«Οι Κάλπηδες» του Στρατή Μυριβήλη στο Θέατρο OLVIO – Σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου

11:41 20/2/2025 - Πηγή: Το Ποντικι

Μετά τα συνεχόμενα sold out και τις διθυραμβικές κριτικές η θεατρική ομάδα «Πτωχαλαζόνες» παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά το κωμικό διήγημα του Στρατή Μυριβήλη «Οι Κάλπηδες»,  σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου και παραγωγή «Ξανθίας» ΑΜΚΕ, στο Θέατρο OLVIO.

Ένα παραμύθι γεμάτο φως, από τον Στρατή Μυριβήλη, έναν σημαντικό νεοέλληνα πεζογράφο που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει μόνο από τα «σκοτεινά»

αντιπολεμικά του αριστουργήματα.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Τα παλιά τα χρόνια, ζούσαν πάνω στο νησί της Λέσβου δύο ξακουσμένοι κατεργάρηδες. Ο Ψευτοθόδωρος στη Χώρα και ο Καλπομανώλης στη Συκαμιά (το χωριό του Μυριβήλη). Κόμπαζαν και οι δύο πως κανείς δεν τους παραβγαίνει στην πονηριά και την μπαμπεσιά. Δεν άντεχαν όμως να ακούνε ο ένας για τα κατορθώματα του άλλου κι έτσι ξεκίνησαν να βρουν τον ανταγωνιστή τους, να τον ξεγελάσουν και να αποδείξουν μια και καλή ποιος είναι ο πρωταθλητής στην κατεργαριά. Συναντιούνται στη μέση της διαδρομής, και χωρίς να αναγνωρίσει ο ένας τον άλλον, ξεγελούν και ξεγελιούνται αμοιβαία, σε μια ευτράπελη σκηνή. Το «ματς» έχει έρθει ισόπαλο κι ο αντίπαλος αποδεικνύεται υπολογίσιμος.

Ποιος είναι όμως ο αρχικάλπης;

Είναι ζήτημα τιμής και αξιοπρέπειας και πρέπει να λυθεί.

Στην προσπάθειά τους να το λύσουν, οι δύο κάλπηδες μπλέκουν σε περιπέτειες, συναντούν πειρατές, θησαυρούς, βρυκόλακες, δαιμόνους και «περιποιητικούς» Ανατολίτες.

Αφού κακοπάθουν αρκετά, αναγκάζονται να παραδεχτούν ο ένας την αξία του άλλου στην απατεωνιά, και να ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Οι «Κάλπηδες» είναι ένα άκρως κωμικό διήγημα, με έντονη δράση, αλλαγή σκηνικών χώρων, και σπαρταριστές σκηνές.

Σατιρίζει στοιχεία κουλτούρας και συμπεριφοράς που αν και αρνητικά, αποδίδονται ως χαριτωμένα στην ελληνική ράτσα, όπως: το ψέμα, η επιπολαιότητα, η πονηριά, η καπατσοσύνη, η κομπορρημοσύνη, ο εύκολος πλουτισμός κ.α.

Ως παράσταση, θέλουμε μέσα από το γέλιο, να αναγνωρίσουμε τα ελαττώματά μας, να συμφιλιωθούμε μαζί τους, όχι όμως για να τα αποδεχτούμε, αλλά μήπως καταφέρουμε έτσι να λυτρωθούμε από αυτά, αφήνοντάς τα πίσω μας.

Με τους «Κάλπηδες», επιστρέφουμε ως ομάδα στο είδος θεάτρου με το οποίο ξεκινήσαμε, γίναμε γνωστοί, ασχοληθήκαμε για χρόνια και το αγαπάμε, την δραματοποίηση λογοτεχνίας.

Επιστρέφουμε κυρίως στην πρωτότυπη μέθοδο δραματοποίησης τής τριτοπρόσωπης αφήγησης που επινοήσαμε και χρησιμοποιήσαμε στις παραστάσεις μας: «οι Χαλασοχώρηδες» του Αλ. Παπαδιαμάντη, «Μαζώχτρα» του Αργ. Εφταλιώτη, «Αυτόχειρ» του Μιχαήλ Μητσάκη, «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» του Γ. Βιζυηνού. H μέθοδος αυτή αντιμετωπίζει όλο το κείμενο ως διάλογο και επιτρέπει στο διήγημα να αποκτήσει θεατρική μορφή, διατηρώντας το όμως αυτούσιο, χωρίς διασκευή. Για 3 χρόνια (2019-22) δίδαξα αυτή τη μέθοδο στο μάθημα «δραματοποίηση της λογοτεχνίας» στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.

