Μυρίζοντας τις… μούμιες: Οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν πώς διατηρούνται μέσω της όσφρησης

13:55 14/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Η όσφρηση είναι μία από τις πιο δυνατές αισθήσεις σύμφωνα με τους ειδικούς, οι οποίοι τη χρησιμοποιούν και στις… μούμιες.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο Guardian, ερευνητές εξερευνούν πώς οι οσμές τους μπορούν να αποκαλύψουν πληροφορίες για τη διατήρησή τους και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στη διαδικασία ταρίχευσης.

Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα και το University College London (UCL) επιδίωξε να κατανοήσει πώς μυρίζουν οι μούμιες σήμερα

και αν αυτές οι μυρωδιές συσχετίζονται με τις ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια.

Τα ευρήματά τους δείχνουν ότι η ανάλυση των αρωμάτων μπορεί να προσφέρει μια μη παρεμβατική μέθοδο για την αξιολόγηση της διατήρησης των μουμιών, εξαλείφοντας την ανάγκη εξαγωγής φυσικών δειγμάτων.

“Από την άποψη των επιστημόνων της πολιτιστικής κληρονομιάς που εργάζονται με ιστορικά υλικά, η ανάλυση χωρίς άμεση επαφή με ένα αντικείμενο είναι πραγματικά το “ιερό δισκοπότηρο”, εξήγησε ο καθηγητής Ματίγια Στρλίτς, συν-συγγραφέας της μελέτης.

Ένα άλλο κίνητρο για την έρευνα είναι η δημιουργία συνθετικών αρωμάτων μουμιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μουσεία, επιτρέποντας στους επισκέπτες να βιώσουν την ιστορία μέσω της όσφρησης.

Οι ευχάριστες και οι… δυσάρεστες μυρωδιές από τις μούμιες

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Chemical Society, εξέτασε εννέα μούμιες από το Αιγυπτιακό Μουσείο στο Κάιρο, που χρονολογούνται από το 1500 π.Χ. έως το 500 μ.Χ.

Κάποιες μούμιες ήταν τυλιγμένες, ενώ άλλες εκτεθειμένες, και αποθηκεύονταν σε σαρκοφάγους από διάφορα υλικά όπως πέτρα, ξύλο και τερακότα.

Για τη συλλογή των αρωμάτων τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μικρούς σωλήνες και αντλίες για την εξαγωγή δειγμάτων αέρα γύρω από κάθε μούμια.

Οκτώ εκπαιδευμένοι ειδικοί στη συνέχεια μύρισαν και βαθμολόγησαν αυτά τα δείγματα ως προς την ένταση δεκατριών διαφορετικών τύπων οσμών.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι οι μούμιες είχαν γενικά ευχάριστες μυρωδιές.

Επτά από τις εννέα μούμιες είχαν ξυλώδεις νότες, έξι είχαν πικάντικο άρωμα, πέντε περιείχαν γλυκά στοιχεία και τρεις είχαν ένα θυμιατώδες άρωμα.

Ωστόσο, κάποια δείγματα είχαν λιγότερο ευχάριστα χαρακτηριστικά, όπως ταγγισμένες ή μουχλιασμένες οσμές.

Για περαιτέρω ανάλυση της σύνθεσης αυτών των αρωμάτων, η ομάδα χρησιμοποίησε τη μέθοδο της αέριας χρωματογραφίας-φασματομετρίας μάζας-ολφακτομετρίας.

Αυτή η τεχνική επέτρεψε τον διαχωρισμό και την αναγνώριση μεμονωμένων πτητικών ενώσεων, οι οποίες στη συνέχεια αξιολογήθηκαν από εκπαιδευμένους ειδικούς.

Παραδόξως, το συνολικό οσφρητικό προφίλ των μουμιών δεν ταυτιζόταν πάντα με τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τονίζοντας την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης αντίληψης της οσμής.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μυρωδιές προέρχονταν από τέσσερις κύριες πηγές: τις ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν στη μουμιοποίηση, τις εκπομπές μικροβιακής δραστηριότητας, τα συνθετικά φυτοφάρμακα και απωθητικά, και τα φυτικά έλαια που εφαρμόστηκαν στη σύγχρονη συντήρηση.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι εκτεθειμένες μούμιες παρουσίασαν μεγαλύτερη ποικιλία και υψηλότερη συγκέντρωση ενώσεων από αυτές που βρίσκονταν σε αποθήκες, πιθανώς λόγω της έκθεσής τους σε εκθεσιακές προθήκες.

Ωστόσο, δεν υπήρξε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της οσμής μιας μούμιας και της ηλικίας ή της διατήρησής της.

Μία από τις προκλήσεις της μελέτης ήταν η διάκριση μεταξύ των φυτικών ελαίων που χρησιμοποιήθηκαν στη μουμιοποίηση και εκείνων που εφαρμόστηκαν μεταγενέστερα για τη συντήρηση.

Ο Στρλίτς πρότεινε ότι η ανάλυση μουμιών που δεν έχουν υποστεί σύγχρονη επεξεργασία θα μπορούσε να δώσει περισσότερες πληροφορίες, καθώς τα αρωματικά τους προφίλ πιθανώς διαφέρουν ανάλογα με την ποιότητα της αρχαίας ταρίχευσης.

Αυτή η έρευνα ανοίγει νέες δυνατότητες για τη μελέτη των αρχαίων λειψάνων μέσω της επιστήμης των οσμών.

Αποκωδικοποιώντας τις μυρωδιές των μουμιών, οι επιστήμονες μπορούν να αποκτήσουν μια βαθύτερη κατανόηση των ταφικών πρακτικών της αρχαίας Αιγύπτου, ενώ παράλληλα προσφέρουν στους επισκέπτες των μουσείων μια αισθητηριακή σύνδεση με το παρελθόν.

Διαβάστε επίσης:

Κοσμικό νετρίνο με ενέργεια ρεκόρ στην άβυσσο της Μεσογείου – Τι σημαίνει η ανίχνευσή του από τον «Δημόκριτο»

To X του Μασκ θα… αποζημιώσει με 10 εκατ. δολάρια τον Τραμπ επειδή είχε μπλοκαριστεί ο λογαριασμός του

Γιατί τα αεροπλάνα θα έπρεπε να πετούν όπως οι χήνες – Τα φύλλα λωτού, το δέρμα καρχαρία και τα φτερά του αετού