περίπλοκη πολιτική σκηνή των ΗΠΑ

13:10 26/7/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Μία βδομάδα πήρε στον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να περάσει από το «Δεν παραιτούμαι» στο «Πιστεύω πως είναι προς το συμφέρον του έθνους και του κόμματος να αποσυρθώ και να επικεντρωθώ αποκλειστικά στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών μου ως Προέδρου για το υπόλοιπο της θητείας μου». Ταυτόχρονα, δήλωσε την απόλυτη υποστήριξή του στην Κάμαλα Χάρις.

Η απόφαση του Προέδρου είναι μάλλον η καλύτερη που μπορούσε να παρθεί σε αυτή τη χρονική στιγμή και ανακούφισε πολλά μέλη των Δημοκρατικών. Παρ’ όλα αυτά πολλοί πιστεύουν ότι άργησε. Επιπλέον παραμένει το ερώτημα: «Και τώρα, τι;».

Η αμερικανική πολιτική

σκηνή βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε σοβαρή κρίση. Οι Αμερικανοί πολίτες θα κληθούν στις κάλπες τον Νοέμβριο του 2024 για να εκλέξουν νέο Πρόεδρο. Πρόκειται για μια επιλογή που επηρεάζει όχι μόνο όσους ζουν στις ΗΠΑ, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη.

Δυο Αμερικές και δυο «ομπρέλες»

Στην Αμερική, σε αντίθεση με άλλες χώρες, υπάρχουν δύο κόμματα – «ομπρέλα»: οι Δημοκρατικοί, στους οποίους ανήκουν οι προοδευτικοί με κεντρώες ή/και αριστερές πεποιθήσεις, και οι συντηρητικοί του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, των οποίων οι θέσεις τούς τοποθετούν στη δεξιά και ενίοτε ακραία πτέρυγα του πολιτικού φάσματος.

Η ανακοίνωση αποχώρησης του Μπάιντεν ήρθε τέσσερις μήνες πριν από την ημέρα των εκλογών. Μετά το ντιμπέιτ των δύο αρχηγών στις 27 Ιουνίου, η εμφάνιση του νυν Προέδρου έκανε πολλούς να αναρωτιούνται εάν ο Μπάιντεν είναι ο κατάλληλος ή ακόμα και ικανός να βγάλει άλλα τέσσερα χρόνια στην πιο δύσκολη καρέκλα του πλανήτη – το Οβάλ Γραφείο.

Η απογοητευτική εικόνα του Προέδρου ανάγκασε πολλούς Δημοκρατικούς να κάνουν έκκληση στον Μπάιντεν να παραιτηθεί. Η παρουσία και των δύο υποψηφίων, παρ’ όλα αυτά, ήταν εξίσου απαράδεκτη καθώς ούτε ο Ντόναλντ Τραμπ στάθηκε αντάξιος των περιστάσεων – χωρίς αυτό να αποτελεί έκπληξη – αφού σχεδόν οτιδήποτε έβγαινε από το στόμα του ήταν είτε προσβολή είτε ψέμα…

Για παράδειγμα, ισχυρίστηκε ψευδώς ότι οι Δημοκρατικοί θέλουν τις αμβλώσεις μέχρι και μετά τη γέννηση. Είπε, χωρίς αποδείξεις, ότι η Νάνσι Πελόζι αρνήθηκε την πρότασή του στις 6 Ιανουαρίου 2021 να ελέγξουν τα στρατεύματα της Εθνικής Φρουράς την εξέγερση των διαδηλωτών που ο ίδιος ενθάρρυνε. Όταν του υπέβαλαν ερωτήσεις που θα απαιτούσαν σκληρές απαντήσεις για την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου, απέφυγε να τοποθετηθεί.

Σε αυτό το ντιμπέιτ φάνηκαν πραγματικά οι… δύο Αμερικές στις οποίες ζουν όχι μόνο οι Πρόεδροι αλλά και οι πολίτες. Υπάρχει η Αμερική που πιστεύει ότι η άμβλωση είναι αμαρτία και δολοφονία ενώ ταυτόχρονα έχει στα σπίτια της πέντε διαφορετικά είδη όπλων και κανένα πρόβλημα να τα χρησιμοποιήσει. Και ταυτόχρονα υπάρχει η Αμερική που πιστεύει στα ανθρώπινα δικαιώματα και τη λογική.

Τι θα γίνει με την Κάμαλα

Αμέσως μετά την παραίτησή του ο Μπάιντεν δήλωσε τη στήριξή του για το χρίσμα των Δημοκρατικών στην αντιπρόεδρο της κυβέρνησής του Κάμαλα Χάρις, η οποία μάλιστα αναμένεται να λάβει και τη στήριξη πολλών Δημοκρατικών, αρκετών χορηγών αλλά και ξένων ηγετών.

Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπάιντεν μέσα σε χρόνο ρεκόρ «κλείδωσε» την υποψηφιότητά της για την προεδρία των ΗΠΑ, καθώς, όπως μετέδωσε το CNN, έχει εξασφαλίσει τον απαραίτητο αριθμό εκλεκτόρων που χρειάζεται ώστε να πάρει και επίσημα το χρίσμα στο συνέδριο των Δημοκρατικών τον Αύγουστο.