Κ.Π.

*Η θεατρική ομάδα «Πτωχαλαζόνες» έχει παρουσιάσει από το 2012 έως σήμερα 8 έργα, αν και απέκτησε το όνομά της μόλις φέτος.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου

Κινησιολογία: Μαργαρίτα Τρίκκα

Σκηνικά / Κοστούμια: Ματίνα Μέγκλα, Φιλάνθη Μπουγάτσου

Μουσική: Νίκος Ζουρνής

Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Αγιαννίτης

Βοηθοί Σκηνοθέτη: Αγγελική Στρατάκη, Ιλεάνα Παπαγιάννη

Βοηθός Σκηνογράφος: Νατάσα Λέκκου

Φωτογραφίες: Νίκος Βαρδακαστάνης, Μελίνα Μπουκουβάλα

Γραφιστική επιμέλεια: Μαύρα Γίδια

Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: «Ξανθίας» ΑΜΚΕ

Ηθοποιοί: Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός

Πληροφορίες Παράστασης

Ημέρες & ώρες παραστάσεων:

Κυριακή στις 18:15, μέχρι την Κυριακή 13 Απριλίου

Τιμές εισιτηρίων

Γενική Είσοδος: 15€

Φοιτητικό, ομαδικό (γκρουπ άνω των 10 ατόμων):12 €

Ανέργων, ΑμεΑ: 8€

Ατέλειες ΣΕΗ: Δωρεάν

Διάρκεια παράστασης 75 λεπτά

Προπώληση εισιτηρίων: MORE

Έγραψαν για την παράσταση

«[…]Το αποτέλεσμα, δικαιώνει στο απόλυτο τη σκηνική τοποθέτηση. Η παράσταση έχει τον χαρακτήρα ενός λαϊκού ανέκδοτου καθρεφτίζοντας τόσο με απλόχερη ευθύτητα όσο και με εσωτερικό πικρό σχόλιο, την ελληνική ψυχή και όλα τα στερεότυπα στα οποία έχει γαλουχηθεί. Οι ηθοποιοί, οι «Πτωχαλαζόνες», Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου και Δημοσθένης Ξυλαρδιστός, συνεργάτες του σκηνοθέτη από χρόνια, οι οποίοι έχουν ολοκληρωτικά βαπτιστεί στη σκηνική τεχνοτροπία του σκηνοθέτη, επικοινωνούν όχι μόνο μεταξύ τους επί σκηνής (βασικό συστατικό της), αλλά και με το ίδιο το κοινό, με τον ίδιο πηγαίο και αυθόρμητο τρόπο. Και, κάπως έτσι, αναστέλλεται η στείρα ηθογραφία του Μυριβήλη, από την ίδια τη σκηνική δημιουργικότητα».

Κώστας Β. Ζήσης, Fragile.gr

«…Πιστή σε ένα σκηνικό ύφος που μπλέκει την αφήγηση με τη δράση χωρίς να τα διαχωρίζει, η ομάδα ξαναβρίσκεται εδώ σε μια απολαυστική παράσταση υψηλής ενέργειας (άκρως κατάλληλη και για παιδιά και εφήβους), που αποθεώνει τόσο το συγκινητικό στην απλότητά του αφήγημα του Μυριβήλη όσο και τη θεατρική τέχνη..».

Τώνια Καράογλου, Αθηνόραμα

«Όλα και όλοι μαζί δημιούργησαν ένα πολύ εύστοχο ως προς την ανάδειξη της ιστορίας και τη σκηνική της αφήγηση και ευφρόσυνο αποτέλεσμα, που χάρισε αβίαστο γέλιο στους θεατές και μια πολύ ωραία ιστορία ενός σημαντικού Έλληνα συγγραφέα».

Όλγα Σελλά, oanagnostis.gr

«Είναι πολύ σπάνιο για τους καλλιτέχνες να είναι δοτικοί για τη χαρά του μοιράσματος και όχι ως πράξη προεπίβουλη, μπας και φανεί μια κάποια «σύνδεσις». Τόσο γνήσιοι ήταν και οι τρεις τους, που είτε ήμασταν δέκα ετών είτε τριάντα είτε ογδόντα, το ίδιο, νομίζω, θα νιώθαμε: μια σχεδόν αγνή απόλαυση της ιστορίας. Την οποία θέλουμε να ξαναδούμε και πάλι, για να ξανανιώσουμε ακριβώς το ίδιο».

Νόρα Ράλλη, Η εφημερίδα των συντακτών

«Οι Κάλπηδες» είναι μια παράσταση πλημμυρισμένη από ευφυές χιούμορ, από φαντασία, γεμάτη με θεατρικά ευρήματα και κάποιες στιγμές με δραματική ένταση, για τις αδυναμίες, τα ελαττώματα, τα ήθη, την υποκρισία, τη στενοκεφαλιά και τον συντηρητισμό της μικρής κοινωνίας της υπαίθρου. Η κωμικότητα της παράστασης και οι απολαυστικοί ηθοποιοί (Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός) δημιουργούν οικειότητα. Μια οικειότητα που αμβλύνει τις αποστάσεις ανάμεσα στα πρόσωπα, φτιάχνει κώδικες και στήνει γέφυρες επικοινωνίας. […] Στους «Κάλπηδες» η ευτράπελη ατμόσφαιρα από τη μια μας φέρνει πιο κοντά στους ηθοποιούς, ενώ από την άλλη μας συνδέει δραστικά με τον Μυριβήλη. […] Καταπληκτικές ερμηνείες, σκηνική λιτότητα, έντονη δράση και θεατρική αρτιότητα. Άριστα σε όλα!

Ειρήνη Αϊβαλιώτου, Catisart.gr

«Η δύναμη της αφήγησης και η δραματική ορμή του θεάτρου, συναντιούνται και σμίγουν αρμονικά υπό την σκηνοθεσία του Κώστα Παπακωνσταντίνου. “Οι Κάλπηδες” είναι μια έξοχη ευκαιρία για να ευχαριστηθείτε καλό θέατρο, χωρίς τέταρτο τοίχο, σαν να μοιραζόμαστε μια ιστορία από το χωριό, και να μας την διηγούνται – αναπαριστούν οι πιο “θεατρίνοι” της παρέας, μέσα στην παρέα αλλά και απέναντι της, σαν ένα μοντέρνο “μπουλούκι”».

Νάγια Παπαπάνου, Boemradio.gr

[…η Αγγελική Μαρίνου, ο Δημοσθένης Ξυλαρδιστός και ο Ελισσαίος Βλάχος δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, κάτω από αυστηρές σκηνοθετικές οδηγίες. Ένα απόλυτα κωμικό διήγημα δίνει το υλικό για ένα θέατρο στοιχειακό, οργανικά λαϊκό, με σαφείς βολές κατά του πολιτικού προσκηνίου: «Κρίμας που δεν ζούνε στα χρόνια μας! Θα μπορούσαν ακόμα να γίνουνε και υπουργοί!..].

Νίκος Ξένιος, bookpress

[…Πανάξιοι οι τρεις ηθοποιοί που επωμίστηκαν όλους τους ρόλους.

Πάντα τέτοια. Η παράσταση κύλησε νερό. Αφηγηματικός ρυθμός από τους λίγους, ζωντάνια, κέφι, μπρίο, μεράκι. Θέαμα κι ακρόαμα αντάξιο τής εορταστικής μας διάθεσης, για κάθε μέρα, εάν θέλουμε να επανεκτιμούμε και να αξιολογούμε διαρκώς το ανεκτίμητο, το ανεπανάληπτο, το … ανεπανόρθωτο δώρο τής ζωής…]

Κωνσταντίνος Μπούρας, periou.gr

[…Η παράσταση «Κάλπηδες» αποτελεί μια τρυφερή αλλά και διδακτική σάτιρα της ανθρώπινης πονηριάς, κούτοπονηριάς και αλαζονείας, προσφέροντας ταυτόχρονα πολύ γέλιο. Παράλληλα, καταφέρνει να αγγίξει βαθύτερα θέματα, όπως η ανάγκη συμφιλίωσης με τα ανθρώπινα ελαττώματα και η υπέρβαση αυτών μέσα από την αποδοχή και το γέλιο. Η επιλογή του κειμένου του Μυριβήλη αναδεικνύει την αξία της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο σύγχρονο θέατρο, ενώ οι σκηνοθετικές και ερμηνευτικές επιλογές της ομάδας «Πτωχαλαζόνες» αποδεικνύουν την επιμονή τους σε ένα υψηλής ποιότητας αποτέλεσμα…]