Από το σύνολο των 3.900 εκλεκτόρων, η Κάμαλα Χάρις έχει εξασφαλίσει τουλάχιστον 1.967 σύμφωνα με το CNN, ενώ το Associated Press σημειώνει ότι έχει εξασφαλισμένη την υποστήριξη 2.214.

Παρ’ όλα αυτά, η Χάρις δεν έχει οριστεί επίσημα ως υποψήφια Πρόεδρος καθώς αυτό μπορεί να γίνει μόνο στο επικείμενο συνέδριο των Δημοκρατικών στις 19 Αυγούστου.

Η πρόεδρος του φετινού συνεδρίου των Δημοκρατικών Μίνιον Μουρ δήλωσε ότι η επιλογή του ή της υποψηφίου του κόμματος θα χρειαστεί να γίνει ψηφιακά προτού διεξαχθεί το συνέδριο στο Σικάγο στις 19 Αυγούστου.

Συγκεκριμένα οι Δημοκρατικοί σκοπεύουν να διεξαχθεί η ψηφοφορία από την 1η έως την 5η Αυγούστου, ώστε να έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από το συνέδριο.

Τη Δευτέρα 22 Ιουλίου η Χάρις δήλωσε πως θα βάλει στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας της την ενίσχυση της μεσαίας τάξης, το δικαίωμα στην άμβλωση και ευρύτερα τα αναπαραγωγικά δικαιώματα, καθώς και το ζήτημα του ελέγχου των όπλων.

«Θα αγωνιστούμε για το δικαίωμα των γυναικών να αποφασίζουν αυτές για το σώμα τους, γνωρίζοντας πολύ καλά πως, εάν του δινόταν η ευκαιρία, ο Τραμπ θα προωθούσε την απαγόρευση της άμβλωσης σε κάθε πολιτεία» είπε η Χάρις στην πρώτη προεκλογική εμφάνισή της.
Αναγνώρισε πως αυτή η εκστρατεία μοιάζει με roller-coaster, ή «τρενάκι του τρόμου», αλλά διαβεβαίωσε εκ νέου πως σκοπεύει να «νικήσει» τον Τραμπ.

«Ξέρω πως είμαστε όλοι γεμάτοι αντιφατικά συναισθήματα. Λατρεύω τον Τζο Μπάιντεν» δήλωσε, την επομένη του πολιτικού σεισμού που προκάλεσε ο 81 ετών Πρόεδρος, ανακοινώνοντας πως εγκαταλείπει την εκστρατεία για την επανεκλογή του στο αξίωμα. «Όμως θα νικήσουμε!», επέμεινε η Χάρις, χρησιμοποιώντας σκληρούς χαρακτηρισμούς για τον Ρεπουμπλικάνο πρώην Πρόεδρο και υποψήφιο για δεύτερη θητεία, χαρακτηρίζοντάς τον «αρπακτικό» και «απατεώνα».

Ακόμα και τα γραφεία στοιχημάτων λάτρεψαν την Κάμαλα! Μάλιστα, ο διαδικτυακός ιστότοπος στοιχημάτων PredictIT έδειξε ότι οι τιμές για μια νίκη του Τραμπ μειώθηκαν κατά 4 σεντς στα 60 σεντς, ενώ η Χάρις ανέβηκε 12 σεντς στα 39 σεντς. Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Γκάβιν Νιούσομ, ένας άλλος πιθανός υποψήφιος των Δημοκρατικών, υποχώρησε στα 4 σεντς.

Πώς διεξάγονται οι εκλογές

Το αμερικανικό πολιτικό σύστημα έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες. Οι ψηφοφόροι κάθε πολιτείας ψηφίζουν στην ουσία εκλέκτορες και όχι απευθείας τον Πρόεδρο.

Οι εκλέκτορες είναι συνολικά 538 και ο αριθμός τους ποικίλλει ανάλογα με την πολιτεία και το πληθυσμιακό της μέγεθος. Κάθε πολιτεία έχει τόσους εκλέκτορες όσους και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (πάλι ανάλογα με τον πληθυσμό της), ενώ διαθέτει δύο γερουσιαστές ανεξαρτήτως του πληθυσμού.

Ένας υποψήφιος πρέπει να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία των 538 μεγάλων εκλεκτόρων, δηλαδή 270 ψήφους.

Σε όλες τις πολιτείες, πλην δύο, ο υποψήφιος που εξασφαλίζει την πλειονότητα των ψήφων παίρνει το σύνολο των εκλεκτόρων της πολιτείας. Στη Νεμπράσκα και στο Μέιν οι μεγάλοι εκλέκτορες κατανέμονται με αναλογικό σύστημα.

Υπάρχουν, ωστόσο, οι λεγόμενες «αμφιταλαντευόμενες πολιτείες» (swing states), στις οποίες εναλλάσσεται η πλειοψηφία Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών, η ψήφος των οποίων είναι ορισμένες φορές καθοριστική για την ανάδειξη του νέου Προέδρου.