Άρης Γαβριελάτος, Debop.gr

[…Εξαιρετική η Αγγελική Μαρίνου στο ρόλο και των δυο συζύγων της Ψευτοθοδωρίνας και της Καλπομανώλενας. Ενθαρρυντική για τις αλογισιές του συζύγου της και επικριτική στην αποτυχία του, ενώ είναι σταθερή παραστάτης του και εκτελεστής των οδηγιών του…]

[…]Ο Ελισσαίος Βλάχος και ο Δημοσθένης Ξυλαρδιστός είναι αυθεντικοί, γήινοι, ξεκαρδιστικοί. Οι δύο ήρωες είναι σαν ένα πρόσωπο με δύο όψεις. Είναι η πραγματική ενσάρκωση του Καραγκιόζη, του πονηρού ραγιά, που πρέπει να ελιχθεί στους χαλεπούς καιρούς της τουρκοκρατίας…]

Μαρία Μαρή, Catisart.gr

[…Η δραματοποίηση ενός λογοτεχνικού κειμένου σε μια παράσταση με γρήγορες εναλλαγές και καταιγιστικό ρυθμό, που θυμίζει comedia dell arte, μετουσιώνει ένα διήγημα ή μάλλον ένα σκωπτικό παραμύθι, που μιλάει για την επιβίωση, την απάτη, την κομπορρημοσύνη, την κουτοπονηριά, τη μπαμπεσιά, τη λαμογιά, αποτελώντας τελικά έναν καθρέφτη της κοινωνίας μας. Ένα κείμενο που αναφέρεται στο χθες, στο σήμερα και (δυστυχώς) στο αύριο. Μια παράσταση για να συνειδητοποιήσουμε, για ακόμη μια φορά, πως όλα τριγύρω αλλάζουνε, μα κι όλα τα ίδια μένουν…]

Έλενα Χατζοπούλου, Sin Web Radio

[…Η σκηνοθεσία του Κώστα Παπακωνσταντίνου χρησιμοποιεί ως όχημα την κωμωδία, διανθίζοντάς τη με φόρμες από το παιδικό θέατρο. Οι ήρωες παρότι πονηροί δεν γίνονται πότε «κακοί» αντιθέτως καταλήγουν έως και συμπαθείς στους θεατές λόγω των παθημάτων-μαθημάτων τους. Το λιτό σκηνικό της Ματίνας Μέγκλα και της Φιλάνθης Μπουγάτσου είναι πλήρως λειτουργικό στις ανάγκες αλλαγής τόπων. Τα φώτα του Γιώργου Αγιαννίτη και η μουσική του Νίκου Ζουρνή πλαισιώνουν όμορφα τις εναλλαγές της ιστορίας…]

Μαίρη Μαρκογιαννάκη, Ζω ένα δράμα

«Οι τρεις ηθοποιοί Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου και Δημοσθένης Ξυλαρδιστός αναλαμβάνουν με παροιμιώδη δεξιοτεχνία να ενσαρκώσουν τους χαρακτήρες του Μυριβήλη και να μας υπενθυμίσουν την αξία του λαϊκού θεάτρου σε μια ιστορία που πρέπει όλοι να ακούσουμε και να δούμε. Έχοντας ως εργαλεία τις πρακτικές της comedia dell arte, τη ζωηρή κίνηση, συμβολικά και πρακτικά σκηνικά αντικείμενα, τη παιχνιδιάρικη υπαινικτική μουσική οι τρεις ηθοποιοί καταφέρνουν να σφυρηλατήσουν μια εξαιρετικά ζωντανή σκηνική αφήγηση […] η Ομάδα «Πτωχαλαζόνες» μας υπενθυμίζει τη δύναμη και την αξία του λαϊκού θεάτρου σφυρηλατώντας μια αδιάρρηκτη και ασυνείδητη σχέση μεταξύ των παραδοσιακών μορφών θεάτρου και του σήμερα ως μια μορφή υπενθύμισης που θα έπρεπε να μας αφορά περισσότερο».

Ελένη Αντωνίου, Quinta Blogspot

[…Εξαιρετική η Αγγελική Μαρίνου στο ρόλο και των δυο συζύγων της Ψευτοθοδωρίνας και της Καλπομανώλενας. Ενθαρρυντική για τις αλογισιές του συζύγου της και επικριτική στην αποτυχία του, ενώ είναι σταθερή παραστάτης του και εκτελεστής των οδηγιών του…]

[…]Ο Ελισσαίος Βλάχος και ο Δημοσθένης Ξυλαρδιστός είναι αυθεντικοί, γήινοι, ξεκαρδιστικοί. Οι δύο ήρωες είναι σαν ένα πρόσωπο με δύο όψεις. Είναι η πραγματική ενσάρκωση του Καραγκιόζη, του πονηρού ραγιά, που πρέπει να ελιχθεί στους χαλεπούς καιρούς της τουρκοκρατίας…]

Μαρία Μαρή, Catisart.gr

[…Η δραματοποίηση ενός λογοτεχνικού κειμένου σε μια παράσταση με γρήγορες εναλλαγές και καταιγιστικό ρυθμό, που θυμίζει comedia dell arte, μετουσιώνει ένα διήγημα ή μάλλον ένα σκωπτικό παραμύθι, που μιλάει για την επιβίωση, την απάτη, την κομπορρημοσύνη, την κουτοπονηριά, τη μπαμπεσιά, τη λαμογιά, αποτελώντας τελικά έναν καθρέφτη της κοινωνίας μας. Ένα κείμενο που αναφέρεται στο χθες, στο σήμερα και (δυστυχώς) στο αύριο. Μια παράσταση για να συνειδητοποιήσουμε, για ακόμη μια φορά, πως όλα τριγύρω αλλάζουνε, μα κι όλα τα ίδια μένουν…]

Έλενα Χατζοπούλου, Sin Web Radio

[…Η σκηνοθεσία του Κώστα Παπακωνσταντίνου χρησιμοποιεί ως όχημα την κωμωδία, διανθίζοντάς τη με φόρμες από το παιδικό θέατρο. Οι ήρωες παρότι πονηροί δεν γίνονται πότε «κακοί» αντιθέτως καταλήγουν έως και συμπαθείς στους θεατές λόγω των παθημάτων-μαθημάτων τους. Το λιτό σκηνικό της Ματίνας Μέγκλα και της Φιλάνθης Μπουγάτσου είναι πλήρως λειτουργικό στις ανάγκες αλλαγής τόπων. Τα φώτα του Γιώργου Αγιαννίτη και η μουσική του Νίκου Ζουρνή πλαισιώνουν όμορφα τις εναλλαγές της ιστορίας…]

Μαίρη Μαρκογιαννάκη, Ζω ένα δράμα

«Οι τρεις ηθοποιοί Ελισσαίος Βλάχος, Αγγελική Μαρίνου και Δημοσθένης Ξυλαρδιστός αναλαμβάνουν με παροιμιώδη δεξιοτεχνία να ενσαρκώσουν τους χαρακτήρες του Μυριβήλη και να μας υπενθυμίσουν την αξία του λαϊκού θεάτρου σε μια ιστορία που πρέπει όλοι να ακούσουμε και να δούμε. Έχοντας ως εργαλεία τις πρακτικές της comedia dell arte, τη ζωηρή κίνηση, συμβολικά και πρακτικά σκηνικά αντικείμενα, τη παιχνιδιάρικη υπαινικτική μουσική οι τρεις ηθοποιοί καταφέρνουν να σφυρηλατήσουν μια εξαιρετικά ζωντανή σκηνική αφήγηση […] η Ομάδα «Πτωχαλαζόνες» μας υπενθυμίζει τη δύναμη και την αξία του λαϊκού θεάτρου σφυρηλατώντας μια αδιάρρηκτη και ασυνείδητη σχέση μεταξύ των παραδοσιακών μορφών θεάτρου και του σήμερα ως μια μορφή υπενθύμισης που θα έπρεπε να μας αφορά περισσότερο».

Ελένη Αντωνίου, Quinta Blogspot

Θέατρο OLVIO
Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός, τηλ: 210 34 14 118
Ώρες κράτησης εισιτηρίων: 17:00- 21:00W www.olviotheater.gr  |  Μ [e-mail]  |  FB OLVIO.theater