Όπως, για παράδειγμα, έγινε με τις εκλογές του 2000, όταν η Φλόριντα με τους 29 εκλέκτορές της ψήφισε υπέρ του Τζορτζ Μπους του νεότερου, παρ’ όλο που σε εθνικό επίπεδο είχε ηττηθεί. Άλλο παράδειγμα είναι εκείνο της Χίλαρι Κλίντον, η οποία κέρδισε τις περισσότερες ψήφους σε εθνικό επίπεδο το 2016 αλλά ηττήθηκε από τους εκλέκτορες.

Ποιοι άλλοι εκλέγονται

Το Κογκρέσο αποτελείται από δύο σώματα με ίση εξουσία: τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Εάν το κόμμα του επόμενου Προέδρου δεν ελέγχει κανένα από τα δύο νομοθετικά σώματα θα είναι αδύνατον να περάσει τις μεταρρυθμίσεις του.

Στη Βουλή των Αντιπροσώπων οι 435 έδρες της θα ανανεωθούν για μία θητεία δύο ετών ανά εκλογική περιφέρεια.

Οι γερουσιαστές εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων κάθε πολιτείας. Όποιο και αν είναι το μέγεθός της, κάθε πολιτεία εκπροσωπείται από δύο γερουσιαστές.

Και οι 435 έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων είναι προς εκλογή, ενώ 33 έδρες της Γερουσίας είναι επίσης ανοιχτές.

Οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν τη Βουλή και οι Δημοκρατικοί ελέγχουν τη Γερουσία.

Αυτά τα δύο σώματα εγκρίνουν νομοθεσίες, ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν ελεγκτικά στα σχέδια του Λευκού Οίκου, εάν για οποιονδήποτε λόγο το σώμα διαφωνεί με τις προτάσεις του Προέδρου.

Πότε μαθαίνουμε τα αποτελέσματα

Συνήθως ο νικητής ανακηρύσσεται το βράδυ των εκλογών, αλλά το 2020 χρειάστηκαν λίγες μέρες για να καταμετρηθούν όλες οι ψήφοι.

Η περίοδος μετά τις εκλογές είναι γνωστή ως «μεταβατική» εάν υπάρξει αλλαγή Προέδρου – πράγμα που αυτή τη φορά θα ισχύσει σίγουρα μετά την παραίτηση του Μπάιντεν από την υποψηφιότητά του.

Είναι η περίοδος κατά την οποία η νέα διοίκηση, συμπεριλαμβανομένων των υπουργών, πρέπει να σχηματίσει νέα κυβέρνηση και να οριστεί ένα σαφές πλάνο για τη νέα θητεία. Ο Πρόεδρος ορκίζεται και επίσημα αναλαμβάνει τα νέα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, σε μια ορκωμοσία η οποία πραγματοποιείται στα σκαλιά του κτηρίου του Καπιτωλίου στην Ουάσιγκτον.

Το συνέδριο

Οποιοσδήποτε μπορέσει να συγκεντρώσει αρκετές υπογραφές, μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για το χρίσμα των Δημοκρατικών. Οι υποψήφιοι χρειάζονται υπογραφές από τουλάχιστον 300 αλλά όχι παραπάνω από 600 αντιπροσώπους και φυσικά οι αντιπρόσωποι μπορούν να υποστηρίξουν μόνον έναν υποψήφιο, δεν μπορούν δηλαδή να βάλουν την υπογραφή τους προς στήριξη και άλλου.

Επιπλέον, ο κάθε υποψήφιος μπορεί να παρουσιάσει μέχρι 50 αντιπροσώπους που τον στηρίζουν από την εκάστοτε πολιτεία – μια διάταξη που διασφαλίζει πως όλοι οι υποψήφιοι που υποβάλλονται σε αυτή τη διαδικασία έχουν τη στήριξη και την αποδοχή ενός μεγάλου φάσματος πολιτών της χώρας.

Υπάρχουν περίπου 4.700 αντιπρόσωποι, με ανώτατο όριο τον αριθμό των πιθανών υποψηφίων θεωρητικά στους 15. Αλλά φυσικά αυτός ο αριθμός δεν εξυπηρετεί λειτουργικά κι έτσι είναι πάντοτε αρκετά λιγότεροι οι υποψήφιοι, καθώς η πίεση από μια ψηφοφορία που θα δημιουργήσει χάος θα είναι τεράστια…

Διαβάστε επίσης

Γαλλία: Εικόνες χάους στους σταθμούς μετά τις επιθέσεις αγνώστων στα τραίνα μεγάλης ταχύτητας – Ακυρώσεις δρομολογίων, καθυστερήσεις και… δύσκολο σαββατοκύριακο

Παρίσι 2024: «Μέσα» στο δείπνο του Μακρόν στο Λούβρο – Οι παρουσίες, οι απουσίες και τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας (photos/video)

DW: Ο ξαφνικός έρωτας Τραμπ – Μασκ